Tekst Hbr 12:23 a Towarzystwo Strażnica

Tekst Hbr 12:23 a Towarzystwo Strażnica

         Dla Towarzystwa Strażnica bardzo niewygodny jest tytułowy tekst biblijny:

         „Wy natomiast przystąpiliście do góry Syjon, (...) do niezliczonej liczby aniołów, (...) do Kościoła pierworodnych, (...) do Boga, który sądzi wszystkich, do duchów sprawiedliwych, które już doszły do celu, do Pośrednika Nowego Testamentu - Jezusa, do pokropienia krwią, która przemawia mocniej niż [krew] Abla” (Hbr 12:22-24, Biblia Tysiąclecia).

         Biblia Poznańska oddała interesującą nas frazę następująco:

         „do duchów [ludzi] sprawiedliwych udoskonalonych w pełni” (Hbr 12:23).

         Bardzo podobnie ten tekst przekazano w przekładzie interlinearnym wydanym przez Vocatio:

         Hbr 12:23 - „i duchów sprawiedliwych uczynionych doskonałymi” (Grecko-polski Nowy Testament wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi tłum. ks. prof. dr hab. R. Popowski SDB, dr M. Wojciechowski, Warszawa 1993).

         Jeśli bowiem tekst ten mówi o istnieniu ludzkich „duchów sprawiedliwych” w czasach apostolskich, to fałszywą okazuje się być wykładnia Świadków Jehowy o tym, iż dopiero w roku 1918 niewidzialnie zmartwychwstali chrześcijanie z I wieku oraz pomazańcy z ich organizacji i że od wtedy dopiero istnieje życie pośmiertne.

         Przypomnijmy jak naucza organizacja Świadków Jehowy:

         „Z tego by wynikało, że pierwsze zmartwychwstanie rozpoczęło się między rokiem 1914 a 1935. Czy jego początek da się ustalić jeszcze dokładniej? (...) Czy można zatem przyjąć, że skoro Jezus zasiadł na tronie jesienią 1914, to jego wierni namaszczeni naśladowcy zaczęli powstawać do życia trzy i pół roku później, wiosną 1918 roku? Istnieje taka możliwość. Chociaż nie znajduje bezpośredniego potwierdzenia w Biblii, pozostaje w zgodzie z wersetami wskazującymi, że pierwsze zmartwychwstanie zaczęło się odbywać wkrótce po rozpoczęciu się obecności Chrystusa” (Strażnica Nr 1, 2007 s. 28).

         Na początku zobaczmy jak Towarzystwo Strażnica przetłumaczyło w roku 1950 omawiany tekst i jak go oddało po polsku:

Hbr 12:23 – „w ogólnym zgromadzeniu, i do zboru pierworodnych, którzy są zapisani w niebiosach, i do Boga, Sędziego wszystkich, i do życia duchowego prawych, którzy zostali doprowadzeni do doskonałości” (Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata 1997).

         Widzimy, że Biblia Tysiąclecia ma w tekście Hbr 12:23 słowa „[przystąpiliście] do duchów sprawiedliwych, które już doszły celu”.

Ukazuje ona pośmiertne życie, natomiast Biblia Towarzystwa Strażnica sugeruje „życie duchowe” żyjących jeszcze na ziemi. W tekście angielskim przekazano to następująco:

         Hbr 12:23 – and the spiritual lives of righteous ones who have been made perfect, (New World Translation of the Holy Scriptures - With References 1984).

         Ciekawe, że przekład międzywierszowy Towarzystwa Strażnica ukazuje zupełnie inny tekst w tłumaczeniu „słowo w słowo”. Nie ma w nim słowa „życie” (ang. lives) i brak terminu „duchowe” (ang. spiritual), a jest słowo „duchy” (ang. spirits):

         and to spirits of righteous (ones) having been perfected, (The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures 1985).

         Zresztą nawet oficjalny przekład angielskiej Biblii Towarzystwa Strażnica zawiera w przypisie do tekstu Hbr 12:23 takie oto słowa:

         “Spiritual lives.” Lit., “spirits.” Gr., pneu′ma·si; (New World Translation of the Holy Scriptures - With References 1984).

Dodajmy, że i w polskiej literaturze organizacja ta potwierdza, że słowo „duchy” jest zawarte w tym fragmencie:

„Dalej czytamy w Liście do Hebrajczyków 12:23, 24: »I do Boga, sędziego wszystkich, i do duchowego życia [duchów, uw. marg.] sprawiedliwych, którzy uzyskali doskonałość, i do Jezusa, pośrednika nowego przymierza, i do krwi pokropienia, która przemawia lepiej niż krew Abla«” (Strażnica Rok CII [1981] Nr 14 s. 23).

         Ukazujemy też tę kwestię porównawczo w tabeli.

         Widzimy z tego, że Towarzystwo Strażnica zrobiło chyba wszystko, co możliwe, by dopasować tekst swej Biblii z roku 1950 i późniejsze przekłady do swej wcześniejszej nauki.

         Ale nawet jeśli odczytamy omawiane słowa jako „[przystąpiliśmy] do życia duchowego prawych”, to bez komentarza Towarzystwa Strażnica możemy rozumieć inaczej ten tekst niż ono. Możemy sądzić, że „prawe” osoby obdarzone „życiem duchowym” są już w niebie, tym bardziej że o takich wspomina kilka innych tekstów, jak chociażby fragment Ap 6:9-11.

         Z tekstu Hbr 12:22-24 wynika jeszcze inna kwestia.

Otóż jeśli „przystąpienie” do Boga i Jezusa daje możliwość zwracania się do Nich, to i przystąpienie do „aniołów”, „Kościoła pierworodnych” i „duchów sprawiedliwych, które już doszły do celu”, też może oznaczać, że możemy się do nich zwracać z prośbami, tak jak do wymienionego Ojca i Chrystusa.

Tym bardziej, że w Księdze Daniela mamy zawarte między innymi słowa wezwanie modlitewne do „duchów i dusz sprawiedliwych”:

„Słudzy Pańscy, błogosławcie Pana, chwalcie i wywyższajcie Go na wieki! Duchy i dusze sprawiedliwych, błogosławcie Pana, chwalcie i wywyższajcie Go na wieki! Święci i pokornego serca, błogosławcie Pana, chwalcie i wywyższajcie Go na wieki!”(Dn 3:85-87).

         Powyższe frazy o duchach i duszach sprawiedliwych są bardzo podobne. W komentarzu KUL do Biblii o tym fragmencie napisano:

„Tu też [w Hbr 12:23] tron Boży otaczają dusze sprawiedliwych ST i NT. Biblia i apokryfy wspominają często o duszy sprawiedliwej (2 P 2, 8) albo duszach sprawiedliwych (Liczb 23, 10; Mądr 3, 1; Dan 3, 86; 4 Ezd 1, 11; Apok. syr. Bar. 30, 1; Apok. gr. Bar. 10, 5), że należą one w niebie do orszaku Bożego” (List do Hebrajczyków. Wstęp - Przekład z oryginału - Komentarz - Ekskursy Ks. S. Łach, Poznań 1959, s. 284).

Kim były i są „duchy sprawiedliwych” według Towarzystwa Strażnica

         Towarzystwo Strażnica z czasem zmienia swoje nauki. Tak też było z identyfikowaniem osób, o których mówi tekst Hbr 12:23. Chodzi nam o „duchy sprawiedliwych”.

         „Duchy sprawiedliwych” to klasa świętych Starego Testamentu

         Przez wiele lat Towarzystwo Strażnica owe „duchy sprawiedliwe” (Hbr 12:23) identyfikowało ze zmarłymi świętymi Starego Testamentu, oczywiście nie uznając ich egzystencji duchowej, lecz oczekując, że oni dopiero „kiedyś” zmartwychwstaną. To „kiedyś” wtedy nie było tak odległe, jakby się komuś mogło wydawać. Uczono na przykład o ich zmartwychwstaniu w roku 1925. Ale nie o tym tu piszemy. Oto słowa o identyfikacji osób z tekstu Hbr 12:23:

„Pytanie (1913) - Żyd. 12:23. »... i do duchów sprawiedliwych i doskonałych.« Do której klasy Paweł się tu odnosi? (...) sądzimy, że miał na myśli klasę świętych Starego Testamentu, a przyczyna dla której tak myślimy, jest ta, że on mówił o klasie Kościoła, gdzie indziej. Zdaje się że on odnosił się do Kościoła, gdy mówił: »Zebranie pierworodnych, którzy są spisani w niebie.« (...) Myślą naszą jest, że odnosi się do świętych Starego Testamentu i dowodzi że ich życie, ich duch życia, będzie uczyniony doskonałym, gdy w zmartwychwstaniu powstaną doskonałymi ludźmi, a nie niedoskonałymi, jakimi poszli do grobu. Większość z rodzaju ludzkiego będzie powstawać, aby stopniowo przychodzili do doskonałości, lecz święci Ojcowie, których liście wtenczas będzie doskonałe, będą mieli ten chwalebny dział, dlatego, że ich serca były już doświadczone w czasie przeszłym” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 352-353).

„Apostoł mówi również, że zbliżamy się do czasu, w którym »duchy sprawiedliwych« (ludzi) będą uczynione doskonałymi. Nielogicznym byłoby wnosić, że Apostoł mówił najpierw o całym Kościele Pierworodnych, a następnie o pewnej części tegoż Kościoła. Rozumiemy, więc, że to orzeczenie stosuje się do innej klasy. Szukając za taką klasą, przypominamy sobie Starożytnych Ojców Świętych, którzy są klasą oczekującą dopełnienia i uwielbienia Kościoła. O tych, więc jest tu wzmianka, we właściwym miejscu i porządku. Powiedziawszy o ogólnym zgromadzeniu Kościoła pierworodnych, św. Paweł mówi też o tej drugiej klasie – »o duchach mężów sprawiedliwych«, którzy mają dostąpić doskonałości. Inny dowód, że to orzeczenie nie stosuje się do Kościoła, ale raczej do Ojców Świętych, jest ten, że ani Kościół, ani członkowie Wielkiego Grona nie dostąpią doskonałości ludzkiej. Koniecznym warunkiem, iż członkowie Kościoła stają się klasą duchową jest to, że oni wyrzekają się natury ludzkiej. Zachodzi teraz pytanie:, W jaki sposób orzeczenie to może być zastosowane do Ojców Świętych? Odpowiadamy: Przez zestawienie tych samych słów w trochę innym porządku; a mianowicie: »Mężów doskonałych, których duchy były sprawiedliwe.« Ojcowie Święci byli sprawiedliwymi w duchu, chociaż cieleśnie poddani byli słabościom. Apostoł, więc wspomina o tej klasie i mówi, że oni dostąpią lepszego zmartwychwstania, chociaż nie lepszego od członków Kościoła. Zmartwychwstanie Ojców Świętych będzie lepsze od reszty ludzkości w tym znaczeniu, że oni powstaną w ciałach doskonałych. Ponieważ oni byli sprawiedliwymi w duchu, przeto uczynieni będą doskonałymi zaraz na początku czasów restytucji” (ang. Strażnica 15.08 1913 s. 5294-5295 [reprint]).

         Ten sam artykuł z roku 1913 powtórzyło Towarzystwo Strażnica w roku 1917 (patrz ang. Strażnica 01.01 1917 s. 6029 [reprint]).

         Tak też nauczała ta organizacja jeszcze przez wiele lat.

         „Określając to zgromadzenie, Paweł rzekł: »Do duchów sprawiedliwych i doskonałych mężów« (Żyd. 12:23, Tł. popr.) Ci wierni mężowie starożytni byli usprawiedliwieni ze względu ich wiary i lojalności Bogu” (Pojednanie 1928 s. 319). Patrz też ang. Strażnica 15.05 1928 s. 149.

Podobną, ale dłuższą wypowiedź Towarzystwo Strażnica opublikowało w roku 1930:

„Pytanie: List do Hebrajczyków 12:23 podaje: »[Przystąpiliśmy] do duchów sprawiedliwych mężów uczynionych doskonałymi«. Jakie jest znaczenie tego wersetu?

Odpowiedź: Apostoł rozważa tutaj sprawę zgromadzania tych, którzy będą składać się na Bożą organizację pod władzą Chrystusa, a która zwana jest »Syjonem«. Wymienia zastępy świętych aniołów i członków kościoła, a następnie mówi: »Duchy sprawiedliwych mężów uczynionych doskonałymi«. W poprzednim rozdziale podano listę mężów od Abla do Jana Chrzciciela, wszystkich, którzy byli wierni Bogu i pomarli w wierze przed ukrzyżowaniem Chrystusa Jezusa. Boża obietnica brzmi, że ci wierni mężowie zostaną zmartwychwzbudzeni ze śmierci i uczynieni widzialnymi reprezentantami Jego królestwa na ziemi. »Sprawiedliwy mąż« oznacza »uznanego męża«. ‘Duch’ oznacza życie stworzenia, włącznie z prawem do życia. Ci mężowie dowiedli wierności Bogu i zostali przez Niego zaliczeni do sprawiedliwych czyli uznanych. Jednak ich prawo do życia nie zostało im dane zanim ofiara Chrystusa Jezusa nie została złożona i przedłożona w niebie jako odkupienie z grzechu. Bóg potem wybiera członków ciała Chrystusowego, a następnie gromadzi ich razem żeby wznieść Swoją organizację, a owym wiernym mężom, podźwigniętym z grobu i uczynionych doskonałymi, zostanie dane prawo do życia na ziemi. Psalm 45:16 [45:17] jest upoważnieniem do twierdzenia, że mężowie ci będą na ziemi widzialnymi władcami pod zarządem królestwa, Widząc, że znajdujemy się teraz »w owym dniu« Pańskim z pełną ufnością spodziewać się możemy, że w krótkim czasie ci wierni mężowie powrócą na ziemię i poprzez nich Pan będzie zarządzał ziemskimi sprawami swoich rządów” (ang. Złoty Wiek 17.09 1930 s. 826).

         „Duchy sprawiedliwych” to klasa 144 tysięcy

         W roku 1934 ukazał się artykuł, który choć wpierw komentował tekst Hbr 12:23 niby jak dawniej, ale również dodano w nim nową interpretację. W nim wskazano, że owe „duchy” „odnoszą się w obecnym dniu do wiernego ostatka duchowego Izraela”:

         „W myśl tego jest jawnem, że tekst niniejszy nie odnosi się do stworzeń duchowego organizmu,, ale do wiernych ludzi na ziemi. Ten sam rozdział objawia »Sędziego« Jehowę, jako »Ojca duchów« (Do Żydów 12:9). »Albowiem oni [ojcowie ciała naszego] na mało dni, jako się im zdało, nas karali; ale ten [Jehowa, Ojciec duchów] ku pożytkowi naszemu na to, abyśmy byli uczestnikami świętobliwości jego.« (Do Żydów 12:10) W ten sposób apostoł pokazuje, do kogo się odnoszą wyrazy »do duchów sprawiedliwych ludzi«” (Strażnica 15.07 1934 s. 212).

         „Dlatego podane w tekście wyrazy o »duchach sprawiedliwych, uczynionych doskonałymi« właściwie odnoszą się w obecnym dniu do wiernych ostatka duchowego Izraela, którzy są teraz »zmysłu ducha«” (jw. s. 212).

         Ten ostatni fragment zamieszczono w czasopiśmie Świadków Jehowy także w rok później, choć pierwszego tekstu już nie przytoczono (patrz Strażnica 15.02 1935 s. 50). W kolejnych latach nie wspominano już o świętych Starego Testamentu w kontekście słów z Hbr 12:23. Nową wykładnię opisano też na przykład w roku 1946 (patrz Strażnica Nr 14, 1946 s. 13-14 [art. pt. Do doskonałości przywieść] ang. Strażnica 01.04 1946 s. 108).

         Interesujące jest to, że książkę z roku 1928 pt. Pojednanie (nauczającą po staremu) reklamowano (i rozprowadzano) jeszcze w roku 1938 w broszurze pt. Ostrzeżenie (s. 63). Również angielskie czasopismo Świadków Jehowy pt. Consolation z 24 stycznia 1940 roku (s. 32) oraz z 25 czerwca 1941 roku (s. 32) nadal oferowało omawianą książkę, którą można było u nich zamawiać.

         Poniżej zamieszczamy ostatnie omówienia interesującego nas tekstu Hbr 12:23:

„Ponadto nadmienia o ‛duchowym życiu tych sprawiedliwych’, a więc dziedziców Królestwa chodzących teraz w »nowości życia« (Rzym. 6:4; 8:16)” (Strażnica Rok CV [1983] Nr 3 s. 15)

„Podobnie słowa ‛duchy ludzi sprawiedliwych, którzy osiągnęli doskonałość’, to scharakteryzowane w nieco inny sposób grono 144 000 włącznie z ostatkiem przebywającym jeszcze na ziemi. Członkowie jego zostali uznani za sprawiedliwych i osiągnęli duchową dojrzałość” (Strażnica Rok XCIX [1978] Nr 9 s. 21).

         W roku 1981 Towarzystwo Strażnica przeprowadziło nawet dość długą polemikę ze swoją dawną interpretacją (nie wspominając, że tak kiedyś wierzono!), z której tylko fragment przytaczamy, to znaczy zapytanie i definitywną odpowiedź:

„Apostoł Paweł wspomina w Liście do Hebrajczyków 12:22, 23 (Nowy Przekład) o przystępowaniu »do duchów ludzi sprawiedliwych, którzy osiągnęli doskonałość«. Czy owi »ludzie« to ci sami, o których Paweł pisze w 11 rozdziale wymienionego Listu?” (Strażnica Rok CII [1981] Nr 14 s. 22).

„Dlatego zaraz po wzmiance o Nim następują w omawianym tekście słowa: »I do duchowego życia sprawiedliwych, którzy uzyskali doskonałość«. To właśnie członkowie »zboru« chrześcijan zrodzonych z ducha dostępują usprawiedliwienia na podstawie wiary (Rzym. 5:1; 8:1-4). I z tej racji można o nich mówić jako o »sprawiedliwych, którzy uzyskali doskonałość«” (Strażnica Rok CII [1981] Nr 14 s. 23).

         Widzimy z powyższego, że Towarzystwo Strażnica nie dość, że ingerowało w tekst biblijny, by uzyskać sobie potrzebną interpretację tekstu Hbr 12:23, to na dodatek samo zmieniało swoją wykładnię tego fragmentu. Czy to wiarygodna organizacja, która zmienia poglądy w zależności od sytuacji i potrzeb?