Kiedy Świadkowie Jehowy naprawdę zmienili rok powrotu Chrystusa? (cz. 1)
Kiedy Świadkowie Jehowy naprawdę zmienili rok powrotu Chrystusa? (cz. 1)
Na wstępie informujemy, że artykuł nasz zawiera takie oto rozdziały i związane z nimi tematy:
Wprowadzenie do tematu „obecności” Chrystusa od roku 1874 i nieporozumienia oraz błędne informacje z tym związane
Publikacje specjalistyczne Towarzystwa Strażnica dotyczące powrotu Chrystusa
Lata 1920-1925 – nauka wyłącznie o obecności Chrystusa od roku 1874
Rok 1926 – nauka o obecności Chrystusa od roku 1874 oraz pierwsze zdecydowane teksty o roku 1914
Lata 1927-1928 i ‘korygowana’ nauka o obecności Chrystusa od roku 1874 i teksty o roku 1914
Lata 1929-1930 i akcentowanie nauki o obecności Chrystusa od roku 1874 i 1914
Lata 1931-1932 i stałe występowanie nauki o obecności Chrystusa od roku 1878 i 1914
Lata 1933-1934 i ostatnie teksty o obecności Chrystusa od roku 1874 oraz kolejne o roku 1914
Rok 1935 i zmiana chronologii dotyczącej stworzenia Adama w roku 4128 przed Chr.
Rok 1937 i zamieszanie wśród polskich Świadków Jehowy!
Rok 1939 i zmiana podtytułu Strażnicy
Lata 1940-1942 i ciągłe wydawanie i rozprowadzanie publikacji z nauką o „obecności” Chrystusa od roku 1874
Rok 1943 i książkowe uzasadnienie powrotu Chrystusa oraz krytyka wierzących w obecność Pana od roku 1874
Rok 1944 i kolejne korygowanie chronologii
Lata po roku 1950 i wspominanie dawnej nauki o powrocie Chrystusa w roku 1874
Różne lata wyznaczane dla rozpoczęcia się „obecności” Chrystusa: 1874, 1875, 1878
„Przygotowanie drogi przed Jehową” i związek tych słów z przyjściem Chrystusa do świątyni w roku 1918
Znaki potwierdzające obecność Chrystusa od roku 1874 i 1914
Kalendarium wydarzeń i oczekiwań
Artykuł został podzielony na cztery części. Część pierwsza zawiera pierwsze trzy rozdziały.
Wprowadzenie do tematu „obecności” Chrystusa od roku 1874 i nieporozumienia oraz błędne informacje z tym związane
Na początku chcemy zwrócić uwagę na to, w jaki sposób Towarzystwo Strażnica traktowało własne nauki. W artykule naszym dobitnie widać, że wszystkie zmiany dokonywane były z powodów koniunkturalnych, które nie mają uzasadnienia biblijnego. Po pierwsze, pierwotny czas różnych proroctw i ich spełnienia upłynął, więc trzeba było je ‘korygować’. Po drugie, pewne zmiany nauk miały na celu pozyskanie nowych wyznawców. Natomiast zachowanie niektórych starych wykładni miało za zadanie zatrzymanie w organizacji dawnych głosicieli. Niekonsekwencje i chaos panujący w doktrynach Towarzystwa widać właśnie na przykładzie ukazywania się w jednym czasie publikacji zawierających sprzeczne nauki (jedne, jakby dla nowych głosicieli Rutherforda; drugie, dla tych, którzy pozostali z czasów C. T. Russella). Czytelnik będzie się mógł przekonać, że obecnie Towarzystwo Strażnica próbuje wygładzać swoją historię, sugerować inny kontekst wypowiedzi i przemilczać niewygodne fakty.
By uzmysłowić sobie, jak wielkie zmiany wprowadziło Towarzystwo Strażnica w swojej interpretacji Biblii, a w szczególności Apokalipsy św. Jana i eschatologicznego 24 rozdziału Ewangelii wg Mateusza, przeczytajmy poniższe fragmenty z jego publikacji:
„Przed tym czasem kościół Boży stosował proroctwo z Ew. Mateusza do wydarzeń od roku 1874 do 1914. Dopiero po roku 1918 zrozumiał lud Boży, że te wydarzenia miały miejsce od roku 1914, tem samem więc pieczęcie zostały otworzone klasie Janowej, to jest ostatkowi, dopiero po roku 1918; w samej rzeczy bardzo mało zrozumiano przed rokiem
„Księga Objawienia znajduje swoje rozstrzygające spełnienie, odkąd rozpoczął się ‘dzień Pański’, to znaczy od roku
„Okres czasu, w którym się wypełnia proroctwo Objawienia, zaczyna się widocznie w roku 1879 i trwać będzie do czasu zupełnego wejścia w życie Królestwa Bożego. Było to mniej więcej w roku 1879, kiedy zaczęto zrozumiewać wtórą obecność Pańską i kiedy te i inne prawdy poczęły się ukazywać w »Strażnicy«...” (Światło 1930 t. I, s. 12).
Widzimy z powyższego, że organizacja Świadków Jehowy te księgi Biblii traktowała i traktuje instrumentalnie, dostosowując je do swych potrzeb. Bo jeśli ktoś wypełnienie Apokalipsy początkowo datuje na całe wieki, później od roku
To samo można powiedzieć o tekście 24 rozdziału Mt. Wpierw rok 1914 miał być granicą dla wypełnienia jego proroctw, później stał się on początkiem ich spełniania. Z czasem dodano do tego „pokolenie”, a dziś dwa ‘zazębiające się pokolenia’.
Towarzystwo Strażnica uważa naukę o powrocie Chrystusa, a raczej o Jego „obecności” od roku 1914, za jedną z najważniejszych w swoim zbiorze wykładni:
„Świadkowie Jehowy od wielu lat podają biblijne dowody, że jego obiecana obecność zaczęła się w roku 1914. Okres ten wciąż trwa i koniec niegodziwego systemu rzeczy jest już bardzo blisko” (Strażnica grudzień 2017 s. 11).
Organizacja ta jednak skrzętnie unika tego, by powiedzieć konkretnie, co znaczą słowa, że od „wielu lat podają”. Nie podaje ona o jaki rok wprowadzenia tej nauki chodzi!
Zapewne organizacji tej wstyd przyznać się, że nie nastąpiło wprowadzenie tej wykładni przed rokiem 1914, ale wiele lat później. Wynika bowiem z tego, że wcale nie czekano na „obecność” Chrystusa od roku 1914, bo tę naukę wprowadzono dopiero kilkanaście lat po zakończeniu pierwszej wojny światowej.
Jakimi ogólnikami zadowala się Towarzystwo Strażnica, co do czasu wprowadzenia swej sztandarowej nauki?
Oto przykładowe teksty:
„Ponadto z czasem zrozumieli, iż właśnie w roku 1914 rozpoczęła się niewidzialna obecność Chrystusa...” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 137).
„Gdy naśladowcy Jezusa uświadomili sobie, że jego obecność zaczęła się w roku 1914, słusznie przygotowali się na to, iż koniec może nadejść szybciej” (Strażnica 15.08 2015 s. 16).
Czy Towarzystwo Strażnica nie wie, od kiedy uczy o obecności Chrystusa od roku 1914? Czy po prostu wstyd mu przyznać się, że ‘uświadomiło’ sobie po fakcie, iż Jego powrót nastał i to kilkanaście lat po tym, gdy go wyliczono i rzekomo zauważono?
Ciekawe jest to, że angielski skorowidz do publikacji Świadków Jehowy w haśle Powrót i obecność Chrystusa wskazuje, jako najstarsze, dwie publikacje, które omawiają czas paruzji:
time (...) tu 48; w30 261 (Watch Tower Publications Index 1930-1985 1986 s. 163).
Jedną z nich jest Strażnica (w30 261) z roku
Z drugiej strony organizacja ta potrafi podawać mylące i sprzeczne ze sobą informacje.
Jedne z publikacji wskazują, jakoby już w latach 1920-1921 uczono o powrocie Chrystusa w roku
Strażnica relacjonując pewien dialog swego głosiciela z osobą zainteresowaną sugeruje, że książka pt. Harfa Boża uczyła o przyjściu Chrystusa w roku
„»Czy wierzycie w drugie przyjście Pana?« – zapytałam młodego człowieka, który otworzył mi drzwi.
»Drugie przyjście Chrystusa nastąpiło w roku 1914«, wyjaśnił.
Zdumiona odparłam, że to niemożliwe. »Powinna pani przeczytać tę książkę«, powiedział i wręczył mi Harfę Bożą. (...) Kilka miesięcy później, 23 marca 1929 roku, zgłosiłam się do chrztu...” (Strażnica Nr 15, 1988 s. 22).
Nieprawdą jest z tego dialogu to, że książka powyższa uczy o powrocie Chrystusa w roku 1914, bo ona wskazuje na rok 1874!
Prócz tego publikacja ta ukazała się w roku
Oto drugi tekst dotyczący roku 1920, gdy podobno wspomniana osoba wtedy dowiedziała się o obecności Chrystusa od roku 1914:
„W maju 1920 roku znów wybuchła epidemia malarii i wysłano mnie w góry na rekonwalescencję. Przeczytałem tam wszystkie książki, jakie wpadły mi w ręce, łącznie z Biblią. Lektura Pisma Świętego rozbudziła moje zainteresowanie powrotem Pana. W kilka miesięcy później przyłączyłem się w Kanpurze do grupy studiującej Biblię, mając nadzieję, że na temat powrotu Pana dowiem się czegoś więcej. Właśnie tam spotkałem Fredericka Jamesa, byłego żołnierza brytyjskiego, który został gorliwym badaczem Pisma Świętego. Wyjaśnił mi, że od roku 1914 Jezus jest obecny w sposób niewidzialny dla ludzi. Była to najbardziej poruszająca wiadomość, jaką dotąd usłyszałem” (Strażnica Nr 17, 1990 s. 11).
Ta osoba nie mogła dowiedzieć się w roku 1920 o „obecności” Chrystusa od roku 1914, bo wtedy ciągle jeszcze uczono o obecności od roku 1874. Poniżej zobaczymy teksty dotyczące tego zagadnienia.
Oto kolejny wspomniany tekst, który odsuwa w czasie zmianę powyższej nauki na rok 1943, co w języku polskim uczyniono w roku 1946:
„Wydana przez Towarzystwo Strażnica w roku 1943 książka »Prawda was wyswobodzi« zawierała chronologię (...) Ustaliła też początek obecności Chrystusa na rok 1914 n.e., a nie
Niedawno znów Towarzystwo Strażnica podało starą datę obecności Chrystusa (1874 r.), ale kolejny raz nie poinformowało, kiedy tę naukę zmieniono:
„Jak wspomniano w rozdziale 2 tej książki, Badacze Pisma Świętego przez dziesiątki lat wykazywali, że rok 1914 odegra ogromną rolę w spełnianiu proroctw biblijnych. Uważali jednak, że obecność Chrystusa już się rozpoczęła w roku 1874, że on sam zaczął panować z nieba w roku 1878, a pełną władzę Królestwo obejmie w październiku roku 1914. Żniwo miało się odbywać między rokiem 1874 a 1914 i zakończyć zgromadzeniem pomazańców w niebie” (Królestwo Boże panuje! 2014 s. 50).
W innej z kolei publikacji podano, że obecność Chrystusa od roku 1914 i rozpoczęte wtedy „dni ostatnie” są ogłaszane od roku 1925.
W owym czasie w doktrynach Towarzystwa Strażnica panował taki zamęt, że jeszcze przez kilka lat uczono równocześnie o różnych datach rozpoczęcia „dni ostatnich” (czyli „czasu końca”). Ostatecznie zmieniono rok 1799 na 1914 dopiero w roku 1930 (w angielskiej publikacji w grudniu 1929 r.). Oto wspomniany tekst:
„Od roku 1925 Świadkowie Jehowy głoszą, że I wojna światowa i to, co nastąpiło po niej, stanowi niepodważalny dowód, iż w 1914 roku zaczęła się obecność Chrystusa w charakterze niebiańskiego Króla oraz dni ostatnie niegodziwego szatańskiego systemu rzeczy” (Strażnica 15.03 2009 s. 16).
Towarzystwo Strażnica nie podaje też całej prawdy, co do roku 1925, bo prócz tego, że wprowadzono te nauki w tym czasie, to równocześnie w innych publikacjach nauczano też po staremu, jeszcze przez kilka lat. Oto przykłady dotyczące zmiany nauki o „czasie końca”:
„Przez długi czas było rozumiane, że »koniec czasu« rozpoczął się z rokiem P. 1799 i trwał aż do roku 1914, oraz że początek tegoż jest szczególnie zaznaczony przez to, że naonczas Papiestwo otrzymało bolesną ranę (...) jednakowoż dowód ten nie jest w żadnej mierze przekonywującym. To mogło poniekąd wypełnić się w pewnej części” (Strażnica 01.02 1930 s. 35 [ang. 01.12 1929 s. 355]).
„Biorąc te wszystkie Pisma razem i wiedząc, że one muszą być w akuratnej harmonji (...) można łatwo zauważyć, że ten szczególnie ustalony i »naznaczony czas« był i jest R. P. 1914. Nic takiego nie spełniło się w r. 1799, by odpowiadało proroctwu jako rok
Patrz też o roku 1799 i „czasie końca”: Harfa Boża 1921, 1929, 1930 s. 238, 242; Powrót naszego Pana 1925 s. 24, 25, 29; Stworzenie 1928 s. 339, 342.
„Tedy w 1799 R. P. rozpoczął się »czas końca«.” (Strażnica 15.03 1929 s. 91 [ang. 01.12 1928 s. 363]).
Całkiem niedawno Towarzystwo Strażnica manipulowało „dniami ostatnimi”, czyli „czasem końca”, sugerując nawet XIX wiek, jako wprowadzenie roku 1914 dla „dni ostatnich”:
„Co ciekawe, w drugiej połowie XIX wieku grupa szczerych badaczy Biblii wnikliwie przeanalizowała to oraz inne proroctwa. Zrozumieli, że »siedem czasów« skończy się w roku 1914. Fakt, że Królestwo Boże zaczęło wtedy panować w niebie, potwierdzają również doniosłe wydarzenia światowe. Właśnie w tym roku świat wkroczył w dni ostatnie, czyli »czas końca«” (Strażnica 01.10 2014 s. 13).
W XIX wieku rok 1914 nie miał nic wspólnego z „panowaniem w niebie” Królestwa oraz z nastaniem wtedy „czasu końca”. Jedynie „czasy pogan” miały się wtedy zakończyć, po „siedmiu czasach” (2520 lat), choć nadal poganie rządzili po tym roku. Dlatego w roku 1922 wprowadzono „niewidzialne” panowanie Chrystusa w niebie od roku 1914.
W innej publikacji Towarzystwo Strażnica podaje, że nie tylko od roku 1925 „Świadkowie Jehowy” nauczają o „czasie końca” od roku 1914, ale iż wykazują to „niezmiennie”:
„Świadkowie Jehowy niezmiennie wykazują na podstawie Pisma Świętego, że w roku 1914 rozpoczął się czas końca tego świata i że zbliża się »dzień sądu i zagłady bezbożnych ludzi«” (Strażnica Nr 16, 1993 s. 9).
Oczywiście, wobec powyższych tekstów z lat 1925-1930, to zapewnianie o „niezmienności” jest fałszywe. W oddzielnym opracowaniu zajmiemy się specjalnie „czasem końca” (patrz artykuł Kiedy Świadkowie Jehowy naprawdę zmienili rok „czasu końca”?).
Poniżej staramy się prześledzić, jak kształtowała się zmiana wykładni o „obecności” Chrystusa i jak oraz kiedy przeniesiono ją z roku 1874 na rok 1914.
Publikacje specjalistyczne Towarzystwa Strażnica dotyczące powrotu Chrystusa
Na początku naszych szczegółowych rozważań, dotyczących powrotu Chrystusa, musimy wymienić publikacje Towarzystwa Strażnica, które zajmują się przede wszystkim tym zagadnieniem, jakby specjalistycznie. Chodzi nam o te wydane w latach 1900-1935.
Nie będziemy tu omawiać dość licznych publikacji, które zawierają między innymi jakiś rozdział o obecności Chrystusa (np. książki: Harfa Boża [1921, 1930], rozdział Powrót naszego Pana s. 219-285; Stworzenie [1928], rozdział Przyjście Pańskie, s. 316-363), ale tylko te, które kompleksowo opisują tę kwestię.
Wpierw wymieniamy publikacje angielskie, a później polskie.
Broszury poniższe, wydane po polsku, są właściwie tłumaczeniami angielskich oryginałów, za wyjątkiem polskiej publikacji z roku 1908, która jest pewnym zbiorem sporządzonym z kilku źródeł.
Publikacje angielskie
What Say the Scriptures About Our Lord’s Return – His Parousia, Apokalupsis and Epiphania? (1900, 1914). Publikacja ta ukazała się wcześniej w roku 1898 (trochę inny tytuł) w formie dodatku do czasopisma Strażnica. Skorowidz do publikacji Świadków Jehowy podaje:
1898: Paruzja naszego Pana Jezusa, jego objawienie i epifania (w1898 7.11, wyd. nadzwyczajne z dodatkiem w postaci wykazu cen Biblii).
Tytuł angielski: The Parousia of Our Lord Jesus and His Subsequent Apokalupsis and Epiphania.
The Bible on Our Lord’s Return (1922) (podtytuł His Parousia, His Apokalupsis and His Epiphania). Broszura identyczna jak powyższa z roku 1900, ale zmieniono jej tytuł oraz dodano Dowody potwierdzające.
Our Lord’s Return (1925) (podtytuł His Parousia, His Apokalupsis and His Epiphania).
Publikacje polskie
Świtanie Dnia Sądnego 1908 (s. 101), 1917 (s. 78), broszura zawiera dwie części, w której druga jest skrótem poniższej publikacji z roku 1920 (ang. 1900, 1914). Oto tytuł interesującego nas rozdziału: Powrót naszego Pana (jeden z jego podtytułów: Jego Parousia, Epifania i Apokalypsis).
Powrót naszego Pana czyli świtanie dnia sądnego 1915, 1918 (s. 63). Broszura ta jest skrótową wersją angielskiej publikacji z roku 1900 (także z 1914 r.). Powtarza ona treść polskiej broszury z roku 1908, choć poprawiono w niej polszczyznę.
Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1920 (61 stron). Broszura ta jest odpowiednikiem angielskiej publikacji z roku 1900 (także z 1914 r.).
[Tak ją reklamowano: „Powrót Naszego Pana
Wyszedł z druku nowy nakład broszury p.t. »Co Pismo Święte mówi o Powrocie naszego Pana«? Stara broszura miała wiele paragrafów opuszczonych i źle przetłumaczonych, przez co bracia mieli nieraz wiele kłopotów. Obecnie jest to usunięte, ponieważ została akuratnie przetłumaczoną; przeto poleca się braciom nabycie takowej, a dokładne zbadanie jej przynieść powinno obfite błogosławieństwo. Stron 64. Cena 20c. Dla zborów i kolporterów zwykły rabat” (Strażnica 15.02 1920 s. 50)]
Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 (dodano Dowody potwierdzające, s. 63-88). Broszura zamieszczona w tomie Walka Armagieddonu, w wydaniach z lat 1923 i 1925. Jest ona odpowiednikiem angielskiej broszury z roku 1922.
Powrót naszego Pana 1925 (56 stron). Zawiera ona podtytułJego Parusyja, Jego Epifanja oraz Jego Apokalipsys. Jest ona odpowiednikiem angielskiej broszury z roku 1925.
Żadna z tych publikacji nie uczy o „obecności” Chrystusa od roku
Zresztą do dziś Towarzystwo Strażnica nie wydało ani jednej książki lub broszury, która by miała wiodący temat dotyczący powrotu Pana w roku 1914. Opublikowano tylko jeden traktat w roku 1953, o którym też błędnie informuje skorowidz do publikacji Świadków Jehowy, że po polsku on nie istnieje:
„1953: nr 9: Znak obecności Chrystusa (po polsku brak)” (Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 2001-2015 2016 s. 487).
Autor tego artykułu jest w posiadaniu tego traktatu (wydanie polonijne). Co ciekawe zawiera on nieprawdziwą, czy wręcz kłamliwą, informację o czasie pojawienia się nauki o „obecności” Chrystusa od roku 1914. Oto ona:
„Mówiąc nawiasem, również chronologia biblijna ustala czas drugiej obecności Chrystusa i czas, kiedy miał skorzystać z przysługującego mu prawa Władcy, mianowicie rok 1914; na ten rok wskazywano w czasopiśmie Strażnicajuż w roku
Inna publikacja też wprowadzała w błąd czytelników:
„Ów »niewolnik« wyczekiwał czujnie drugiego przyjścia swego Pana, czego dowodzi ogłoszenie 37 lat naprzód prawdy, że w roku 1914 skończą się »wyznaczone czasy narodów« i zacznie się druga obecność Chrystusa” (Służba Królestwa Nr 9, 1961 s. 1).
Chciałoby się tu zapytać Świadków Jehowy: gdzie się podziała ich nauka o powrocie Jezusa w roku 1874, skoro od początku rzekomo uczono o paruzji w roku 1914?
Które to publikacje na 35 czy 37 lat przed rokiem 1914 uczyły o „obecności” Chrystusa od roku 1914?
Poniżej przytaczamy dość obszerne fragmenty z ostatniej wydanej specjalistycznej publikacji omawiającej powrót Chrystusa.
Powrót naszego Pana (1925)
Cytujemy poniżej wszystkie teksty o „obecności” Chrystusa od roku 1874 z jednej z tych specjalistycznych broszur, pt. Powrót naszego Pana, z roku 1925. Przytaczamy z tej właśnie publikacji, gdyż jest ona wydana w czasie, gdy rzekomo, jak podaje Towarzystwo Strażnica, „Od roku 1925 Świadkowie Jehowy głoszą, że I wojna światowa i to, co nastąpiło po niej, stanowi niepodważalny dowód, iż w 1914 roku zaczęła się obecność Chrystusa...” (Strażnica 15.03 2009 s. 16). Oto wspomniane fragmenty:
„Tę chwilę prorok nazywa czasem błogosławionym, gdy powiada: ‘Błogosławiony, kto doczeka a dojdzie do tysiąca trzechset trzydziestu i pięciu dni’ (Daniela 12:12). Czekającymi, jak proroctwo mówi, bez wątpienia są ci, którym Pan polecił czuwać na Swój powrót. Ta data, gdy jest zrozumiana, ustala czas wtórego przyjścia Pana. Stosując tę samą regułę, mianowicie dzień za rok, 1335 dni od r. P. 539 przywodzą nas do r. P. 1874, w którym to czasie, według chronologii biblijnej zaznaczyła się wtóra obecność naszego Pana. Jeżeli to obliczenie jest właściwe, to od owego czasu winniśmy znaleźć odznaczające się świadectwa, stwierdzające wtórą obecność Pana” (Powrót naszego Pana 1925 s. 25).
„Są dwie ważne daty, które nie mają być mieszane i które winniśmy starać się by jasno odróżnić; mianowicie początek »czasu końca« i »obecność Pańską«. »Czas końca« obejmuje perjod od r. P. 1799, jak wyżej zostało wykazane, do czasu zupełnego przewrotu rządów szatana i ustanowienia królestwa Mesjaszowego. Czas wtórej obecności datuje się od r. P. 1874. jak wyżej jest dowiedzione. Ten perjod ostatni jest naturalnie znany pod nazwą pierwszego, mianowicie pod wyrażeniem »czasu końca«. Zrozumienie odnoszących się proroctw do »czasu końca« i obecności Pańskiej było celowo zakryte przez Jehowę aż do czasu właściwego” (jw. s. 26 [wcześniej przytoczono fragment o roku 1874 z tomu 3 Wykładów s. 83]).
„Mówi, że w owym czasie On miał byćobecnym. Od r. 1874 liczy się ten okres ostatnią częścią »czasu końca.« I równocześnie od tego samego czasu datuje się wtóra obecność Pańska, jak już powyżej zostało omówione” (Powrót naszego Pana 1925 s. 29 [w tym drugim zdaniu, w tekście angielskim, umieszczono też rok 1874, s. 29]).
„Aż w roku 1874, akurat z wtórą obecnością naszego Pana, powstała pierwsza organizacja robotnicza na świecie. Od tej chwili wprost cudownie światło zaczęło wzrastać; i wynalazki i odkrycia weszły w życie w szerokim zakresie, i są za liczne by je wszystkie tutaj wyliczać. Przytaczamy tylko główniejsze, jakie weszły w życie od roku 1874, które świadczą o wtórej obecności naszego Pana. Wynalazkami głównemi są: maszynki do dodawania, samoloty czyli aeroplany, glin, antyseptyczna chirurgja, sztuczne farby, samochody, machinalne zbiorniki pary, kolczasty drut, rowery, karborundum, ogniotrwałe kasy, celuloid, korespondencyjne szkoły, centryfugi, opis wnętrza Afryki, Boski Plan Wieków, elektrowozy, dynamit, elektryczne spoidła, automatyczne schody, gazolinowe motory, żniwiarki, świetlny gaz, indukcyjne motory, linotypy, maszynki do wyrabiania zapałek, monotypy, ruchome obrazy, kino aparaty, północny i południowy biegun, kanał panamski, pasteuryzacja, promienie Roentgena, sygnały kolejowe, maszyny do szycia trzewików, bezdymny proch, submaryny, rad, drapacze chmur, podziemna kolej, fonografy, telefony, maszyny do pisania, pneumatyczne maszyny do czyszczenia dywanów, telegraf bez drutu itd.” (Powrót naszego Pana 1925 s. 30).
„Wtym perjodzie od 1874 odbywało się wielkie gromadzenie Chrześcijan z rozmaitych części świata z pośród rozmaitych wyznań i wierzeń (...) Te okoliczności świadczą o spełnieniu się proroctwa i tworzą zbiór fizycznych faktów, które potwierdzają obecność Pana od roku 1874; gdyż to gromadzenie zaczęło się z tą datą” (jw. s. 31-32).
„Koniec świata i wtóra obecność Pana zaznacza się równocześnie. Od roku 1874 do 1914, perjod 40 lat, był to dzień przygotowania Pańskiego. Rok 1914 jest dobitnie wskazany w Piśmie Św., że z tą datą miał się zaznaczyć koniec świata i że wówczas Pan miał być obecny, w co wcale nie można wątpić. I wobec tego, że był period przygotowawczy przed końcem świata, dowodzi potwierdzająco, że Pan musiał być obecny zanim miał nastąpić koniec świata i że świat miał się skończyć podczas Jego wtórej obecności.” (jw. s. 34).
„Zatem zupełnie jest słusznem spodziewać się, że On miał być obecnym na jakiś czas przed objęciem Swojej wielkiej mocy i panowania. Jego obecność zaznaczyła się z rokiem 1874. I od tego czasu On prowadził dzieło żniwa, lecz nie przeszkadzał panowaniu pogańskiemu aż do czasu, kiedy dzierżawa tego panowania miała się skończyć” (jw. s. 36-37 [w trzecim zdaniu, w tekście angielskim, umieszczono też rok 1874, s. 37).
Widzimy z powyższego, że wszystkie ‘znaki na niebie i ziemi’ oraz wszelkie wyliczenia wskazywały Towarzystwu Strażnica datę powrotu Chrystusa. Był to rok 1874!
Pomijamy w naszym artykule szczegółowe omawianie nauki o „obecności” Chrystusa za czasów prezesa C. T. Russella (1852-1916), choć wielokrotnie też przywołujemy i cytujemy jego publikacje.
Tematykę tę szeroko omawiamy w następujących publikacjach książkowych:
Jak w Towarzystwie Strażnica ‘rodziła się’ koncepcja niewidzialnego przyjścia Chrystusa i nauka o roku 1914? (2020);
Daty odrzucone i zmienione przez Świadków Jehowy (2020).
Lata 1920-1925 – nauka wyłącznie o obecności Chrystusa od roku 1874
Omawiamy poniżej szczególnie rok 1925, ale i wcześniejsze lata, choć tylko poprzez przykładowe teksty. Okres ten charakteryzuje się prawie wyłącznie nauką o powrocie (obecności) Chrystusa w roku 1874. Wyjątkiem jest rok 1925, w którym w angielskiej Strażnicy z 15 grudnia pojawił się pierwszy, dość niewyraźny, tekst o „przyjściu” Pana w roku 1914.
Rok 1925
Przypominamy słowa Towarzystwa Strażnica o tym, że od roku 1925 naucza ono o obecności Chrystusa od roku 1914:
„Od roku 1925 Świadkowie Jehowy głoszą, że I wojna światowa i to, co nastąpiło po niej, stanowi niepodważalny dowód, iż w 1914 roku zaczęła się obecność Chrystusa w charakterze niebiańskiego Króla oraz dni ostatnie niegodziwego szatańskiego systemu rzeczy” (Strażnica 15.03 2009 s. 16).
Towarzystwo Strażnica nie podaje w tym fragmencie pełnej prawdy, bo prócz tego, że wprowadzono w roku 1925 rzekomo naukę o roku 1914, to w tym czasie równocześnie w innych publikacjach nauczano, jeszcze przez kilka lat, o obecności Chrystusa od roku 1874!
Jest pewnym to, że na początku roku 1925 nie rozpoczęto nauczania o powrocie Chrystusa w roku 1914, bo nadal uczono, że nastąpiło to „przed rokiem 1914”:
„Pan powrócił przed rokiem 1914. W roku 1914 otrzymał swe królestwo i zaczął swe panowanie. W roku 1918 przybył do swej świątyni; to jest zaczął specjalny obrachunek klasy należących do świątyni” (Strażnica 01.04 1925 s. 101 [ang. 01.02 1925 s. 37-38, patrz s. 37 – The Lord returned prior to 1914]).
Co znaczą słowa „przed rokiem
„Gdy Pan powrócił w roku 1874, więc ci którzy mienili się być jego ludem nie byli gotowymi dla niego; i on musiał zgromadzać lud dla siebie” (Strażnica 01.04 1925 s. 107 [ang. 15.03 1925 s. 93]).
„Michał jest Chrystus Pan, który jest obecny od roku 1874...” (Strażnica 15.04 1925 s. 117 [ang. 01.03 1925 s. 69]).
Natomiast w angielskiej Strażnicy z 15 grudnia 1925 napisano jakby o przyjściu Chrystusa do Królestwa (nie pada tu słowo „obecność”):
„Dlaczego z rokiem 1914 skończyły się czasy Pogan i nastał czas końca, których Szatan był bogiem tego Świata i rządził bez żadnej przeszkody. Wówczas zaznaczyło się przyjście Tego, który ma prawo do panowania, mianowicie wielkiego Księcia Pokoju. Był to czas dla Pana Jezusa Chrystusa, zgodnie z wolą Boga, objąć Swoją moc i rozpocząć panowanie, wskutek czego narody się rozgniewały” (Strażnica 01.01 1926 s. 7 [ang. 15.12 1925 s. 375]).
Ale ten tekst z grudnia 1925 roku, dotyczący roku 1914, nie przeszkadzał w tym, by w tym samym miesiącu w Strażnicy napisać także o roku 1874:
„Było rzeczą niezbyt łatwą dla Pastora Russella obwieścić, że Pan przyszedł w roku Pańskim 1874, bo cywilizacja niezbyt łatwo zwracała uwagę na to i owe ogłoszenie nie spowodowało absolutnego przewrotu” (Strażnica 15.12 1925 s. 383 [ang. 15.12 1925 s. 378]).
Powyżej przytoczyliśmy też z jednej z tych specjalistycznych broszur (Powrót naszego Pana), z roku 1925, wszystkie teksty o „obecności” Chrystusa od roku 1874.
Oczywiście nadal uczono o powrocie Chrystusa w roku 1874 w kolejnych latach 1926-1934.
We wcześniejszych latach uczono w Strażnicy i innych publikacjach także o „obecności” Chrystusa od roku 1874. Nauki o powrocie Pana w roku 1914 nie znajdziemy w nich. Zamieszczamy poniżej przykładowe teksty od roku 1924, cofając się do roku 1920.
Rok 1924
„Podstawę tego faktu, że Jezus Chrystus miał powrócić i pojąć swoją oblubienicę, kościół, słowa powyższego tekstu jasno stwierdzają. Czas jego wtórego przyjścia Pismo Święte jasno wskazuje na rok Pański 1874. Spełnianie się obecnych proroctw, które nazywamy naocznymi faktami wykazuje, iż jego wtóra obecność datuje się od tego czasu” (Strażnica 15.01 1924 s. 20 [ang. 01.01 1924 s. 4]).
Patrz też np. Strażnica 15.04 1924 s. 117 [ang. 01.04 1924]; Pożądany rząd 1924 s. 20, 22.
Rok 1923
„Jezus powiedział, że wróci, aby wziąć ze sobą Oblubienicę (Jan 14:3). W roku 1874-ym powrócił. W roku 1914 objął wielką władzę i zaczął królować” (Strażnica 15.03 1923 s. 87 [ang. 01.02 1923 s. 36]).
Rok 1922
„Tak więc niezbite fakty wykazują, że »czas końca« zaczął się w 1799 roku; wtóra obecność Pańska zaczęła się w 1874 r., że żniwo zaczęło się potem i większe światło wyszło ze Słowa Bożego” (Strażnica 15.04 1922 s. 121; por. s. 119 [ang. 01.03 1922 s. 73]).
Trzeba tu dodać, że w roku 1922 ukazały się w Strażnicy specjalne artykuły na temat chronologii, w których bardzo mocno podkreślano ważność roku 1874:
Czasy Pogan (Strażnica 15.06 1922 s. 179-187 [ang. 01.05 1922 s. 131-139]);
Chronologia (Strażnica 01.07 1922 s. 195-198 [ang. 15.05 1922 s. 147-150]);
Siedmdziesięcio-letnie spustoszenie (Część II.) (Strażnica 15.07 1922 s. 231-236 [ang. 15.06 1922 s. 183-187]).
Także prezes Rutherford akcentował ważność roku 1874 w swym przemówieniu na kongresie w Cedar Point w roku 1922 (Strażnica 01.12 1922 s. 365 [ang. 01.11 1922 s. 333]).
Rok 1921
„Stosując tą samą regułę, dzień za rok, 1335 dni po R. P. 539 sprowadza nas do R. P. 1874, w którym to czasie, według chronologii biblijnej, Pan po raz wtóry przyszedł na ziemię. (...) Czas obecności naszego Pana datuje się od R. P. 1874, jak powyżej udowodniono” (Harfa Boża 1921 s. 238-239).
Prócz zamieszczonego fragmentu zaznaczamy, że w książce tej jest mnóstwo podobnych tekstów i są one na ogół prawie identyczne, jak przytoczone powyżej z broszury pt. Powrót naszego Pana (1925).
Rok 1920
„Tym sposobem mamy dwa proste, jasne i bardzo ważne dowody Pisma Św., które pokazują że czas parousia, czyli obecności Chrystusa przypadał na Październik 1874 r. i obydwa pokazują cechę działalności, której się mamy spodziewać podczas Jego obecności poprzedzającej objawienie się światu, czyli Jego Epifanii i Apokalupsis” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1920 s. 31-32; patrz też s. 20, 22-23, 31, 33, 52, 59).
Widzimy zatem, że w latach 1920-1924 bezdyskusyjnie uczono o „obecności” Chrystusa od roku 1874. Natomiast w roku 1925 pojawiają się w tej kwestii podobne teksty, jak wcześniej, oraz jeden fragment, który zdaje się wprowadzać rok 1914 do nauki o powrocie Pana. Nie jest on jednak jednoznaczny i pochodzi z angielskiej publikacji z 15 grudnia 1925 roku (po polsku styczeń 1926 r.).
Rok 1874 ‘końcową częścią czasu końca’
Trzeba tu dodać, że już w roku 1921 prezes Towarzystwa Strażnica J. F. Rutherford (1869-1942) nazwał czas od roku 1874 ‘końcową częścią czasu końca’. Nie było więc wtedy jeszcze miejsca na jakieś ‘drugie przyjście’ Chrystusa w roku 1914. Tekst z tymi słowami powtarzany był wielokrotnie w latach 1921-1930. Oto te słowa:
„Od r. 1874 datuje się końcowa część okresu zwanego »czasem końca«, a od r. 1874 liczy się czas obecności Pańskiej” (Harfa Boża 1921, 1930 s. 242).
„Te fizyczne fakta nie mogą być powątpiewane i wystarczą, aby przekonać człowieka myślącego, że od roku 1799 żyjemy w ‘czasie końca’. (...) Od roku 1874 datuje się końcowa część okresu zwanego ‘czasem końca’, a od roku 1874 liczy się czas obecności Pańskiej, jak poprzednio wzmiankowano” (Pożądany rząd 1924 s. 22; por. podobne słowa: Powrót naszego Pana 1925 s. 29; Stworzenie 1928 [ang. 1927] s. 342).
Prawdę mówiąc nie był to całkowicie nowy pomysł Rutherforda, bo podobne zdanie na ten temat miał C. T. Russell, ale wyrażał to innymi słowami:
„Ta sama klasa czytelników zauważy również specyalną ważność ostatnich 40 lat z tych 115, zwanych »Końcem« lub «Żniwem«” (Przyjdź Królestwo Twoje 1919, 1923 s. 125).
Ten sam tekst angielski zawierał okres żniwa lat „1874-
The same class of readers will have noticed, too, the special importance of the last 40 of those 115 years (1874-1914), called “The End” or “Harvest.”(Thy Kingdom Come 1891, 1911, 1923 s. 121).
Rutherford zmienił w książce pt. Harfa Boża okres żniwa lat 1874-1914 na lata 1878-1918 (uzupełniając go też o zbieranie pokłosia; naukę tą zmieniono ponownie w 1924 r.), dlatego więc wstawił także inne nazewnictwo, które wskazaliśmy. Oto słowa o tym nowym żniwie:
„Pan użył żniwa do zilustrowania sposobu zebrania prawdziwych Chrześcian. Po żniwach żydowskich zwykle przez jakiś czas zbierano pokłosie. Zatem po ogólnych żniwach od r. 1878 do r. 1918 znajdujemy się w okresie zbierania pokłosia, to jest, zgromadzania niektórych Chrześcian do gumna Pańskiego, jakoteż i inna część pracy żniwiarskiej miała być dokonaną, o czem później pomówimy” (Harfa Boża 1921 s. 244).
Zanim przejdziemy do omawiania następnych lat, warto naświetlić tamten czas i atmosferę w Towarzystwie Strażnica związaną z ‘korektami’ nauk w latach po roku 1925. Oto wspomnienia późniejszego członka Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy, G. Suitera (1908-1983):
„Postęp w zrozumieniu Słowa Bożego pociągnął za sobą kilka innych zmian w chrześcijańskich zapatrywaniach. Według Granta Suitera druga połowa lat dwudziestych była pod tym względem nader znamienna. »Odnosiliśmy wówczas wrażenie, że nasze pojmowanie Pisma Świętego i zasad postępowania ciągle się zmienia. Na przykład w roku 1927 Strażnica podkreślała, że wierni członkowie ciała Chrystusowego pogrążeni w śmierci nie zostali wskrzeszeni w roku 1878 [jak kiedyś sądzono], że życie jest we krwi i że należy zrewidować pogląd na kwestię noszenia czarnych strojów« (zobacz Strażnicę angielską z roku 1927, strony 150-152, 166-169, 254, 255, 371, 372). Jeżeli chodzi o tę ostatnią sprawę, to rok wcześniej, podczas zgromadzenia zorganizowanego w dniach 25-31 maja w Londynie, brat Rutherford przemawiał z podium w zwyczajnym garniturze zamiast w oficjalnym czarnym surducie, jaki zwykli przedtem nosić mówcy publiczni chrześcijańskich świadków na rzecz Jehowy. Zmieniono również pogląd na »krzyż i koronę«, które to symbole od stycznia 1891 roku widniały na okładce Strażnicy. Wielu Badaczy Pisma Świętego nosiło taką odznakę przez całe lata.”. (Dzieje Świadków Jehowy w czasach nowożytnych. Stany Zjednoczone Ameryki. Na podstawie Rocznika Świadków Jehowy na rok 1975 s. 66).
Widzimy z powyższego, że niemal hurtowo zmieniano nauki w Towarzystwie Strażnica w latach po roku 1925, z którym wiązano wielkie nadzieje (zabranie do nieba, zmartwychwstanie patriarchów, koniec śmierci). Czyżby wprowadzane ‘korekty’ nauk miały być przykrywką dla zawodu w oczekiwaniach na rok 1925?
Treść tę kontynuujemy w kolejnych częściach naszego artykułu (następny rozdział to Rok 1926 – nauka o obecności Chrystusa od roku 1874 oraz pierwsze zdecydowane teksty o roku 1914).