Czy C. T. Russell dziś byłby wykluczony z organizacji Świadków Jehowy? (cz. I)

Nauka

Charles T. Russell (1879-1916)

Towarzystwo Strażnica (1917-2010)

Czasy ostateczne, dni ostatnie, czas końca, koniec czasu

Russell (1852-1916) nauczał, że ‘dni ostatnie’ zaczęły się w roku 1799:

„W rozdziale 11 jest w szczególny sposób wyrażony czas bez daty, lub nazwy, zaś w rozdziale 12 są zaznaczone trzy okresy a mianowicie 1260, 1290, 1335 czyli dni prorocze, które współdziałają i utwierdzają daty podane w rozdziale 11, że początekCzasówostatecznych rozpoczął się w 1799 roku” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 16-17);

„Papieskie państwo (i większość poszanowania u ludzi dla ogółu kościelnictwa) jak to już wykazano (Tom III, strona 40) zostało złamane z początkiem ‘CzasuKońca’ 1799” („Walka Armagieddonu” 1919 [ang. 1897] s. 61).

Dla Russella „czasy końca” kończyły się w roku 1914:

„‘Koniec Czasu’ okres stu piętnastu (115) lat, od roku 1799 do roku 1914 jest szczególnie zanotowany w Piśmie Świętym” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 15).

Towarzystwo Strażnica od 1 grudnia 1929 roku (ang. Strażnica) naucza, że ‘dni ostatnie’ zaczęły się w roku 1914, a nie skończyły jak w wykładni Russella:

„Przez długi czas było rozumiane, że ‘koniec czasu’ rozpoczął się z rokiem P. 1799 i trwał aż do roku 1914, oraz że początek tegoż jest szczególnie zaznaczony przez to, że naonczas Papiestwo otrzymało bolesną ranę (...) jednakowoż dowód ten nie jest w żadnej mierze przekonywującym. To mogło poniekąd wypełnić się w pewnej części” (Strażnica 01.02 1930 s. 35);

„Biorąc te wszystkie Pisma razem i wiedząc, że one muszą być w akuratnej harmonji (...) można łatwo zauważyć, że ten szczególnie ustalony i ‘naznaczony czas’ był i jest R. P. 1914. Nic takiego nie spełniło się w r. 1799, by odpowiadało proroctwu jako rok 1914” (j/w. s. 37).

Patrz też „Prowadzenie rozmów na podstawie Pism” 2001 s. 73.

Powrót Jezusa

Russell nauczał, że Jezus powrócił niewidzialnie w roku 1874:

„Podwójne świadectwo Zakonu i Proroctwa upewnia nas, że błąd nie mógł zakraść się, i przeto twierdzimy, iż r. 1875 (począwszy od Października, R. P. 1874) jest właściwą datą rozpoczęcia się Restytucyi i obecności naszego Pana, którego niebiosa obejmowały do owego czasu” („Nadszedł Czas” 1919 [ang. 1889] s. 215);

„Barbourowi udało się przekonać Russella, że w roku 1874 rozpoczęła się niewidzialna obecność Chrystusa („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 47);

„Pobudzany pragnieniem zwalczania fałszywych poglądów na temat powrotu Pana, Russell napisał broszurę Cel i sposób powrotu naszego Pana, którą opublikował w roku 1877. W tym samym roku Barbour i Russell wspólnie wydali książkę Trzy światy i żniwo tego świata. (...) Przedstawiono w niej pogląd, że niewidzialna obecność Jezusa Chrystusa rozpoczęła się jesienią 1874 roku” (j/w. s. 47).

Towarzystwo Strażnica od roku 1930 naucza, że Jezus powrócił niewidzialnie w roku 1914, choć jeszcze w roku 1931 wspominało też o Jego wtórej obecności od około roku 1878:

„Pismo Św. dowodzi, że wtóra obecność Pana Jezusa Chrystusa rozpoczęła się w przybliżeniu około 1878 roku Pańskiego” (Strażnica 15.12 1931 s. 383 [ang. Strażnica 15.09 1931]);

„Jezus jest obecny od 1914 roku” (ang. „Złoty Wiek” 30.04 1930 s. 503);

„W roku 1914 przyszedł Pan po raz wtóry, a w roku 1918 zaczął on zbierać swoich wiernych naśladowców” („Królestwo nadzieja świata” 1931 s. 58);

„Obecnie niektórzy chrześcijanie najwyraźniej utracili poczucie, iż żyjemy u schyłku ‘czasu końca’, gdyż koncentrują się na sprawach osobistych (...) Słusznie więc współwyznawcy mogą się modlić, by tacy bracia na nowo rozbudzili w sobie lub utwierdzili wiarę w biblijne dowody, że obecność Chrystusa zaczęła się w roku 1914...” (Strażnica Nr 2, 1999 s. 11).

Ciekawe, że jeszcze w 1934 r. pojawił się tekst o 1874 r., ale był to już ostatni raz:

„Według danej obietnicy z przyjściem Chrystusa rzetelnym poszukiwaczom prawdy poczęło przyświecać na Słowo Boże większe światło (Przypowieści Salomonowe 4:18; 1 List do Koryntian 10:11). Wtóra i niewidzialna obecność Chrystusa datuje się od roku tysiąc osiemset siedmdziesiątego czwartego. Od tego czasu i dalej wiele prawd, długo zakrytych przez nieprzyjaciela, onego szatana, zaczęło być przywracane rzetelnemu chrześcijaninowi” (Strażnica 01.05 1934 s. 141 [ang. 01.06 1933]).

Powrót Jezusa II

Russell nauczał, że Jezus powrócił na ziemię:

„Wiara nasza, że Królestwo zaczęło się czyli weszło we władzę w kwietniu 1878 roku opiera się na tej samej podstawie co i nasza wiara w to, że Pan nasz zaczął być obecnymnaziemi w październiku 1874 roku i że w tym samym czasie rozpoczęło się żniwo” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 258).

Towarzystwo Strażnica od roku 1928 (ang. 1927) naucza, że Jezus nie wrócił na ziemię, lecz iż nią się zainteresował:

„Ta obecność jednak nie oznacza, że On musiał pozostawić niebiosa, a być na ziemi; lecz jak wynika jest widocznem, że tylko Jego uwaga była zwrócona w celu wybrania Jego prawdziwych naśladowców...” („Stworzenie” 1928 [ang. 1927] s. 327-328);

„powrót Chrystusa nie oznacza literalnego powrotu na ziemię. Oznacza raczej (...) zwrócenienaniąszczególnejuwagi” („Będziesz mógł żyć wiecznie na ziemi” 1990 s. 146-147).

Por. „Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 137.

Królowanie Jezusa

Russell nauczał, że Jezus zaczął królować od roku 1878:

„Równoległość tego jak to już widzieliśmy wskazuje na rok 1874 jako na czas wtórej obecności naszego Pana, jako Oblubieńca i Żniwiarza, zaś na rok 1878 jako czas, w którym Pan objął urząd Króla królów i Pana panów - ale teraz jako duchowy Król, obecny we wszystkiej Swej władzy i potędze, chociaż niewidzialny dla ludzi” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 160);

„wysnuli jeszcze jeden wniosek - skoro chrzest i namaszczenie Jezusa jesienią 29 roku n.e. odpowiadają początkowi jego niewidzialnej obecności w roku 1874, to jego wjazd do Jeruzalem w charakterze Króla wiosną 33 roku n.e. wskazywałby, iż objął władzę jako Król w niebie na wiosnę roku 1878” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 632).

Towarzystwo Strażnica od roku 1922 naucza, że Jezus zaczął królować w roku 1914. Wykładnię tą doprecyzowało ono w roku 1925:

„Z końcem (żydowskiego) roku 1914, Ten, który ma prawo, wziął wielką moc i zaczął swoje królowanie; narody rozgniewały się i zaczął się dzień gniewu Bożego...” (Strażnica 15.06 1922 s. 186);

„Pan objawił i spowodował ogłoszenie w Strażnicy z dnia 1 kwietnia 1925 r. następujących prawd: że w niebie odbyła się walka, że szatan strącony został z nieba i że w niebie panuje wielka radość z powodu narodzenia się Królestwa” („Światło” 1930 t. I, s. 241);

„Prawdziwym kamieniem milowym było więc opublikowanie w Strażnicy z 1 marca 1925 roku artykułu (...) Przedłożono tam dowody na to, że w roku 1914 narodziło się, czyli zostało powołane do istnienia Królestwo mesjańskie, że Chrystus zasiadł wtedy na swym niebiańskim tronie” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 138-39).

Przybycie Jezusa do świątyni

Russell nauczał, że Jezus przybył do swej świątyni w roku 1878:

„Zupełnie podobnie rzecz się ma i w tem żniwie: Obecność naszego Pana jako Oblubieńca i jako Żniwiarza została rozpoznaną w ciągu pierwszych trzech i pół lat, od R. P. 1874 do R. P. 1878. Od tego czasu dobitnie okazuje się, że nadszedł w roku 1878 czas, w którym zaczną się królewskie sądy w domu Bożym” („Nadszedł Czas” 1919 [ang. 1889] s. 267);

„Zobacz wydaną przez Towarzystwo Strażnica publikację pt. ‘Nadszedł czas’ (tytuł angielski ‘The Time Is at Hand’ (...) strony 218-247), gdzie wyłuszczono ówczesny pogląd na znaczenie roku 1878” (Strażnica Nr 4, 1967 s. 8). Por. obok.

Towarzystwo Strażnica od roku 1922 naucza, że Jezus przyszedł do swej świątyni w roku 1918:

„W dniach 5-13 września 1922 roku odbyło się w Cedar Point (Ohio) drugie zgromadzenie Międzynarodowych Badaczy Biblii, wówczas to dzięki świętemu Słowu i duchowi Bożemu oraz Jego organizacji świątynnej owym namaszczonym ‘dzieciom’ Większego Izajasza naprawdę otworzyły się oczy na to, że Jehowa jest obecny w swej duchowej świątyni, ale nie od roku 1878, lecz od znacznie krótszego czasu. (...) Jehowa Bóg jest w swej duchowej świątyni od roku 1918” (Strażnica Nr 4, 1967 s. 8).

W roku 2013 Towarzystwo Strażnica zmieniło pogląd: „Aby to ustalić, w roku 1914 Jezus rozpoczął inspekcję duchowej świątyni. Przegląd ten i dzieło oczyszczania obejmowały pewien okres – od roku 1914 do początków roku 1919 [3]” (Strażnica 15.07 2013 s. 11).

„[3] Jest to zrewidowane zrozumienie. Wcześniej sądziliśmy, że inspekcja Jezusa odbyła się w roku 1918” (jw. s. 14).

Zmartwychwstanie klasy niebiańskiej

Russell nauczał, że zmartwychwstanie klasy niebiańskiej zaczęło się w roku 1878:

„Królestwo to już jest zakładane od roku 1878, że w tym czasie odbywa się wskrzeszanie wszystkich zmarłych w Chrystusie” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 345);

„objął władzę jako Król w niebie na wiosnę roku 1878. Badacze spodziewali się (...) musiało się wtedy rozpocząć zmartwychwstanie do życia duchowego dla tych, którzy zasnęli w śmierci” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 632).

Towarzystwo Strażnica od roku 1927 naucza, że zmartwychwstanie klasy niebiańskiej zaczęło się w roku 1918:

„Stało się to w r. 1927. Świadkowie Jehowy zrozumieli wtedy, ze zmarli Izraelici duchowi zostali wskrzeszeni w 1918 r. do życia w niebie” („Od raju utraconego do raju odzyskanego” 1960 s. 192).

Zakończenie powoływania do klasy niebiańskiej

Russell nauczał, że powoływanie do klasy niebiańskiej właściwie zakończyło się w roku 1881, choć i po tym roku były nadal powoływane pewne jednostki:

„W siedm lat później, w Październiku 1881 roku, ‘wysokie powołanie’ skończyło się, chociaż następnie wielu miało być dopuszczonych do tej samej łaski, bez ogólnego powołania, aby wypełnili miejsca tych, co byli powołani, lecz gdy zostali wystawieni na próbę, okazali się niegodnymi” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 411).

„Przypuszczano też, że skoro w roku 36 n.e. Bóg przestał okazywać narodowi izraelskiemu szczególne względy, to być może w roku 1881 zamknęła się niezrównana sposobność wejścia w skład Izraela duchowego” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 632).

Towarzystwo Strażnica bardzo wcześnie porzuciło naukę Russella, wydłużając powoływanie do klasy niebiańskiej do roku 1918, 1931, 1935 (patrz np. Strażnica 01.04 1919 s. 102; „Życie wieczne w wolności synów Bożych” 1970 s. 236; Strażnica Nr 10, 2001 s. 15). Obecnie zaś od roku 2007 naucza, że żadna data nie ogranicza tego powołania:

„Kiedy Bóg przestanie powoływać chrześcijan do życia w niebie? (...) Najwyraźniej więc nie można ustalić konkretnej daty, kiedy Bóg przestanie powoływać chrześcijan do życia w niebie” (Strażnica Nr 9, 2007 s. 30-31).

Żniwo (Ap 14:14)

Russell nauczał, że ‘żniwa’ chrześcijańskie potrwają 40 lat od 1874 do 1914 lub 1915 roku:

„‘żniwa’ Wieku Chrześciańskiego mają trwać lat 40 od R. P. 1874 do 1914” („Nadszedł Czas” 1919 [ang. 1889] s. 424);

„po Chr. 1874 - Żniwa chrześciańskie - po Chr. 1915” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 136).

Towarzystwo Strażnica od lat 30-tych XX wieku nauczało, że żniwo rozpoczęło się w roku 1918, choć później zmieniło to na rok 1919:

„Dlatego też Chrystus ukazuje się w symbolicznej wizji, jak w roku 1914, mając koronę na głowie swojej, ‘a w ręce swojej sierp ostry’, obejmuje władzę. Ponieważ sąd rozpoczął się trzy i pół roku później, (...) przeto wnioskujemy, że praca żniwiarska musiała się zacząć w tym czasie, mianowicie w roku 1918” („Światło” 1930 t. I, s. 334);

„1919, (...) rozpoczyna się ‘żniwo ziemi’ (Obj 14:14-16)” („Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000” 2003 s. 97).

Powrót łaski Bożej dla Żydów

Russell nauczał, że z rokiem 1878 łaska Boża zaczęła wracać do Żydów i mają oni doniosłe znaczenie w planach Boga:

„(...) wszyscy Żydzi uznani za naturalne nasienie Abrahama, którzy mieli odrzucić Chrystusa, byli odsądzeni od łaski na przeciąg czasu od śmierci Chrystusa aż do roku 1878, kiedy to, chronologicznie, łaska Boża miała stopniowo do nich powrócić, a łuska ślepoty miała być zdjętą z ich oczu” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 279);

Musimy jednak pamiętać, że R. P. 1878 był dopiero zwrotnym punktem powrotu łaski Pańskiej dla cielesnego Izraela” („Nadszedł Czas” 1919 [ang. 1889] s. 245).

Towarzystwo Strażnica w roku 1932 zmieniło swoją wykładnię i naucza, że Świadkowie Jehowy jako Izrael duchowy zajęli miejsce Żydów:

„W owym czasie błędnie odnosiliśmy proroctwa z Pism Hebrajskich do Izraela cielesnego. Jednakże w roku 1932 Jehowa pozwolił nam zrozumieć, że dotyczą one Izraela duchowego” (Strażnica Rok CVIII [1987] Nr 18 s. 25-26; por. Strażnica Nr 10, 1995 s. 19-20);

„Badacze Pisma Świętego dobrze znali liczne proroctwa o odrodzeniu, przekazane przez proroków Bożych starożytnemu Izraelowi (...). Do roku 1932 uważali, iż spełnią się one przede wszystkim na rodowitych Żydach. Wierzyli zatem, że Bóg znów okaże Izraelowi łaskę i stopniowo sprowadzi Żydów do Palestyny, otworzy im oczy na prawdę o Jezusie jako Odkupicielu i mesjańskim Królu i za ich pośrednictwem zleje błogosławieństwa na wszystkie narody” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 141).

Upadek Babilonu

Russell nauczał, że Babilon czyli chrześcijaństwo upadł w roku 1878 lub w roku 1881:

„równoległością tego jest odrzucenie od łaski i upadek systemów sekciarskich, zwanych Chrześciaństwem, czyli ‘Babilonem’, w roku 1878” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 238);

„Odrzucenie Babilonu (‘Chrześciaństwa’) w roku 1878 było odrzuceniem masy powierzchownych wyznawców...” (j/w. s. 196-197);

„Ten ‘siedmdziesiąty tydzień’ (...) dostarczył figuralnego wyobrażenia podobnej próby nominalnego Kościoła Ewangelii, czyli duchowego Izraela, zwanego ‘Chrześciaństwem’ i ‘Babilonem’, a próba ta odbyła się w ciągu siedmiu odpowiadających temu lat, co rozpoczęło żniwo Wieku Ewangelii. - okres od października 1874 do października 1881” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 184-185);

„po Chr. 1881 Upadek Babilonu” (j/w. s. 136).

Towarzystwo Strażnica od roku 1922 naucza (patrz „Światło” 1930 t. I, s. 318), że Babilon upadł w roku 1914 lub w roku 1919:

„Upadek Babilonu zaczął się, gdy jego niewidzialna część została zrzucona przez Chrystusa na ziemię po wyniesieniu go w roku 1914 po Chr. na tron” (Strażnica Nr 20, 1952 s. 1);

„1919, (...) upadek Babilonu (Obj 14:8; 18:2)” („Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2000” 2003 s. 96-97);

„Kiedy w roku 1918 Jezus rozpoczął inspekcję, duchowieństwo chrześcijaństwa najwyraźniej zostało osądzone niepomyślnie. (...) W roku 1919 chrześcijaństwo wraz z całym światowym imperium religii fałszywej zupełnie straciło uznanie Boże” („Wspaniały finał Objawienia bliski!” 1993 s. 32).

Odnowienie wszystkich rzeczy - restytucja (Dz 3:21)

Russell nauczał, że ‘odnowienie wszystkich rzeczy’ (Dz 3:21) rozpoczęło się w roku 1874, a szczególnie w roku 1881:

„Wykazaliśmy już, że data wtórego przyjścia naszego Pana i brzask Czasów Restytucyi wypadają na Rok Pański 1874” („Nadszedł Czas” 1919 [ang. 1889] s. 233);

„Ktośkolwiek może zapytać: Czy w Październiku 1881 ukazał się jaki początek naprawiania wszystkich rzeczy t. j. restytucyi? Odpowiadamy na to, że coś takiego co świat mógłby zauważyć nie stało się. My dotąd jeszcze postępujemy wiarą a nie widzeniem. Wszelkie przygotowania do tego wielkiego dzieła można uznać jak krople deszczowe, które z czasem orzeźwią całą ziemię. Co się stało w roku 1881, jak i to, co się stało w roku 1874, może być rozpoznane tylko oczami wiary w świetle Słowa Bożego. Ponieważ to był czas, w którym skończyło się wysokie powołanie, zatem i pora na rozpoczęcie głoszenia o Restytucyi - czyli na trąbę Jubileuszową” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 417-418).

Por. „Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 631.

Towarzystwo Strażnica od początku lat 30-tych XX wieku naucza, że czas ‘odnowienia wszystkich rzeczy’ (Dz 3:21) rozpoczął się roku 1914:

„Dowody wskazują, że zaczęło ono panować w niebie w roku 1914 (Mateusza 24:3-14)* (...) *’Czasy przywrócenia wszystkiego’ rozpoczęły się z chwilą, gdy na tronie mesjańskiego Królestwa zasiadł potomek wiernego króla Dawida” („Zbliż się do Jehowy” 2002 s. 77-78).

Por. „Proroctwo” 1929 s. 72, gdzie nauczano jeszcze, że te czasy rozpoczęły się „krótko po ujawnieniu się wtórej obecności Pana (...) wtóra obecność Pana Jezusa Chrystusa rozpoczęła się w roku 1874”.

Książęta

Russell nauczał, że ‘książęta’, czyli święci Starego Testamentu, pojawią się na ziemi przed nastaniem ‘końca’ (początkowo przed rokiem 1914), a później tuż po roku 1914:

„W roku 1914 wierni przedchrześcijańscy słudzy Boży nie zostali wskrzeszeni do życia na ziemi w charakterze książęcych przedstawicieli mesjańskiego Króla, choć się tego spodziewano” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 138);

„Początek ziemskiej fazy Królestwa po zakończeniu ‘Czasów Pogan’ upadek których rozpoczął się w roku 1914, według naszego wyrozumienia, będą stanowili wyłącznie zmartwychwstali święci Starego Testamentu....” („Walka Armagieddonu” 1919 [ang. 1897] s. 772).

Towarzystwo Strażnica w roku 1950 przeniosło oczekiwania na ‘książąt’ na czas poArmagedonie:

„Żywiono wówczas nadzieję, że zgodnie z zapowiedzią podaną w Psalmie 45:17 wierni mężowie żyjący w starożytności, jak Abraham, Józef czy Dawid, zmartwychwstaną przed końcem tego systemu rzeczy i będą służyć jako ‘książęta na całej ziemi’. Pogląd ten skorygowano w roku 1950, gdy dokładniejsze zbadanie Pisma Świętego ujawniło, iż ci ziemscy przodkowie Jezusa Chrystusa majązostaćwskrzeszenipoArmagedonie...” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 76).

Książęta II

Russell nauczał, że ‘książętami’ na ziemi będą święci Starego Testamentu:

„To, co niektórzy mogą uważać za polot poetyckiej fantazyi, Pismo Święte powiada, że będzie aktualnym faktem. Albowiem, jak to już wykazano, Abraham, Izaak i Jakób, wraz z Danielem i wszystkimi świętymi prorokami ‘staną się doskonałymi’ obudzą się ze śmierci do doskonałego człowieczeństwa (...) będą oni ‘książętami po wszystkiej ziemi’ (Psalm 45:17), ziemskimi, widomymi przedstawicielami Chrystusa” („Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 [ang. 1891] s. 294-295).

Towarzystwo Strażnica w roku 1950 do ‘książąt’ dołączyło Świadków Jehowy z klasy ziemskiej:

„W roku 1938 drugie owce zostały zaproszone na uroczystość Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa w charakterze obserwatorów. W roku 1950 uświadomiono sobie, że dojrzali mężczyźni spośród nich to ‘książęta’...” (Strażnica Nr 13, 1995 s. 15).

Książęta w niebie

Russell nauczał, że po 1000-leciu ‘książęta’ pójdą do nieba:

„Poza tym wierzono, że ‘wierni mężowie starożytności’ (zwani też ‘świętymi Starego Testamentu’), którzy podczas Tysiąclecia będą na ziemi książętami, pod koniec tego okresu najprawdopodobniej w jakiś sposób dostąpią życia w niebie (Psalm 45:17)” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 161).

Patrz też np. ang. Strażnica z roku 1913 s. 52-53 cytowana w „Dokonana Tajemnica” 1925 s. 369-370.

Towarzystwo Strażnica od roku 1928 zaczęło nauczać, że ‘książęta’ nigdy nie pójdą do nieba:

„Innemi słowy mówiąc: Bóg zgotował tym wiernym miejsce w swem Królestwie. Cóż to za miejsce? Miejsce to nie może się znajdować w samem niebie, albowiem gdy Jezus był na ziemi, wszyscy ci mężowie (...) już jakiś czas byli umarli, a Jezus oświadczył, że żaden z nich (...) się tam kiedykolwiekznajdowaćniebędzie” („Królestwo nadzieja świata” 1931 s. 45-46; por. Złoty Wiek 01.07 1931 s. 198).

Por. ang. „Harfa Boża” par. 622 w edycji z roku 1927 i 1928.

Chronologia - stworzenie Adama i 6000 lat istnienia człowieka

Russell nauczał, że stworzenie Adama miało miejsce w roku 4128 przed Chr., a 6000 lat od jego stworzenia minęło w roku 1872:

„Nie ulega wątpliwości, że Ten sam Wszystko - wiedzący, Który pouczył nas za pośrednictwem Chronologii, że sześć tysięcy lat od stworzenia Adama ukończyło się R. P. 1872 i że siódmy tysiąc, Wiek Tysiąclecia, rozpoczął się wówczas...” („Nadszedł Czas” 1919 [ang. 1889] s. 271).

„Zgodnie z opracowaną wkrótce potem chronologią biblijną uważano, że 6000 lat istnienia człowieka na ziemi upłynęło w roku 1872 (...) Stworzenie człowieka umieszczono w roku 4128” (Strażnica Rok XCVI [1975] Nr 21 s. 16).

Towarzystwo Strażnica zmieniło chronologię Russella w ang. „Złotym Wieku” z 27 marca 1935 roku (s. 391, 412-413) Wprowadziło wtedy rok 4028 przed Chr. jako datę stworzenia Adama (por. „Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 633 - przypis). W roku 1963 w ang. książce pt. „Całe Pismo jest natchnione przez Boga i użyteczne” (s. 284-286) dało rok 4026, jako datę stworzenia Adama (por. ed. polska 1997 s. 286, 294);

„nowa książka, zatytułowana: ‘Życie wieczne - w wolności synów Bożych’. (...) Niedługo trwało i bracia odnajdywali tabelę zamieszczoną na stronach 31 i następnych [w ed. pol. s. 22-25], z której wynika, że 6000 lat istnienia człowieka kończy się w roku 1975” (Strażnica Nr 1, 1967 s. 11).

Tysiąclecie

Russell nauczał, że szczęśliwe tysiąclecie już się zaczęło (świta) z rokiem 1872:

„od stworzenia Adama do roku 1872, upłynęło 6000 lat; i że od tego czasu, weszliśmy już w siódmy tysiąc lat (Tysiąclecie Chrystusa)” („Nadszedł Czas” 1919 [ang. 1889] s. 35);

„Nie ulega wątpliwości, (...) że sześć tysięcy lat od stworzenia Adama ukończyło się R. P. 1872 i że siódmy tysiąc, Wiek Tysiąclecia, rozpoczął się wówczas...” (j/w. s. 271);

„Wykażemy tu, że od stworzenia Adama do R. P. 1873 upłynęło 6000 lat. Chociaż w Biblii nie znajdujemy wyraźnego oświadczenia względem tego, że siódmy tysiąc będzie panowaniem Chrystusa, wielkim dniem sabatu i restytucyi dla całego świata, jednak uświęcona tradycya nie jest bez logicznej podstawy” (j/w. s. 41).

Towarzystwo Strażnica zmieniło czas dla oczekiwanego tysiąclecia wpierw na rok 1925, później na rok 1975, a teraz nadal oczekuje na jego rozpoczęcie wkrótce:

„Słudzy Jehowy wiązali też pewne nadzieje z rokiem1925. Uważano, że kiedy w owym roku skończy się cykl 70 prototypowych jubileuszy (70 x 50 lat), licząc od wejścia Izraelitów do Ziemi Obiecanej, rozpocznie się wielki pozaobrazowy Jubileusz, czyli tysiącletniekrólowanie Chrystusa Jezusa. Wszakże sprawy potoczyły się inaczej” (Strażnica Rok CV [1984] Nr 16 s. 24-25);

„Świadkowie Jehowy przez długi czas wierzyli, że Tysiącletnie Panowanie Chrystusa rozpocznie się po 6000 lat dziejów ludzkich” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 104);

„Potem wielu Świadków mniemało, że wydarzenia związane z początkiem TysiącletniegoPanowania Chrystusa nastąpią w roku1975. Ich oczekiwania wynikały ze zrozumienia, iż zacznie się wtedy siódme tysiąclecie w dziejach człowieka” (Przebudźcie się! Nr 7, 1995 s. 9).

Początek ‘czasów pogan’

Russell nauczał, że początek ‘czasów pogan’ nastał w roku 606 przed Chr. Uczył też, że przesunięcie tej chronologii o jeden rok spowoduje bałagan:

„Świadectwo Pisma Św., odnośnie tego, że ‘Czasy Pogan’ stanowią peryod 2520 lat, od roku 606 P. Ch. do R. P. 1914 włącznie, jest jasne i mocne” („Nadszedł Czas” 1919 [ed. ang. 1889] s. 82);

„Gdybyśmy dodali jeden rok (...) Każdy łatwo pojmie, że taka zmiana popsułaby od razu całą zgodność tej równoległości. Gdybyśmy natomiast ujęli jeden rok w Chronologicznych obliczeniach, to zamieszanie byłoby tak samo wielkie...” (j/w. s. 272).

Towarzystwo Strażnica w roku 1943 przeniosło początek ‘czasów pogan’ na rok 607 przed Chr.:

„Ówcześni Badacze Pisma Świętego opatrznościowo nie zdawali sobie sprawy, że między okresem ‘P. Chr.’ (przed Chrystusem, czyli przed naszą erą) a ‘R. P.’ (roku Pańskiego, czyli naszej ery) nie było roku zerowego. Kiedy w wyniku późniejszych badań zaszła konieczność przesunięcia początku ‘Czasów Pogan’ z roku 606 na 607 p.n.e., wyeliminowano również rok zerowy i zapowiedź dotycząca roku 1914 dalej była trafna (Zobacz książkę ‘Prawda was wyswobodzi’, wydaną przez Towarzystwo Strażnica w roku 1943 [wydanie polskie - rok 1946, strony 223 i 224])” („Wspaniały finał Objawienia bliski!” 1993 s. 105).

Koniec ‘czasów pogan’

Russell nauczał o zakończeniu się ‘czasów pogan’ dnia 1 października 1914 roku lub w roku 1915:

„Świadectwo Pisma Św., odnośnie tego, że ‘Czasy Pogan’ stanowią peryod 2520 lat, od roku 606 P. Ch. do R. P. 1914 włącznie, jest jasne i mocne” („Nadszedł Czas” 1919 [ed. ang. 1889] s. 82);

„Termin posiadania władzy miał trwać ‘siedem kroć’ siedem symbolicznych lat, których każdy dzień (czas księżycowy) wyobrażał rok. Tym sposobem ‘siedem kroć’ znaczyłoby siedem razy po 360, czyli 2520 lat. Ten okres przypada na rok 1915. Innemi słowy, wkrótce termin władzy panowania nad ziemią się skończy. Wtedy nastąpi czas panowania Chrystusowego” („Stworzenie czyli historia biblijna w obrazach” 1914 s. 50);

„W końcu nadszedł oczekiwany dzień - 1 października roku 1914. ‘Czasy pogan’ się skończyły, ale spodziewane wywyższenie kościoła do niebiańskiej chwały nie nastąpiło. Nie doszło do tego również później, do chwili śmierci Russella, który zmarł 31 października 1916 roku” (Strażnica Rok XCVI [1975] Nr 21 s. 17).

Towarzystwo Strażnica w latach 20-tych XX wieku zmieniło datę końca ‘czasów pogan’ na 1 sierpnia 1914 roku, a później w latach 70-tych XX wieku ustaliło ją ostatecznie na 4/5 października:

„Licząc 2520 lat od owego czasu doprowadza nas do R. P. 1914; i obliczając ściśle, według chronologji biblijnej, przychodzimy do wniosku, że czasy pogan skończyły się 1-gosierpnia 1914. Wobec tego data ta miała zaznaczyć koniec świata, gdy zdarzenia przepowiedziane miały się zacząć spełniać, by tem wykazały koniec tego porządku rzeczy” („Ucisk świata - dlaczego? Lekarstwo” 1923 s. 27-28);

„A zatem ‘siedem czasów’, czyli 2520 lat, skończyło się nie później niż 15 Tiszri (4 lub 5 października) 1914 roku” („Pilnie zważaj na proroctwa Daniela!” 1999 s. 96-97).

Jubileusz ziemi

Russell nauczał, że ‘jubileusz’ rozpoczął się w roku 1874:

„Innej wskazówki chronologicznej doszukiwano się w postanowieniu Bożym w sprawie roku jubileuszowego, czyli roku wyzwolenia, przypadającego w starożytnym Izraelu co 50 lat po serii siedmiu okresów siedmioletnich, z których każdy kończył się rokiem sabatnim. (...) Obliczenia oparte na tym cyklu doprowadziły do wniosku, że być może jesienią 1874 roku nastał dla całej ziemi większy rok jubileuszowy, że chyba właśnie wtedy powrócił Pan i rozpoczęła się jego niewidzialna obecność” („Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 631).

Por. „Nadszedł Czas” 1919 (ang. 1889) s. 213-214.

Towarzystwo Strażnica od roku 1987 naucza, że ‘jubileusz’ rozpoczął się w roku 33 po Chr., choć wcześniej datowało go na rok 1925, 1975 i zanim przeminie pokolenie roku 1914 (Strażnica Rok CV [1984] Nr 16 s. 24-25; Strażnica Nr 1, 1952 s. 12; „Życie wieczne w wolności synów Bożych” 1970 s. 20-21; Strażnica Rok XCIX [1978] Nr 22 s. 24):

„Nieco lepiej zrozumiano też, czego pierwowzorem był jubileusz. (...) Przez długi czas sądzono, że wyobrażał on Tysiącletnie Panowanie Chrystusa. W ostatnich latach zauważono jednak, iż odpowiednik jubileuszu w rzeczywistości rozpoczął się w dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e. z chwilą wylania ducha świętego (...) (Strażnica numer 3 z 1987, strony 16-27)” (Strażnica Nr 10, 1995 s. 24).

Pokolenie

Russell nauczał, że ‘koniec’ nastanie zanim przeminie „pokolenie roku 1878”:

„Grecki wyraz genea może oznaczać zupełnie dobrze stulecie lub generacyę (jak też przełożony jest w języku angielskim, a generacya obejmuje sto lat obecnie), która w życiu Mojżesza liczyła sto dwadzieścia lat. (Moj. 6:3). Licząc sto lat od roku 1780, od daty pierwszego znaku, otrzymamy rok 1880, a według naszego zrozumienia każdy przepowiedziany szczegół wypełnił się w tym okresie; - ‘żniwo’, czyli zbieranie zaczęło się w październiku 1874 roku; organizowanie Królestwa i objęcie przez Pana wielkiej władzy Królewskiej zaszło 1878 r., w kwietniu, a czas ucisku, czyli ‘dzień gniewu’, jaki zaczął się 1874 roku, a zakończy się po roku 1915.

Podobnie i wypuszczenie gałęzi przez drzewo figowe. Kto woli może bez sprzeczności powiedzieć, że można wiek zacząć liczyć tak dobrze od ostatniego znaku, czyli od spadania gwiazd, jak również od pierwszego znaku, czyli od zaćmienia się słońca i księżyca; a wtedy stulecie zaczynające się od 1833 roku będzie jeszcze dalsze od zakończenia się. Wielu ludzi żyje, którzy byli świadkami spadania gwiazd. Ci, co idą wraz z nimi w świetle obecnej prawdy nie wyglądają rzeczy będących już, jako mających przyjść, lecz czekają na dokonanie się spraw będących już w toku. Czyli wobec tego, iż Mistrz powiedział nam ‘Gdy ujrzycie to wszystko’ i jeśli między znakami wyliczono ‘znamię Syna Człowieczego na niebie’ i wyrastanie gałęzi drzewa figowego, oraz zgromadzenie ‘wybrańców’, to czy nie będzie bardziej odpowiedniem uważać wyrażenie ‘wiek’, jako przeciętny wiek życia ludzkiego, od 1848* do 1914 - 36 1/2 lat - czyli przeciętny wiek dzisiejszych ludzi” („Walka Armagieddonu” 1919 [ang. 1897] s. 747-748).

[* - rok 1848 jest błędem drukarskim, powinno być „1878” na co wskazuje okres 36,5 lat tzn. 1878-1914; por. też poniżej tekst ang.]

Or, since the Master said, " When ye shall see all these things," and since "the sign of the Son of Man in heaven," and the budding fig tree, and the gathering of "the elect" are counted among the signs, it would not be inconsistent to reckon the "generation" from 1878 to 1914 — 36 1/2 years — about the average of human life to-day. (The Battle of Armageddon 1915 s. 605).

Towarzystwo Strażnica od roku 1926 nauczało, że zanim przeminie „pokolenie roku 1914” nastanie ‘koniec’. W listopadzie 1995 roku odrzuciło tę wykładnię:

„Równie szczere intencje przyświecały nowożytnym sługom Bożym, którzy na podstawie tego, co Jezus powiedział o ‘pokoleniu’, próbowali obliczyć jakiś konkretny czas, wychodząc od roku 1914. Rozumowano na przykład, że skoro pokolenie może żyć 70 lub 80 lat, a ludzie należący do ‘tego pokolenia’ musieli być w takim wieku, żeby pojąć znaczenie I wojny światowej oraz innych wydarzeń, to możemy obliczyć, ile mniej więcej zostało nam do końca. Nawet jeżeli takie rozumowanie prowadzono w dobrej wierze, czy było ono zgodne z następną radą Jezusa? Oznajmił on: ‘O dniu owym i godzinie nikt nie wie...’ (Mateusza 24:36-42). A zatem ostatnie wyjaśnienia Strażnicy na temat ‘tego pokolenia’ nie zmieniają naszego zrozumienia wydarzeń z roku 1914. Dzięki nim jednak lepiej pojmujemy, w jakim sensie Jezus użył określenia ‘pokolenie’, i dostrzegamy, że nie stanowi ono żadnej podstawy do obliczania, ile lat po roku 1914 nadejdzie koniec” (Strażnica Nr 11, 1997 s. 28).

Obecnie Towarzystwo Strażnica nie łączy już wprost ‘pokolenia’ z rokiem 1914:

„Ponieważ Jezus, wspominając im o ‘tym pokoleniu’, nie dodał żadnego negatywnego określenia, apostołowie niewątpliwie zrozumieli, że w skład ‘pokolenia, które nie przeminie, dopóki się to wszystko nie stanie’, wejdą oni sami oraz inni uczniowie. (...) Natomiast namaszczeni duchem wierni bracia Chrystusa - nowożytna klasa Jana - dostrzegają ten znak, jak gdyby to była błyskawica, i pojmują jego prawdziwe znaczenie. Jako klasa pomazańcy ci tworzą nowożytne ‘pokolenie’, które nie przeminie, ‘dopóki się to wszystko nie stanie’. Wynika z tego, że niektórzy namaszczeni bracia Chrystusa będą jeszcze na ziemi, gdy rozpocznie się zapowiedziany wielki ucisk” (Strażnica Nr 4, 2008 s. 23-24).

Niedawno Towarzystwo Strażnica znowu ‘zaktualizowało’ swoją naukę o „tym pokoleniu”, starając się w pewien sposób określić jego długość. Jest to jakby zsumowanie okresu „pokolenia roku 1914” z czasem życia dzisiejszych (młodszych) pomazańców Świadków Jehowy. W trakcie tego nowego periodu ma nastąpić ‘koniec’. Oto słowa tej organizacji z 15 kwietnia 2010 roku:

„Jak zatem rozumieć wypowiedź Jezusa o ‘tym pokoleniu’? Najwyraźniej chodziło mu o to, że życie pomazańców przebywających na ziemi, gdy w roku 1914 zaczął być widoczny znak, miało się częściowo pokrywać z życiem innych pomazańców, którzy zobaczą rozpoczęcie się wielkiego ucisku. Wspomniane pokolenie miało swój początek i na pewno będzie mieć koniec. Spełnienie się różnych elementów znaku wyraźnie świadczy, że ucisk jest bliski” (Strażnica 15.04 2010 s. 10-11).