Czy dawni polscy badacze Pisma Świętego fałszowali Wykłady Pisma Świętego C. T. Russella?
Czy dawni polscy badacze Pisma Świętego fałszowali Wykłady Pisma Świętego C. T. Russella?
Na początku podajemy pewne zastrzeżenie. Otóż nie omawiamy w naszym artykule dzisiejszych edycji Wykładów Pisma Świętego C. T. Russella, wydawanych przez różne grupy badaczy Pisma Świętego, ale tylko tomy publikowane kiedyś przez Towarzystwo Strażnica (w latach 1886-1927). Chodzi nam zarówno o wersje angielskie, jak i polskie.
C. T. Russell (1852-1916) w latach 1886-1904 wydał po angielsku sześć tomów Wykładów Pisma Świętego. W roku 1917 w tym samym języku wydano siódmy tom tej serii pt. Dokonana Tajemnica pisząc o nim następująco:
„Pośmiertne Dzieło Pastora Russell’a. Jego ostatnie poselstwo dla Umiłowanego Izraela Bożego (Mat. 20:9)” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917] s. II).
Przez wiele lat studiowanie Wykładów Pisma Świętego utożsamiano ze studiowaniem Biblii. Stanowiło ono nawet wyższy stopień studium. W artykule pt. Czy czytanie »Wykładów Pisma Świętego« jest studiowaniem Biblii? (IS THE READING OF “SCRIPTURE STUDIES” BIBLE STUDY?) i w innych publikacjach uczono następująco:
„Jeśli sześć tomów Wykładów Pisma Świętego jest praktycznie Biblią uporządkowaną przedmiotowo z podanymi biblijnymi tekstami dowodowymi, możemy bez popełnienia niewłaściwości nazwać tomy: Biblią w uporządkowanej postaci. Należy powiedzieć, że tomy są nie tylko komentarzami Biblii. Praktycznie są one samą Biblią, ponieważ nie przejawia się w nich dążenie do budowania jakiejś doktryny (...) Dalej, nie tylko widzimy, że ludzie nie mogą zrozumieć Boskiego Planu przez studiowanie samej Biblii, ale obserwujemy również fakty, iż jeśli ktoś odkłada Wykłady Pisma Świętego nawet po korzystaniu z nich, zapoznaniu się z nimi, po czytaniu ich przez dziesięć lat, jeśli wówczas odkłada i ignoruje je, korzystając tylko z Biblii, to chociażby używał Biblii ze zrozumieniem przez dziesięć lat – nasze doświadczenie pokazuje – w ciągu dwóch lat pogrąży się w ciemnościach. Z drugiej strony, jeśli ktoś czytałby tylko Wykłady Pisma Świętego z cytowanymi odnośnikami biblijnymi, a nie przeczytałby ani jednej strony Biblii jako takiej, wówczas po dwóch latach byłby w świetle prawdy, ponieważ miałby światło Pisma Świętego” (ang. Strażnica 15.09 1910 s. 298; tekst polski według czasopisma Teraźniejsza Prawda Nr 358, XI 1985 r. wydawanego przez Świecki Ruch Misyjny „Epifania”).
„Wykłady Pisma Świętego są, że się tak wyrażę, Biblią w formie uporządkowanych przedmiotów. Czytając »Wykłady Pisma Świętego« czytacie Biblię. Ci, którzy czytają Biblię w ten sposób, mogą zyskać o wiele więcej znajomości. Dorywcze czytanie Biblii nie daje tyle informacyj co przedmiotowe badanie” (Co kaznodzieja Russell odpowiadał na zadawane jemu liczne pytania 1947 [ang. 1917] s. 207).
„W tamtych czasach mawiano nam: Kto chce pozostać w prawdzie, ten musi raz do roku przeczytać siedem tomów WykładówPismaŚwiętego. Oczywiście chciałem trwać w prawdzie i dlatego – dopóki nie znalazłem się w Betel – rok w rok sumiennie czytałem te księgi. Wymagało to pokonania 10 stron dziennie, co zresztą sprawiało mi dużą przyjemność, odczuwałem bowiem nienasycony głód wiedzy” (Strażnica Rok CVI [1985] Nr 14 s. 22).
Nawet po śmierci prezesa C. T. Russella uważano tomy Wykładów prawie za ‘nieomylne’:
„Tacy roznosiciele będą dostarczać głodującym ten cudowny pokarm, zawarty w sześciu tomach »Wykładów Pisma Świętego«. Z pewnością, pokarm ten jest wystarczający dla każdego, by uczynić jego powołanie i wybranie pewnym. (…) Czy zatem nadal powinniśmy badać i studiować pisma przygotowane przez brata Russella? Czy powinniśmy mówić o nim na naszych nabożeństwach jako o słudze Pańskim, który podał nam, domownikom wiary, »pokarm o właściwej porze«? Tak, z pewnością tak! Dlaczego by nie? Jeżeli Pan zdecydował się użyć go jako swoje narzędzie, przez które został nam dany pokarm, to jego nauki są niezbędne do rozwoju tych, którzy chcą mieć dział w Królestwie. Jeżeli odrzucilibyśmy teraz ten pokarm, zawarty w sześciu tomach »Wykładów Pisma Świętego« i innych publikacjach Towarzystwa, oznaczałoby to, że odrzucamy lub gardzimy pokarmem podanym nam przez naszego Pana dla naszego dobra” (ang. Strażnica 15.12 1916 s. 6023-6024 [reprint]).
„Pan interesuje się i bierze odpowiedzialność za kompletną seryę WYKŁADÓW PISMA ŚW., których ostatni tom specyalnie przedstawia cechy prasy (Obj. 14:18-20)” (Dokonana Tajemnica 1925 [ang. 1917] s. 352).
„Wierzymy, że czas popieczętowania już nadszedł i że siedem tomów WYKŁADÓW PISMA ŚW., jako klucz do Biblii zawierają całkowitą i zupełną Prawdę, potrzebną nam na czasie” (Strażnica Nr 5, 1918 s. 79).
„Biblia sama w sobie zbyt łatwo nie wydaje swych skarbów, jak to ogólne doświadczenie wykazało; lecz usystematyzowane badanie jej za pomocą rozmaitych Serji Wykładów Pisma Świętego, i innych książek Towarzystwa podsuwa te skarby bardzo blisko badaczowi” (Strażnica 15.10 1922 s. 316 [ang. 01.09 1922 s. 266]).
Omawiane książki miały być studiowane nawet już po ‘końcu świata’, ale będzie to pomyślane jako kara:
„Przyda mu też Bóg plag opisanych w tej księdze. [Ap 22:18] – Kara jego będzie taką, że kiedy powstanie z grobu w czasie restytucji, będzie musiał przeczytać siedem tomów Wykładów Pisma Św., aby cała sprawa wyjaśniła się w jego umyśle” (Dokonana Tajemnica 1925 s. 403).
Po śmierci C. T. Russella, w latach 1917-1927 Towarzystwo Strażnica nadal wydawało te tomy po angielsku i polsku, a reklamowało je nawet do roku 1930 (patrz np. Wyzwolenie 1929 s. 351; Strażnica 01.11 1929 s. 322; Strażnica 01.04 1930 s. 111; Złoty Wiek 15.07 1930 s. 224).
Równocześnie w latach 20 XX wieku organizacja ta zaczęła pisać o „błędach” i „omyłkach” w tych Wykładach:
„Po jego śmierci Towarzystwo poleciło przygotować i wydać Tom VII, »Dokonaną Tajemnicę«, jako jeden z siedmiu tomów seryi poprzednio ogłoszonej przez brata Russella. Doktryny zawarte w tym tomie są w najzupełniejszej harmonii z doktrynami głoszonemi w poprzednich sześciu tomach. Otwarcie przyznajemy, że tom ten zawiera pewne omyłki. Przecież nawet Biblia zawiera trochę pomyłek. Przez pomyłki rozumiemy błędne zrozumienie, lub błędne zastosowanie. Tom ten jednak nie zawiera żadnej błędnej doktryny” (Strażnica 15.04 1920 s. 119 [ang. 01.04 1920 s. 103]).
„Prawdą jest, że znaleziono pewne błędy w każdym tomie tych pism, ale tego należało się spodziewać, bo piszący je nie był doskonałym. Prawdą jest również, że są pewne błędy w Biblii, które ludzie od czasu do czasu odkrywali, ponieważ środki użyte do wydania jej w druku były niedoskonałe” (Strażnica 01.03 1921 s. 78-79 [ang. 15.02 1921 s. 55]).
„Ale później wyszedł pierwszy tom Wykładów Pisma Świętego, z wydaniem którego niektórzy znowu myśleli, że w nim została wyjawiona cała prawda. Lecz z biegiem czasu wychodziły następne tomy Wykładów Pisma Świętego i z każdym wydaniem autor porobił pewne zmiany, a to dzięki otrzymaniu większego światła” (Strażnica 01.05 1926 s. 132).
„Pomyłki są w siódmym tomie; i pomyłki są we wszystkich tomach WYKŁADÓW PISMA ŚWIĘTEGO oraz we wszystkich innych publikacjach Towarzystwa, a nawet w tłumaczeniach Biblji” (Strażnica 01.10 1926 s. 295).
Ale my w naszym artykule chcemy zwrócić uwagę na coś innego.
Otóż okazuje się, że polscy badacze Pisma Świętego z wczesnych lat Towarzystwa Strażnica wprowadzali zmiany do omawianych tomów i to wbrew oryginałowi angielskiemu!
Trudno tu prześledzić całą treść tych dzieł, ale skupimy się na kilku kwestiach chronologicznych.
Zanim rozpoczniemy wskazywanie tekstów zawierających ‘korekty’ w polskich Wykładach zwróćmy uwagę na to, że Towarzystwo Strażnica stawiało kiedyś zarzut o samowolne wprowadzanie poprawek przywódcy filii tej organizacji w Szwajcarii, to znaczy A. Freytagowi:
„Wspomniane wyżej osoby nie były jedynymi, które pozwoliły, by ich wiarę podkopała pycha. Spotkało to również innych, na przykład Alexandre’a Freytaga, nadzorcę szwajcarskiego biura Towarzystwa w Genewie. Lubił on zwracać na siebie uwagę. Kiedy tłumaczył publikacje na francuski, przemycał w nich swoje zapatrywania, a nawet wykorzystywał urządzenia Towarzystwa do publikowania własnych materiałów” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 628).
„Pod koniec roku 1919 poinformowano braci o jeszcze większym problemie. Kilka lat wcześniej brat Russell upoważnił brata A. Freytaga do nadzorowania dzieła we Francji i Belgii poprzez biuro oddziału w Genewie. Upoważnił go również do wydawania w języku francuskim Strażnic tłumaczonych z języka angielskiego, a także Wykładów Pisma świętego. On jednak nadużywał swego pełnomocnictwa i publikował własną literaturę, wywołując tym niemałe zamieszanie wśród braci. Freytag został usunięty z zajmowanego stanowiska, a biuro oddziału Towarzystwa rozwiązano i założono nowe biuro oddziału w Bernie kierowane przez brata E. Zaugga, a znajdujące się pod ogólnym nadzorem brata Binkele. Tymczasem zwolennicy Freytaga zaczęli przeprowadzać oddzielne zebrania i działać wśród braci w Niemczech. Ponieważ Freytag krytykował i zniesławiał Towarzystwo, oskarżając je o szerzenie fałszywych nauk, niektórzy bracia utracili właściwy pogląd. Brat Binkele uważał za swój obowiązek zareagować, obalając zarzuty Freytaga. We wrześniu 1920 roku odpowiedział na wszystkie pytania przychodzące z Niemiec w czterostronicowym liście ogólnym. Jednak ziarno zwątpienia zasiane przez Freytaga zaczęło kiełkować i pewna liczba osób, które nie stały zbyt mocno, poszła za nim, zakładając własne zbory. Grupa ta istnieje w Niemczech aż po dzień dzisiejszy” (Działalność Świadków Jehowy w Niemczech w czasach nowożytnych. Według Rocznika świadków Jehowy na rok 1974, 1975 s. 10).
Czy polscy badacze Pisma Świętego postępowali podobnie, jak wspomniany Freytag? Sami to oceńmy.
Polskie tomy Wykładów Pisma Świętego i ich ‘polskie’ poprawki
Tom II
Przykład 1
Popatrzmy na poniższy tekst angielski z kilku wydań tomu II i ten sam fragment polski.
The Time Is at Hand 1889, 1902, 1916, 1927 | Nadszedł Czas 1919, 1920, 1923 |
The harvest work will occupy forty years for its full accomplishment, ending with A. D. 1914 (s. 150). | „Praca żniwa zajmie czterdzieści lat, (licząc od czasu przygotowania roku 1874, zaś od czasu rozpoczęcia się żniwa 1878 r., czas ten skończył się na wiosnę R. P. 1918)” (s. 165). |
Widzimy, że polscy badacze Pisma Świętego dostawili do oryginalnego tekstu słowa (i zmienili treść) „licząc od czasu przygotowania roku 1874, zaś od czasu rozpoczęcia się żniwa 1878 r., czas ten skończył się na wiosnę R. P. 1918” i usunęli rok 1914.
Owszem ta ‘poprawka’ była zgodna z ówczesną nauką (gdy minął rok 1914), ale żaden tekst angielski jej nie uwzględniał.
Przykład 2
Oryginalny tekst angielski z tomu II z roku 1889 wyglądał następująco:
(...) “battle of the great day of God Almighty” (Rev. 16:14), which will end in A. D. 1914 with the complete overthrow of earth’s present rulership, is already commenced (The Time Is at Hand 1889, 1908 s. 101).
Ale później w tekście tym wstawiono zamiast roku 1914 datę 1915, co ukazujemy w tabeli. Następnie w polskiej wersji dostawiono słówko „po” [roku 1915].
The Time Is at Hand 1916, 1927 | Nadszedł Czas 1919, 1920 | Nadszedł Czas 1923 |
(...) “battle of the great day of God Almighty” (Rev. 16:14), which will end in A. D. 1915 with the complete overthrow of earth’s present rulership, is already commenced (s. 101). | „(...) »walka wielkiego dnia Boga Wszechmogącego« (Obj. 16:14) która zakończy się R. P. 1915, kompletnie obali wszystkie dzisiejsze systemy” (s. 106). | „(...) »walka wielkiego dnia Boga Wszechmogącego« (Obj. 16:14) która zakończy się po R. P. 1915, kompletnie obali wszystkie dzisiejsze systemy” (s. 106). |
Widzimy, że polscy badacze Pisma Świętego dostawili do zmienionego już wcześniej tekstu angielskiego i polskiego słówko „po” (roku 1915).
Owszem ta ‘poprawka’ była zgodna z ówczesna nauką (gdy minął rok 1914 i 1915), ale żaden tekst angielski jej nie uwzględniał.
Przykład 3
Popatrzmy na poniższy tekst angielski z kilku wydań tomu II i ten sam fragment polski.
The Time Is at Hand 1889, 1902, 1916, 1927 | Nadszedł Czas 1919, 1920, 1923 |
We are already living in the seventh millennium – since Oct. 1872 (s. 363). | „Żyjemy już w siódmym Tysiącleciu – począwszy od października roku 1878” (s. 413). |
Jeśli rok „1878” nie jest błędem drukarskim, zamiast roku 1872, to mamy tu kolejny przykład ‘korekty’ dokonanej przez polskich badaczy Pisma Świętego.
Jeśli zaś jest to błąd w druku, to wyrażamy zdziwienie, że „badający” tomy nie poprawili go w kolejnych edycjach polskich.
Przykład 4 i 5
Poniżej pokazujemy, jak polscy badacze Pisma Świętego poprawiali teksty, gdy nie wydarzyło się w roku 1914 to, na co czekali.
The Time Is at Hand1891, 1927 | Nadszedł Czas 1919, 1923 |
True, it is expecting great things to claim, as we do, that within the coming twenty-six years all present governments will be overthrown and dissolved; but we are living in a special and peculiar time, the ‘Day of Jehovah’, in which matters culminate quickly (s. 98). | „Prawdą jest, że spodziewamy się wielkich rzeczy w stosunkowo bardzo krótkim czasie, lecz należy pamiętać, że żyjemy w Dniu Jehowy, podczas którego ustrój dzisiejszy prędko zostanie przemieniony” (s. 104). |
(...) would grasp the civil power of earth which God had given over to the Gentiles, and which cannot pass fully into the hands of the true Church until the close of the Times of the Gentiles, A. D. 1914 (s. 278). | „(...) uchwyci cywilną władzę ziemską, którą był Bóg dał Poganom, a którą prawdziwy Kościół nie będzie mógł posiąść prędzej aż się skończą Czasy Pogan t. j. po R. P. |
Tom III
Przykład 1
Popatrzmy na poniższy tekst angielski z kilku wydań tomu III i ten sam fragment polski.
Thy Kingdom Come 1898, 1917, 1923 | Przyjdź Królestwo Twoje 1919, 1920, 1923, 1925 |
These, already examined, show that the close of 1874 marked the beginning, as the close of 1914 will mark the end, of this 40 years of harvest; while all the minutiae of the order and work of this harvest were portrayed in that of the Jewish age, its type (s. 149-150). | „Zbadawszy to już, przekonaliśmy się, że rok 1878 był początkiem, a rok 1918 końcem tego 40 letniego okresu, zaś wszystkie szczegóły porządku i całości tego żniwa są wyobrażone w żniwie Wieku Żydowskiego, będącego jego figurą” (s. 159). |
Widzimy, że polscy badacze Pisma Świętego zmienili oryginalny tekst „rok 1874 był początkiem, a rok 1914 końcem” na „rok 1878 był początkiem, a rok 1918 końcem”.
Owszem ta ‘poprawka’ była zgodna z ówczesna nauką (gdy minął rok 1914 i 1915), ale żaden tekst angielski jej nie uwzględniał.
Przykład 2
Poniższy tekst mógłby być rozbity na kilka konkretnych przykładów.
Jak zauważymy, porównując różne teksty, rok 1910 w polskim fragmencie pojawia się tylko jeden raz, a w angielskim aż cztery razy. Mało tego, pierwotna wersja tekstu z cytowanego tomu III z roku 1891 różniła się zasadniczo od kolejnych jego edycji.
Poniżej przedstawiamy tym razem tłumaczenie powyższych różnych tekstów angielskich w zestawieniu z wersją polską. Ponieważ przytaczane fragmenty są dość długie więc dla wygody przy porównywaniu ich podzielimy je na odcinki odpowiadające sobie.
Thy Kingdom Come 1891 (s. 359-360) | Thy Kingdom Come 1912, 1916, 1923 (s. 363-364) | Przyjdź Królestwo Twoje 1919, 1920, 1923, 1925 (s. 413-414) |
„Jak długo to będzie trwało to przesiewanie poświęconych, podczas którego niektórym będą przyznane korony tych, którzy zostali uznani za niegodnych, a imiona ich zapisane zamiast tych, które zostały wymazane (Obj. 3:5, 11), Pismo Święte – na ile dotąd zobaczyliśmy – nie wskazuje, lecz data 1910, wskazana przez Piramidę, wydaje się dobrze harmonizować z datami podanymi w Biblii”. | „Jak długo to będzie trwało to przesiewanie poświęconych, podczas którego niektórym będą przyznane korony tych, którzy zostali uznani za niegodnych, a imiona ich zapisane zamiast tych, które zostały wymazane (Obj. 3:5, 11), Pismo Święte – na ile dotąd zobaczyliśmy – nie wskazuje, lecz data 1910, wskazana przez Piramidę, wydaje się dobrze harmonizować z datami podanymi w Biblii”. | „Jak długo to będzie trwało przesiewanie poświęconych, w ciągu którego niektórzy otrzymają korony tych, co okazali się ich niegodnymi, a imiona ich zapisane w niebie na miejsce tych, które zostały wymazane, (Obj. 3:5, 11) Pismo Święte tak dalece – jako możemy to widzieć – nie wskazuje”. |
„Pozostają tylko cztery lata przed pełnym końcem czasu ucisku, w którym skończą się czasy Pogan, a kiedy pamiętamy o słowach Pana – że zwycięzcy będą uznani za godnych uniknięcia najsurowszego ucisku przychodzącego na ten świat, to możemy słusznie przyjąć poprawne świadectwo Wielkiej Piramidy, że ostatni członkowie »ciała« lub »oblubienicy« zostaną wypróbowani, przyjęci i przejdą poza zasłonę przed końcem R. P. 1910”. | „Pozostają tylko cztery lata przed pełnym końcem czasu ucisku, w którym skończą się czasy Pogan, a kiedy pamiętamy o słowach Pana – że zwycięzcy będą uznani za godnych uniknięcia najsurowszego ucisku przychodzącego na ten świat, to możemy to zrozumieć jako nawiązanie do anarchicznego ucisku, który nastąpi w październiku 1914 roku; lecz ucisku, który spadnie głównie na Kościół możemy oczekiwać około R. P. 1910”. | Brak tego fragmentu w edycji polskiej. |
„Czy nie jest to najbardziej godna uwagi zgodność między kamiennym »Świadkiem« a Biblią? Daty październik 1874 i październik 1881 są dokładne, podczas gdy data 1910, chociaż nie jest podana w Piśmie Świętym, wydaje się więcej niż rozsądna. Chociaż Biblia nie podaje dokładnej daty końca tej próby dla Kościoła, to podaje nam, jak widzieliśmy, datę graniczną, przed którą ona na pewno musi się zakończyć”. | „Czy nie jest to najbardziej godna uwagi zgodność między kamiennym »Świadkiem« a Biblią? Daty październik 1874 i październik 1881 są dokładne, podczas gdy data 1910, chociaż nie jest podana w Piśmie Świętym, wydaje się więcej niż rozsądna w odniesieniu do ważnego wydarzenia, jakim będzie doświadczenie i ostateczne wypróbowanie Kościoła, podczas gdy R. P. 1914 jest wyraźnie i dobrze ustalony jako jego koniec, po którym nastąpi największy ucisk świata, w którym niektórzy z »wielkiego grona« mogą mieć udział”. | „Czy nie jest to bardzo znamienna harmonia między tym »świadkiem« a biblią. Daty Październik 1874 i Październik 1881 są akuratnemi, zaś 1910 chociaż nie znajduje się w Piśmie Świętym, to jednak możemy się spodziewać jakiegoś wydarzenia lub doświadczenia w Kościele przy końcu jego karyery”. |
„A w związku z tym pamiętajmy, że o tej granicznej dacie – R. P. 1914 – musi nastąpić zakończenie wybrania, próby i uwielbienia całego ciała Chrystusowego, lecz także nastąpi oczyszczenie niektórych z większego grona poświęconych wierzących, którzy z powodu strachu i lękliwego serca nie składali Bogu przyjemnych ofiar, i którzy w rezultacie stali się bardziej lub mniej skażonymi przez idee i metody tego świata. Oni przed zakończeniem tego okresu muszą wyjść z wielkiego ucisku (Obj. 7:14)”. | „A w związku z tym pamiętajmy, że o tej granicznej dacie – R. P. 1914 – musi [może w ed. z 1916, 1923 r.] nastąpić zakończenie wybrania, próby i uwielbienia całego ciała Chrystusowego, lecz także nastąpi oczyszczenie niektórych z większego grona poświęconych wierzących, którzy z powodu strachu i lękliwego serca nie składali Bogu przyjemnych ofiar, i którzy w rezultacie stali się bardziej lub mniej skażonymi przez idee i metody tego świata. Niektórzy z nich mogą wyjść z wielkiego ucisku (Obj. 7:14)”. | „Rok 1914 zdaje się być dobrze określonym, po którym czasie wielki ucisk dla świata ma nastąpić, a w którym i Wielkie Grono – »Wielkie mnóstwo« mieć będzie swój dział. Łącznie w tem pamiętajmy, że w owym czasie nietylko nastąpi dopełnienie wyboru, próby i uwielbienie całego ciała Chrystusowego, lecz także oczyszczenie wielkiego mnóstwa wierzących, którzy dla bojaźni śmierci nie wykonali przyjemnej ofiary Bogu, a przeto mniej lub więcej zostali pokonani od świata jego drogami i ideami. Niektórzy z nich przed zakończeniem się tego okresu wyjdą z tego wielkiego ucisku (Obj. 7:14)”. |
„Wielu z nich jest teraz blisko związanych w różnych snopkach kąkolu na spalenie; i dopiero wtedy, gdy ognisty ucisk ostatecznego końca okresu żniwa spali wiążące więzy niewoli Babilonu, będą w stanie dokonać ucieczki – »zbawieni jak przez ogień«. Oni muszą oglądać zupełne zniszczenie Babilonu Wielkiego i otrzymać pewną miarę jego plag (Obj 18:4)”. | „Wielu z nich jest teraz blisko związanych w różnych snopkach kąkolu na spalenie; i dopiero wtedy, gdy ognisty ucisk ostatecznego końca okresu żniwa spali wiążące więzy niewoli Babilonu, będą w stanie dokonać ucieczki – »zbawieni jak przez ogień«. Oni muszą oglądać zupełne zniszczenie Babilonu Wielkiego i otrzymać pewną miarę jego plag (Obj 18:4)”. | „Wielu z tych znajduje się ściśle połączonych w symbolicznych snopkach kąkolu, gotowych ku spaleniu a dopóki te wiązania – więzy Babilonu – nie zostaną spalone, klasa ta nie będzie zdolną uciec, to jest być »zbawioną jako przez ogień«. Ci muszą pierwej widzieć zupełny upadek Babilonu i otrzymać pewną dozę przynależnych im plag zanim go opuszczą (Obj. 18:4)”. |
„Cztery lata od 1910 do końca 1914 roku, wskazane tak w Wielkiej Piramidzie, w zupełności wystarczą na najskrajniejszy ucisk; ponieważ kiedy osiągnie on swój straszny punkt kulminacyjny, nie będzie mógł długo potrwać; »A gdyby nie były skrócone one dni, nie byłoby zbawione żadne ciało, ale dla wybranych będą skrócone one dni« – Mat. 24:22”. | „Cztery lata od 1910 do końca 1914 roku, wskazane tak w Wielkiej Piramidzie, będą niewątpliwie czasem »ogniowej próby« dla Kościoła (1 Kor. 3:15), poprzedzającej światową anarchię, która nie będzie mogła długo potrwać; »A gdyby nie były skrócone one dni, nie byłoby zbawione żadne ciało, ale dla wybranych będą skrócone one dni« – Mat. 24:22”. | Brak tego fragmentu w edycji polskiej. |
Jak z powyższego widać, gdy minęły lata 1910 i 1914, tekst w polskiej edycji książki pt. Przyjdź Królestwo Twoje z roku 1919 i kolejnych wydań został przez polskich badaczy Pisma Świętego skrócony i zmieniony. Nie był on zgodny z żadną angielską wersją.
Przykład 3
Kolejny tekst ukazuje opuszczenie okresu żniwa lat 1874-1914, który w następnym tekście został w innym miejscu już zamieniony na lata 1878-1918 (patrz powyżej Przykład 1). Ten sam tekst angielski zawierał okres żniwa lat 1874-1914.
Thy Kingdom Come 1898, 1917, 1923 | Przyjdź Królestwo Twoje 1919, 1920, 1923, 1925 |
The same class of readers will have noticed, too, the special importance of the last 40 of those 115 years (1874-1914), called “The End” or “Harvest.” (s. 121). | „Ta sama klasa czytelników zauważy również specyalną ważność ostatnich 40 lat z tych 115, zwanych »Końcem« lub «Żniwem«” (s. 125). |
Przykład 4
Widzimy, że polscy badacze Pisma Świętego zmienili oryginalny tekst o żniwie lat 1874-1914, na słowa o żnowie lat 1878-1918 (patrz powyżej Przykład 1).
Thy Kingdom Come 1898, 1917, 1923 | Przyjdź Królestwo Twoje 1919, 1920, 1923, 1925 |
“Harvest” is a term which gives a general idea as to what work should be expected to transpire between the dates 1874 and 1914. It is a time of reaping rather than of sowing, a time of testing, of reckoning, of settlement and of rewarding. (s. 135). | „ŻNIWO Jest to wyraz dający ogólne pojęcie co do tego, jakiego dzieła należało spodziewać się pomiędzy datami 1878 i 1918. Był to czas żęcia raczej niż zasiewu czas próby, czas porachunku, ostatecznego policzenia się i wynagrodzenia” (s. 141). |
Tom IV
Przykład 1
Popatrzmy na poniższy tekst angielski z kilku wydań tomu IV i ten sam fragment polski.
The Battle of Armageddon 1898, 1915, 1923 | Walka Armagieddonu 1919, 1923, 1925 |
We have seen that the period of our Lord's presence from 1874 to 1914 is a “harvest” time, the earlier part of it for gathering his elect bride, and the latter part a time of trouble, for the overthrow of present institutions, in preparation for the new Kingdom (s. 616-617; ed. z roku 1898 ma tytuł The Day of Vengeance). | „Widzieliśmy, że okres obecności naszego Pana od 1874 do 1914, (względnie od 1878 do 1918) był »żniwem«, przeznaczonym na zebranie reszty członków, mających stanowić Oblubienicę, a przy końcu na czas ucisku i obalenie obecnych systemów, w przygotowaniu na nowe królestwo” (s. 762-763). |
Widzimy, że polscy badacze Pisma Świętego dostawili do oryginalnego tekstu słowa „względnie od 1878 do 1918”.
Owszem ta ‘poprawka’ była zgodna z ówczesna nauką (gdy minął rok 1914 i 1915), ale żaden tekst angielski jej nie uwzględniał.
Przykład 2
Oryginalny tekst angielski z tomu IV z roku 1897 wyglądał następująco:
(...) the organization of the Kingdom and the taking by our Lord of his great power as the King in April 1878, and the time of trouble or “day of wrath” which began October 1874 and will end October 1914 (The Day of Vengeance 1897 s. 604).
Ale później w tekście tym wstawiono zamiast roku 1914 angielską frazę „około roku 1915”, co ukazujemy w tabeli. W polskiej wersji tekst ‘korygowano’ inaczej.
The Battle of Armageddon 1915, 1923 | Walka Armagieddonu 1919, 1923, 1925 |
(...) the organization of the Kingdom and the taking by our Lord of his great power as the King in April 1878, and the time of trouble or “day of wrath” which began October 1874, and will cease about 1915 (s. 604). | „(...) organizowanie Królestwa i objęcie przez Pana wielkiej władzy Królewskiej zaszło 1878 r., w kwietniu, a czas ucisku, czyli »dzień gniewu«, jaki zaczął się w 1874 roku, a zakończy się po roku 1915” (s. 747). |
Widzimy, że polscy badacze Pisma Świętego zmienili poprawiony oryginalny tekst „około roku 1915” na „po roku 1915”.
Owszem ta ‘poprawka’ była zgodna z ówczesna nauką (gdy minął rok 1914 i 1915), ale żaden tekst angielski jej nie uwzględniał.
Przykład 3
Oryginalny tekst angielski z tomu IV był identyczny jak w późniejszych edycjach i taki zamieszczamy w tabeli.
The Battle of Armageddon 1915, 1923 | Walka Armagieddonu 1919, 1923, 1925 |
Or, since the Master said, " When ye shall see all these things," and since "the sign of the Son of Man in heaven," and the budding fig tree, and the gathering of "the elect" are counted among the signs, it would not be inconsistent to reckon the "generation" from 1878 to 1914 – 36 1/2 years – about the average of human life to-day. (The Battle of Armageddon 1915 s. 605). | „Czyli wobec tego, iż Mistrz powiedział nam »Gdy ujrzycie to wszystko« i jeśli między znakami wyliczono »znamię Syna Człowieczego na niebie« i wyrastanie gałęzi drzewa figowego, oraz zgromadzenie »wybrańców«, to czy nie będzie bardziej odpowiedniem uważać wyrażenie »wiek«, jako przeciętny wiek życia ludzkiego, od 1848 do 1914 – 36 1/2 lat – czyli przeciętny wiek dzisiejszych ludzi” (s. 748). |
Wymieniony rok „1848” jest prawdopodobnie błędem drukarskim polskich badaczy Pisma Świętego. Powinien w tym miejscu być rok „1878”, na co wskazuje okres 36,5 roku, to znaczy lata 1878-1914, a nie 1848-1914.
Dziwne jest jednak to, że przez kilka lat po roku 1919 żaden z polskich badaczy Pisma Świętego nie zgłosił tej usterki by ją poprawić w edycjach z lat 1923-1925.
Tom VI
Oryginalny tekst angielski z roku 1904 z tomu VI wyglądał następująco:
According to our expectations the stress of the great time of trouble will be on us soon, somewhere between 1910 and 1912 – culminating with the end of the “Times of the Gentiles,” October, 1914.*
*Vol. II., pp. 76-78 (The New Creation 1904, 1909, 1915 s. 579).
Popatrzmy na poniższy tekst angielski z innych wydań z tomu VI (już poprawiony) i ten sam fragment polski.
The New Creation 1916, 1924 | Nowe Stworzenie 1919, 1923, 1925 |
According to our expectations the stress of the great time of trouble will be on us soon, somewhere between 1910 and 1912 – culminating with the end of the “Times of the Gentiles,” October, 1914.* *See Vol. 2, pp. 76-78. Accordingly the culmination of the fostering forces came in the Autumn of 1914 with the outbreak of the great European war – a stage in the overthrow of Satan's Empire(s. 579). | „Według naszego spodziewania początek czasu wielkiego ucisku wkrótce nadejdzie, gdzieś pomiędzy rokiem 1910 a 1912 – a najbardziej zacznie się srożyć przy końcu »Czasów Pogan«, w październiku 1914 r.* *) Uwaga od Wydawnictwa: – Słowa te były pisane w roku 1904 a także w drugim tomie, pisanym w roku 1889. Wypełniły się one dokładnie w czasie między 1910 a 1912 r., kiedy to Rosya zmobilizowała armię swą na granicach Austryi. Całe pogranicze, a nawet okolice Lwowa, były ogrodzone w pewnych miejscach drutem kolczastym, a rowy strzeleckie pokopane na miejscach wytycznych i obsadzone wojskiem. Praca i życie swobodne zamarły a groza wojny zapanowała i przygniotła ludność. Która z dnia na dzień oczekiwała w nerwowem napięciu nieprzyjaciela. Ucisk ten zwiększał się stopniowo aż wybuchnął w jesieni w 1914 r. w postaci wojny austryacko-rosyjskiej, która się zmieniła w Wojnę Światową. Zmaga się on nadal i trwać będzie aż do zaprowadzenia Królestwa Bożego przez Chrystusa na gruzach obecnego ustroju społecznego” (s. 718). |
Jak widać tekst podstawowy z tomu VI nie zmienił się, ale w angielskim przypisie brak jest informacji, że cokolwiek wypełniło się w latach 1910-1912. Przecież „zmobilizowanie armii” rosyjskiej na granicy Austrii, to nie „początek czasu wielkiego ucisku”, o którym mówił ten tom!
Tekst angielski w przypisie zawiera inne treści niż te, które dodano w polskim tomie.
Tom VII
Przykład 1
Oryginalny tekst angielski z roku 1917 z tomu VII wyglądał następująco:
(...) that all phases of Babylon will not be disposed of until about ten and a half years from the fall of 1914 (The Finished Mystery 1917 s. 178).
Popatrzmy na poniższy tekst angielski z kilku wydań tomu VII, identyczny jak powyższy z roku 1917, i na ten sam fragment polski w dwóch odmianach. Pierwszy, taki jak angielski, a drugi zmieniony.
The Finished Mystery 1918, 1923, 1926, 1927 | Dokonana Tajemnica 1923, 1925 | Dokonana Tajemnica dwie edycje bez daty wydania |
(...) that all phases of Babylon will not be disposed of until about ten and a half years from the fall of 1914 (s. 178; patrz też edycja ZG, to znaczy dużego formatu, z 1 marca 1918 roku, s. 116). | „(...) wszystkie fazy upadku Babilonu nie prędzej się dokonają, aż upłynie dziesięć i pół roku od jesieni 1914 r.” (s. 213). | „(...) wszystkie fazy upadku Babilonu nie prędzej się dokonają, aż upłynie dziesięć i pół roku od jesieni 1920 r.” (s. 66 [duży format] wydawca: Polski Oddział Brooklyn; s. 64 [duży format] wydawca: Polska Filia Detroit). |
Widzimy, że polscy badacze Pisma Świętego przynajmniej w dwóch edycjach zmienili datę „1914” na rok „1920”. Pozwalało to przesunąć upadek Babilonu z roku 1925 na rok 1931.
Przykład 2
Oryginalny tekst angielski z roku 1917 tomu VII wyglądał następująco:
Not one vestige of it shall survive the ravages of world-wide all-embracing anarchy, in the fall of 1920 ( The Finished Mystery 1917, 1918 s. 542).
W dwa lata później (w roku 1919) Towarzystwo Strażnica wydało polską wersję siódmego tomu w dwóch częściach pt. Objawienie oraz Księga Prorocka Ezechiela. Ta ostatnia książka właśnie wprowadziła nową interpretację roku 1920 („po roku 1920”), choć już wcześniejsza edycja angielska ‘przedłużyła’ tę datę do roku 1921.
Z czasem i tę interpretację zarzucono i zastąpiono nowym stwierdzeniem, które w języku polskim było już zgodne z wersją angielską.
The Finished Mystery 1918 | Księga Prorocka Ezechiela 1919 | The Finished Mystery 1923, 1926 | Dokonana Tajemnica 1923, 1925 |
Not one vestige of it shall ultimately survive the ravages of world-wide, all-embracing anarchy, in 1920 to 1921 (ang. Strażnica 01.03 1918 s. 213, tak zwana wersja ZG dużego formatu). | „Nawet ani jeden ślad z niego nie przypomni zniszczenia cały świat obejmującej anarchii po roku 1920” (s. 228). | Not one vestige of it shall survive the ravages of world-wide all-embracing anarchy, in the end of the time of trouble (s. 542). | „Nawet ani jeden ślad z niego nie przypomni zniszczenia cały świat obejmującej anarchii po skończeniu czasu ucisku” (s. 631; patrz też edycje bez daty wydania: s. 197 [duży format] wydawca: Polski Oddział Brooklyn; s. 191 [duży format] wydawca: Polska Filia Detroit). |
Widzimy, że polscy badacze Pisma Świętego potrafili zamienić słowa „w roku 1920 [1921]” na określenie „po roku 1920”. Być może było to chwilowo zgodne z ówczesną nauką Towarzystwa Strażnica, ale żaden oryginalny tekst angielski nie posiadał takiej frazy. Nawet z czasem tę ‘korygowaną’ wersję ponownie zmieniono.
Da się zauważyć, że polscy badacze Pisma Świętego związani z Towarzystwem Strażnica przynajmniej kilkanaście razy samodzielnie zmieniali pewne fragmenty Wykładów Pisma Świętego C. T. Russella. Zmiany te nie były zgodne z oryginalnym czy ‘aktualizowanym’ tekstem angielskim z tych tomów. Czy było takich ‘korekt’ więcej? Przypuszczamy, że tak, ale obszerność tych Wykładów (setki stron) i wielość edycji nie pozwala nam prześledzić całej ich zawartości. Niektóre z tomów ukazały się bowiem w kilku wydaniach i formatach (zwykłe, kieszonkowe i jako czasopisma).
Inne poprawki w angielskichtomach Wykładów Pisma Świętego
Warto też wspomnieć, że przynajmniej dwa razy za życia C. T. Russella Towarzystwo Strażnica podało w swym czasopiśmie informacje co należy zmienić w Wykładach Pisma Świętego.
Już w roku 1909, a więc w 5 lat po wydaniu ostatniego tomu Wykładów, podano spis miejsc do korekt w tomach I, II, III, V i VI.
Opublikowano je w czasopiśmie Towarzystwa Strażnica (ang. Strażnica 15.09 1909 s. 4477-4478, reprint).
Później, po kilku latach, w ang. Strażnicy z 1 marca 1915 roku (s. 5649) o dwóch tomach (II i III) podano:
CHANGES IN “SCRIPTURE STUDIES”
We call attention to a few slight changes which have been made in four pages of Vol. II. and six pages of Vol. III., “STUDIES IN THE SCRIPTURES.” These are all trivial and do not alter the real sense and lesson, but conform to the facts as we have them today. The pages containing these corrections are as follows:
Vol. II., page 77, line 1, “will be the farthest limit,” reads “will see the disintegration.”
Vol. II., page 77, line 6, “will obtain full universal control,” reads “will begin to assume control.”
Vol. II., page 77, lines 16, 17, “end of A.D. 1914,” reads “end of the overthrow.”
Vol. II., page 81, line 9, “can date only from A.D. 1914,” reads “could not precede A.D. 1915.”
Vol. II., page 170, line 16, “at that time they will all be overturned.”*
*How long it will require to accomplish this overturning we are not informed, but have reason to believe the period will be short.
Vol. II., page 221, line 25, “full favor until A.D. 1914,” reads “full favor until after 1915.”
Vol. III., page 94, line 29, “in this end or harvest,” reads “at the end of this harvest.”
Vol. III., page 126, line 12, “at A.D. 1914,” reads “after 1914.”
Vol. III., page 133, line 21, “ere the harvest is fully ended.”+
+The end of the harvest will probably include the burning of the tares.
Vol. III., page 228, line 11, “some time before 1914,” reads “very soon after 1914.”
Vol. III., page 228, line 15, “just how long before,” reads “just how long after.”
Vol. III., page 362, line 11, “some time before,” reads “some time near.”
Vol. III., page 364, line 14, “must not only witness,” reads “may not only witness.”
Również w roku 1920, a więc w 4 lata po śmierci C. T. Russella (!), polecono nanieść poprawki w dziesiątkach miejsc w siódmym „pośmiertnym” tomie pt. Dokonana Tajemnica. Wymienianie korekt zajęło prawie 5 stron czasopisma (patrz ang. Strażnica 01.06 1920 s. 169-173).
Jednak te zmiany, które podano, nie są ‘korektami’, jakie wprowadzali samowolnie polscy badacze Pisma Świętego. Te zostały w większości uwzględnione przez nich w Wykładach, bo zostały wydane one po polsku już po ogłoszeniu tych ‘korekt’.
Po roku 1920 ponownie dokonywano korekt w Wykładach, ale jak się wydaje, nie poinformowano o tym w czasopiśmie Strażnica.
Na zakończenie warto wspomnieć, że kolejne edycje sześciu tomów C. T. Russella (bez siódmego) wydają różne grupy badaczy Pisma Świętego i epifaniści. Patrz na przykład:
http://epifania.pl/zasoby/ksiazki-broszury/
http://mostholyfaith.com/Beta/bible/volumes/index.asp