Kiedy Świadkowie Jehowy naprawdę zmienili rok powrotu Chrystusa? (cz. 2)
Kiedy Świadkowie Jehowy naprawdę zmienili rok powrotu Chrystusa? (cz. 2)
W pierwszej części tego artykułu zamieściliśmy następujące rozdziały:
Wprowadzenie do tematu „obecności” Chrystusa od roku 1874 i nieporozumienia oraz błędne informacje z tym związane
Publikacje specjalistyczne Towarzystwa Strażnica dotyczące powrotu Chrystusa
Lata 1920-1925 – nauka wyłącznie o obecności Chrystusa od roku 1874
W tej zaś części zamieszczamy kolejne rozdziały:
Rok 1926 – nauka o obecności Chrystusa od roku 1874 oraz pierwsze zdecydowane teksty o roku 1914
Lata 1927-1928 i ‘korygowana’ nauka o obecności Chrystusa od roku 1874 i teksty o roku 1914
Lata 1929-1930 i akcentowanie nauki o obecności Chrystusa od roku 1874 i 1914
Rok 1926 – nauka o obecności Chrystusa od roku 1874 oraz pierwsze zdecydowane teksty o roku 1914
Towarzystwo Strażnica podaje, że wydana w roku 1926 książka pt. Wyzwolenie była pierwszą z tych publikacji, które miały zastąpić Wykłady C. T. Russella:
„Przed rokiem 1926 lud Jehowy miał bardzo szczupłą ilość rzeczy, którymi mógłby działać. Siedem tomów »Studiów Pisma Świętego« spełniło swój cel i ich aktualność przeminęła” (Strażnica Nr 17, 1955 s. 9 [ang. 01.06 1954 s. 344]).
„Wreszcie w maju 1926 roku na zgromadzeniu w Londynie przyjęto rezolucję zatytułowaną »Świadectwo dla władców świata«. Otwarcie obwieszczała ona prawdę o Królestwie Bożym oraz o nadchodzącej zagładzie systemu podległego Szatanowi. Na tym samym zgromadzeniu ogłoszono wydanie dobitnej książki Wyzwolenie, która była pierwszą z serii publikacji mających zastąpić Wykłady Pisma Świętego. Lud Boży spoglądał teraz w przyszłość, a nie wstecz” (Strażnica Nr 21, 1993 s. 12). Por. Pilnie zważaj na Proroctwa Daniela! 1999 s. 304.
Oczywiście nie tak szybko zamieniono wspomniane Wykłady na książkę Wyzwolenie. W języku angielskim pytania do studium do tej książki wydano dopiero w roku
1927: (...) Pytania do książki „Wyzwolenie” (po polsku brak) (Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1986-2018, płyta Watchtower Library).
Natomiast w języku polskim to nowe dzieło opublikowano w roku 1928 i jeszcze w pierwszej połowie tego roku studiowano Wykłady, bo nawet w Strażnicach publikowano Pytania do Tomu V.
W polskich zborach badaczy Pisma Świętego było inaczej, niż w amerykańskich. Jeszcze w roku 1929 była to propozycja, a nie nakaz, by odrzucić studium (badanie) Wykładów na rzecz książki pt. Wyzwolenie:
„CO BADAĆ
Od czasu do czasu otrzymujemy zapytania od zborów, które nam piszą, że przebadały już tomy po kilka razy, i pytają się o doradę co najlepiej badać. Odpowiadamy: Można rozpocząć badanie książki Wyzwolenie [w tekście dosł. Wywolenie]; książki Stworzenie, a przytem artykuły Strażnicy, które są na czasie dla tych, którzy są ostatnimi członkami ciała Chrystusowego na ziemi. A ponieważ, że do powyższych książek nie mamy pytań, dlatego można odczytać paragraf najpierw, a następnie każdy może wstawiać do paragrafu pytania. Bracia Starsi, o ile nikt nie miałby żadnego pytania, winni wstawić sami pytanie, lub poruszyć główne myśli w paragrafie [w tekście dosł. poragrafie]” (Strażnica 15.01 1929 s. 18).
Dlaczego poświęcamy uwagę książce pt. Wyzwolenie?
Otóż, dlatego że właśnie w niej wprowadzono już dobitnie naukę o powrocie Chrystusa w roku 1914 i nie wspomniano w niej wykładni o roku 1874.
Oto kluczowy fragment o nowej nauce w oryginale angielskim:
With the coming of Christ Jesus into power in 1914 Satan and his demon hosts have been cast out of heaven and onto the earth (Psalm 110:5; Revelation 12:9). (Deliverance 1926 s. 294).
Polski odpowiednik w roku 1928 oddał to zdanie następująco:
„Z przyjściem Chrystusa Jezusa w roku 1914 Szatan i jego demoniczne chóry zostały strącone z nieba na ziemię (Psalm 110:5; Objawienie 12:9)” (Wyzwolenie 1928, 1929 [ang. 1926] s. 298).
Wprawdzie nie pada tu angielskie słowo presence, czyli „obecność” (ale coming), lecz można przyjąć, że mowa jest tu o powrocie Jezusa w znaczeniu „obecności”. Z drugiej strony fragment ten i przytoczony Psalm 110:5 mogą wskazywać, że Towarzystwu Strażnica chodziło o ukazanie królowania Chrystusa od roku 1914 (przyjście do królestwa, do władzy), a nie Jego „obecności”. W polskim przekładzie pominięto tu angielskie słowo power, które może sugerować tu raczej królowanie z mocą (w mocy).
O roku 1914 w książce tej wspomniano jeszcze, sugerując jakby powrót Jezusa, na stronie 247 („Wszystkie te rzeczy bowiem świadczą, że świat doszedł do swego końca i zaczyna przemijać od roku 1914 i że wtedy w czasie obecności Pańskiej, nastąpiło poczęcie Narodu”).
Ale i w Strażnicy oraz w jednej z broszur z roku 1926 podano informację o powrocie Chrystusa w roku 1914:
„Za pierwszem przyjściem Chrystus był pomazanym Królem. On objął Swoją moc i rozpoczął Swoję działalność jako Pomazaniec Boga aż za wtórem przyjściem, mianowicie w roku
„Z tej racji oni wstawili Mu pytanie: »Powiedz nam, kiedy się to stanie i co za znak przyjścia Twego i dokonania świata.« – Mateusza 24: 3. (...) Te prorocze orzeczenia zaczęły się spełniać w roku 1914 i nadal są w procesie wypełnienia” (Sztandar dla ludzi 1926 s. 32).
Czy po dniu 26 maja 1926 roku, gdy na kongresie ogłoszono wydanie nowej książki pt. Wyzwolenie, nie nauczano już w Strażnicy i innych publikacjach o „obecności” Chrystusa od roku 1874? Owszem, uczono nadal:
„Około 1874 roku, prawdziwy Kościół zaczął ogłaszać wtóre przyjście Chrystusa Jezusa i ustanowienie Jego królestwa” (Strażnica 01.07 1926 s. 197 [ang. 15.06 1926 s. 181]).
„Jednak dla tych, którzy obserwują działanie Boga w sprawach kościoła i świata, rok 1874 oznacza powtórne przyjście naszego Pana, a rok 1914 oznacza koniec czasów pogan” (ang. Złoty Wiek 25.08 1926 s. 745).
„Według chronologji i proroctw Pisma Św. powrót naszego Pana nastąpił w końcu roku 1874 lub na początku 1875. Obecność Jego oczywiście jest niewidzialna dla ludzi. Nie mogę teraz przytoczyć dowodów obecności Pańskiej, stwierdzam tylko, że on jest obecny od roku
W angielskiej publikacji zamieszczono ten sam powyższy tekst, ale pominięto w nim słowa „lub na początku
W angielskim czasopiśmie Złoty Wiek 06.10 1926 s. 22 zamieszczono wykaz znaków, odkryć i wynalazków charakterystycznych dla „nowego wieku” (ang. new era), który zaczął się w roku 1874, wraz z przyjściem Chrystusa. Jest to podobny spis, jaki zamieszczono w książce pt. Harfa Boża (1921, 1925, 1930) na stronie 243 i w broszurze Powrót naszego Pana (1925) na stronie 30 (patrz powyżej).
Oczywiście w latach 1927-1934 nadal też uczono o powrocie Chrystusa w roku 1874.
Towarzystwu Strażnica łatwo było w roku 1926 przenieść powrót Chrystusa z roku 1874 na 1914, gdyż już w roku 1922 wprowadziło ono naukę o królowaniu Pana od roku 1914 (wcześniej uczono o królowaniu od roku 1878: „objął władzę jako Król w niebie na wiosnę roku
Natomiast nauka o tym, że Chrystus powrócił „na ziemię” w roku 1874 i zarazem zaczął królować „w niebie” w roku 1914 stały się niespójne. Bardziej pasowało Towarzystwu Strażnica połączenie obu wydarzeń i umieszczenie ich w roku 1914.
Szerzej kwestię królowania Chrystusa opisaliśmy oddzielnie w artykule pt. Kiedy Świadkowie Jehowy naprawdę zmienili rok królowania Chrystusa? (cz. 1-2).
Lata 1927-1928 i ‘korygowana’ nauka o obecności Chrystusa od roku 1874 i teksty o roku 1914
Wydaje się, że pierwszą korektą, dotyczącą „obecności” Chrystusa od roku 1874, było przeniesienie Go z „ziemi” do „nieba”. Do roku 1927 bowiem bardzo akcentowano to, że Pan powrócił „na ziemię”, a nie, iż z nieba zainteresował się ziemią, siedząc tam nadal na tronie.
Paradoksem jest to, że od roku 1925 rozpoczęto nauczać w Towarzystwie Strażnica, że szatan został w roku 1914 zrzucony „na ziemię”, a w dwa lata później (w 1927 r.) już nauczano, iż Chrystus, który rzekomo miał być „na ziemi” od roku 1874, jednak na tę ziemię nie przybył. Tak więc zamieniono „na ziemi” obecność Chrystusa na obecność szatana.
Poniżej cytujemy wcześniejsze teksty akcentujące powrót na ziemię i nowsze z roku 1927 ukazujące obecność Chrystusa w niebie.
Powrót Chrystusa „na ziemię”
Przez całe lata, od czasów C. T. Russella Towarzystwo Strażnica uczyło o powrocie Chrystusa na ziemię:
„Pan Jezus obecny teraz na ziemi, objął osobiście swoje panowanie” (Strażnica 15.05 1922 s. 157).
„Pan Jezus jest teraz niewidzialnie na ziemi, ustanawiając swoje królestwo” (Strażnica 01.12 1922 s. 371).
„Parousia naszego Pana, (obecnośćnaziemi) rozpoczęła się od roku 1874 i trwać będzie aż do końca wieku Tysiąclecia. Wyraz ten parousia, nie odnosi się jedynie do tego małego okresu obecności w początkach Tysiąclecia, lecz parousia Chrystusa i jego Kościoła trwać będzie całe tysiąc lat” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1923 [ang. 1900, 1914] s. 59).
„Jest ona więc nieodłączoną częścią nauki Pana tyczącej się ostatnich wypadków Wieku Ewangelji gdy powrócił na ziemię, aby założyć swe królestwo” (Strażnica 15.01 1925 s. 28).
„Prawda, że ZŁOTY WIEK popiera to, że Jezus Chrystus powrócił na ziemię w 1874 roku, i że Jego królestwo na naszych oczach jest budowane” (ang. Złoty Wiek 25.03 1925 s. 407).
„Pierwszym zmartwychwstałym jest Chrystus (por. Kolosensów 1:18; Objawienie 1:5). Następnie ci, którzy są Chrystusowi w czasie wtórego przyjścia Jego na ziemię” (Złoty Wiek 15.11 1926 s. 170).
„Jezus będąc poraz pierwszy na ziemi, nauczał o królestwie, które miało być ustanowione przez Niego w Jego słusznym czasie, gdy miał przyjść poraz wtóry na ziemię” (Złoty Wiek 01.07 1927 s. 406).
„Stosując tą samą regułę, dzień za rok, 1335 dni po R. P. 539 sprowadza nas do R. P. 1874, w którym to czasie, według chronologii biblijnej, Pan po raz wtóry przyszedłnaziemię. (...) Czas obecności naszego Pana datuje się od R. P. 1874, jak powyżej udowodniono” (Harfa Boża 1921, 1929, 1930 s. 238-239).
Warto zauważyć, że w cytowanej polskiej książce pt. Harfa Boża, jeszcze w latach 1929-1930 pisano, jakby z rozpędu, o tym, że Chrystus „przyszedł na ziemię”. To było trzy lata po zmianie nauki!
Były też i inne publikacje, które nadal mówiły o przyjściu „na ziemię”:
„Św. Paweł szczególnie wykazuje, że Chrystus musi powrócić na ziemię i panować, dopóki nie położy nieprzyjaciół pod nogi Jego” (Złoty Wiek 15.05 1928 s. 160).
„»Co jest znakiem obecności (parousia) twojej i dokonania świata?« Jezus odpowiedział w wierszu 7-ym, wskazując na czas, który nawiedził naszą ziemię od roku 1914...” (Złoty Wiek 01.08 1928 s. 229).
„Kiedy Jezus był na ziemi dziewiętnaście set stuleci temu wstecz, w wielu razach zaznaczał swym uczniom, że w słusznym czasie odejdzie do Ojca swego, do nieba, a przyjdzie zasie na ziemię” (Złoty Wiek 01.11 1928 s. 332, art. Przyjście Pańskie).
„Zwrócenie uwagi” Chrystusa na pracę ziemską
W roku 1927 wprowadzono poniższą naukę, dotyczącą „zwrócenia uwagi” na ziemię, gdy Chrystus królował w niebie od roku 1914. Warto zauważyć, że wtedy jeszcze nadal nauczano, że Bóg i Chrystus zamieszkują na Plejadach:
„Obecność Pańska była trudna do wytłumaczenia, a tem bardziej trudniejsza do czystego wyrozumienia. Wielu pracowało pod mniemaniem, że Pan Jezus musi być obecny osobiście w sąsiedztwie naszej ziemi. Takie mniemanie jest nierozsądne. Odległość w tym względzie nie może być przeszkodą dla Pana. On może przebywać w Plejadach i kierować sprawami na ziemi tak samo, jakby się na niej znajdował. My rozumiemy, że obecność Pańska poczęła się objawiać około roku 1874; że On objął Swą władzę i moc i rozpoczął panowanie w roku 1914; i że On przyszedł do Swej świątyni w roku 1918. Ktoś w swem zamieszaniu się zapytał: »Czy Pan przyszedł na ziemię w roku 1874 i znowu musiał wracać do nieba w celu zrzucenia djabelskiej organizacji i znowu powracać w roku 1914, odejść powtóre i znowu powrócić w roku 1918?« Rzeczywiście nie. Nie byłoby żadnej potrzeby postępować w ten sposób” (Strażnica 01.07 1927 s. 195 [ang. 01.06 1927 s. 163]).
„Pismo Święte wykazuje, że obecność Pańska rozpoczęła się około roku 1874. To był czas, w który On począł zwracać Swą uwagę do przygotowania swych świętych i przywrócenia im prawdy, a także przygotowywał się na strącenie Djabła. Podczas wykonywania tego dzieła, Pan Jezus znajdował się po prawicy Jehowy Boga, a równocześnie obecny na ziemi, ponieważ kierował sprawami Swego kościoła (...) Koniec świata nadszedł w roku 1914. Jezus wtedy był obecny, a nawet był obecny od roku
„Przez ten okres czasu, Jezus Chrystus musiał być obecny. Ta obecność jednak nie oznacza, że On musiał pozostawić niebiosa, a być na ziemi; lecz jak wynika jest widocznem, że tylko Jego uwaga była zwrócona w celu wybrania Jego prawdziwych naśladowców, oraz w przygotowaniu warunków do objęcia spraw światowych. Dowody biblijne świadczą, że okres Jego obecności, czyli dzień przygotowania Pańskiego, rozpoczął się w roku 1874; i trwa nadal. Zatem wtóre przyjście Pańskie rozpoczęło się w roku 1874...” (Stworzenie 1928 [ang. 1927] s. 327-328).
Przeniesienie w roku 1927 przyjścia Chrystusa „na ziemię” do nieba (i stamtąd zainteresowanie się ziemią) ułatwiło Towarzystwu Strażnica to, że w roku 1925 rozpoczęło ono nauczać, iż Pan zasiadł w roku 1914 na tronie w niebie. Wcześniej bowiem uczono, że tron ten miał być na ziemi. Oto obie te nauki:
„Jak długie trwanie przeznaczone było czasowi końca? Czasem Końca, powiada Pastor Russell, że jest »okres stu piętnastu (115) lat od roku 1799 do roku
„Prawdziwym kamieniem milowym było więc opublikowanie w Strażnicy z 1 marca 1925 roku artykułu (...) Przedłożono tam dowody na to, że w roku 1914 narodziło się, czyli zostało powołane do istnienia Królestwo mesjańskie, że Chrystus zasiadł wtedy na swym niebiańskim tronie” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 138-139).
Szerzej kwestię królowania Chrystusa opisaliśmy oddzielnie w artykule pt. Kiedy Świadkowie Jehowy naprawdę zmienili rok królowania Chrystusa? (cz. 1-2).
Dwuetapowy powrót Chrystusa
W roku 1927 Towarzystwo Strażnica wprowadziło jeszcze jedną nową naukę dotyczącą „obecności” Chrystusa. Ponieważ występowały już wtedy równocześnie w publikacjach dwie daty powrotu Pana i aby to pogodzić, wprowadzono jakby dwa etapy tego powtórnego przyjścia. Jeden powrót w roku
„W celu umożliwienia badaczowi aby mógł łatwiej i w zupełności zrozumieć dowód wtórej obecności Pańskiej, dlatego czas Jego przyjścia jest tu podzielony na oddzielne okresy, mianowicie: (1) Dzień przygotowania, (2) koniec świata, (3) przyjście do swej świątyni, i (4) Armagieddon” (Stworzenie 1928 [ang. 1927] s. 329).
„Dowody biblijne świadczą, że okres Jego obecności, czyli dzień przygotowania Pańskiego, rozpoczął się w roku 1874; i trwa nadal. Zatem wtóre przyjście Pańskie rozpoczęło się w roku 1874; owa data, a także rok 1914 i rok 1918, są szczególnie zaznaczającemi się datami pod względem Jego przyjścia” (jw. s. 328).
„Z Jego przyjściem w r. 1914 zewnętrzne wypadki, czyli fizyczne fakta, które były okazane przy wypełnieniu się proroctwa, były tak jasne i jawne, że wszyscy ci, którzy badali słowo Boże i mieli pragnienie zrozumieć je, mogli zrozumieć, bez względu czy oni byli poświęceni Panu lub nie” (jw. s. 329).
To zagadnienie (dotyczące czterech powrotów Chrystusa) opisujemy na końcu naszego artykułu.
Skrótowo tak oto połączono rok 1874 z rokiem 1914:
„Pismo Święte wykazuje, że obecność Pańska rozpoczęła się około roku 1874. (...) Koniec świata nadszedł w roku 1914. Jezus wtedy był obecny, a nawet był obecny od roku 1874. (...) Innemi słowy, Jezus był obecny, lecz nie spostrzeżony przez wszystkich, z wyjątkiem tych, którzy wyrozumiewali rzeczy duchowo od roku 1874. Później, mianowicie w roku 1914, Jego obecność poczęła być objawiana przez fizyczne fakta dla wszystkich tych, którzy przykładali wagi do proroctw, lecz nie dla tych, którzy się naśmiewali i byli hipokrytami” (Strażnica 01.07 1927 s. 196 [ang. 01.06 1927 s. 164]).
Przed rokiem 1927 Towarzystwo Strażnica nie dzieliło powrotu Chrystusa na kolejne jego przyjścia. Uczono o jednej paruzji rozłożonej w czasie przez 1000 lat:
„Staranne badanie da im poznać trzy różne wyrazy, odnoszące się do wtórego przyjścia Chrystusa a mianowicie: Parousia, Epifania i Apokalupsis. Słowo Parousia odnosi się do wczesnej pory wtórego przyjścia, zaś wyraz Apokalupsis odnosi się do tegoż samego przyjścia, lecz pory późniejszej. – Nie mamy rozumieć, aby wyrazy Apokalupsis i Epifania miały znaczyć inne jakieś trzecie przyjście, lecz jedynie późniejszą porę wtórego przyjścia” (Co mówi Pismo Święte o powrocie naszego Pana? – Jego parousia, epifania i apokalupsis 1920, 1923 [ang. 1900, 1914] s. 11).
„Parousia naszego Pana, (obecność na ziemi) rozpoczęła się od roku 1874 i trwać będzie aż do końca wieku Tysiąclecia. Wyraz ten parousia, nie odnosi się jedynie do tego małego okresu obecności w początkach Tysiąclecia, lecz parousia Chrystusa i jego Kościoła trwać będzie całe tysiąc lat” (jw. s. 59).
Poniżej zamieszczamy najważniejsze i tylko przykładowe teksty o obecności Chrystusa od roku 1874 i 1914. Fragmenty te pochodzą z lat 1927-1928. Nie cytujemy ich zbyt wiele, bo jak zobaczymy, także w następnych latach sytuacja z łączeniem roku 1874 i 1914 miała nadal miejsce.
Obecność Chrystusa od roku 1874
Najwięcej tekstów o powrocie Chrystusa w roku 1874 znajdziemy w książce pt. Stworzenie, która po angielsku ukazała się po raz pierwszy w roku
„Wtóra obecność Chrystusa datuje się od roku 1874. Od tego czasu i dalej wiele prawd, które były ukryte przez nieprzyjaciela, onego Szatana, poczęło być przywracane rzetelnemu Chrześcijaninowi” (Stworzenie 1928 [ang. 1927] s. 140; te same słowa patrz ang. Złoty Wiek 11.07 1928 s. 669). Patrz też jw. s. 328-330, 340-344, 348-350, 352, 362.
Oto zaś teksty z czasopism:
„Jehowa pomazał Jezusa duchem świętym dla obwieszczania wolności pojmanym. W harmonji z tem wielkiem obwieszczeniem Jehowa posłał Go w roku 1874, jako wielkiego Cyrusa, albo słońce, aby sprowadził »wyzwolenie pojmanym« z mistycznego Babilonu” (Strażnica 01.12 1927 s. 365; por. I.B.S.A. Year Book 1927 tekst do rozważań na 10 grudnia 1927 r.).
„Fizyczne fakty wskazują, że światło zaczęło świecić około 1874 roku i od tamtej pory nasiliło się, co oznacza, iż nastąpił początek czasu obecności Pana” (ang. Strażnica 15.02 1928 s. 54 [tekst ten będzie później powtarzany w latach 1929-1930 w angielskich Rocznikach, patrz poniżej]).
„Wiemy na podstawie Pisma Św., że rok 1874 jest rozstrzygający co do powrotu naszego Pana. Od tego mniej więcej czasu winny dać się zauważyć znaki, które wymienił uczniom Swoim, m. in. »wielkie trzęsienia ziemi«.” (Złoty Wiek 01.03 1928 s. 76).
„To było w czasie wczesnego brzasku obecności Pana około 1875, która odświeżając prawdy rozpoczęła przyprowadzać lud Boży” (ang. Strażnica 01.09 1928 s. 260 [tekst ten będzie później powtarzany w latach 1929-1930 w angielskich Rocznikach, patrz poniżej]).
„Filadelfski okres kościoła rozpoczął się z wtórą obecnością Pańską w roku
Trzeba tu dodać, że w roku 1928 Towarzystwo Strażnica wydało zrewidowaną angielską wersję książki pt. Harfa Boża, która jednak pod względem nauki o powrocie Chrystusa w roku 1874 nie była korygowana (dodano w niej np. naukę o tym, że Jezus w roku 1918 „przyszedł do swej świątyni” s. 244, 247). Polska wersja tej książki, ale sprzed rewizji, ukazała się w latach 1929-1930 (nie wydano wersji zrewidowanej).
Pewne wskazania dotyczące powrotu Jezusa w roku 1874 zawiera także inna książka, wydana w roku 1928. Oto fragment z niej:
„Pan Jezus mówił o sposobie swego powrotu i przypodobał go do słońca, wschodzącego na wschodzie i świecącego aż na zachód. Było to około roku 1874, lub na początku roku 1875, że słońce poczęło się ukazywać; to jest wtóra obecność Pańska w tym czasie była spostrzeżona. (...) Około początku roku 1874 Bóg rozpoczął wypowiadać poselstwo prawdy do tych, którzy byli na straży i w ten sposób rozpoczął powołanie i zgromadzanie ich razem. To było uczynione przez światłość wtórego przyjścia Pańskiego, które przyświecało na Jego słowo i oświecało umysły Jego świętych” (Pojednanie 1928 s. 254).
Co ciekawe, wydana w tym samym roku 1928 książka pt. Rząd, raczej wskazywała na rok 1914, bo o roku 1874 nie wspomina (patrz poniżej).
Trzeba tu wspomnieć, że w roku 1927 ukazała się ostatnia edycja dodruków sześciu tomów Wykładów Pisma Świętego C. T. Russella oraz książki pt. Dokonana Tajemnica, nazywanej „pośmiertnym dziełem pastora Russella” lub „tomem siódmym”. Te publikacje książkowe uczyły o powrocie Chrystusa w roku 1874 (patrz tomy 2-4 oraz 7) i były rozprowadzane do początku lat 30. XX wieku, dopóki nie wyczerpał się ich nakład.
Obecność Chrystusa od roku 1878
W roku 1927 pojawił się pierwszy tekst, który wskazywał na rok 1878, w którym rozpoczęła się „obecność” Chrystusa:
„Badacze Pisma Świętego widzą w Samuelowej pracy coś w podobieństwie do tego, co było uczynione we wcześniejszych dniach Pańskiej parousia – od 1878 roku i nadal, możebnem do roku
Kolejne takie teksty o roku 1878 pojawią się w roku 1930.
Obecność Chrystusa od roku 1914
W latach 1927-1928 pojawiają się, prócz tekstów o powrocie Chrystusa w roku 1874, także fragmenty o Jego „obecności” od roku 1914:
„Ktoś w swem zamieszaniu się zapytał: »Czy Pan przyszedł na ziemię w roku 1874 i znowu musiał wracać do nieba w celu zrzucenia djabelskiej organizacji i znowu powracać w roku 1914, odejść powtóre i znowu powrócić w roku 1918?« Rzeczywiście nie. Nie byłoby żadnej potrzeby postępować w ten sposób” (Strażnica 01.07 1927 s. 195 [ang. 01.06 1927 s. 163]).
„O ile więc ta kalkulacja jest właściwa, to w takim razie winniśmy zauważyć niektóre dowody w r. 1914, któreby mogły zaświadczyć o końcu świata i o przyjściu Pańskim” (Ostateczne dni 1928 s. 17; por. te same słowa ang. Złoty Wiek 11.01 1928 s. 245).
„Jeżeli obliczenie to jest zgodne, musimy od roku 1914 mieć dowody, że czas końca świata i przyjścia Jezusa nastał” (Złoty Wiek 15.11 1928 s. 344).
„Widocznie Bóg we właściwym czasie chciał wezwać Swego umiłowanego Syna do czynu i że koniec świata miał być właściwym czasem na rozpoczęcie interwencji, kiedy »przyjdzie ten, który ma prawo«, jako Bóg to przepowiedział przez Swego proroka. Wyżej przytoczony dowód pokazuje w sposób przekonywujący, że przeznaczonym na to czasem był rok
Lata 1929-1930 i akcentowanie nauki o obecności Chrystusa od roku 1874 i 1914
Wydawało się, że gdy rok 1914 zaczął przebijać się w nauce Towarzystwa Strażnica, nie tylko jako data królowania Chrystusa, ale i Jego powrotu, to rok 1874 zostanie zaraz odrzucony. Nic z tych rzeczy! W roku 1929 J. F. Rutherford wydał książkę pt. Proroctwo, a w niej uczył nadal zdecydowanie o powrocie Pana w roku 1874. Ale to nie wszystko, bo w tej książce ‘pogodzono’ rok 1874 i 1914.
Na przełomie roku 1929 i 1930 nastąpił też dalszy proces odchodzenia od samej daty „1874”. W jaki sposób?
Otóż zmieniono wtedy interpretację jednego z proroctw Daniela (12:12) o 1335 dniach, na podstawie którego dotychczas wyliczano rok 1874. Po nowemu Daniel miał wyznaczyć rok 1926, w którym odbył się kongres Towarzystwa Strażnica (datę 1874 zatrzymano jednak, na podstawie innych wyliczeń; wtedy odrzucono też rok 1799, jako „czas końca”):
„Według biblijnego sposobu, liczenia, 1335 dni równają się trzem rokom i ośmiu i pół miesiącom. Rozumiejąc że okres 1290 dni skończył się 1 września, 1922, i zaznaczył się czasem zachęty dla kościoła, możemy się spodziewać, że okres 1335 dni zaznaczy się czasem, w którym lud Boży rozpocznie otrzymywać szczególne błogosławieństwa. Od 1 września, 1922, okres trzech lat i osiem i pół miesiąca, przyprowadza nas do połowy maja, 1926. Zaraz potem spełniły się wydarzenia, które były wielce interesującemi, pomocnemi i pociechą dla ludu Bożego. Maja 25, 1926, była zgromadzona w Londynie, Anglji, wielka konwencja poświęconego ludu Bożego, która trwała przez siedem dni” (Strażnica 15.02 1930 s. 56 [ang. 15.12 1929 s. 375-376]).
„Ustalając że okres 1335 musi się zakończyć z błogosławionym czasem dla ludu Bożego, to jednak nic takiego nie podpiera faktu że ono się wypełniło w roku 1874, pomimo iż ta data wskazuje na obecność Pana i rozpoczęcie dzieła przygotowania drogi przed Jehową. (...) Zaś po okresie 1335 dniowym, w maju, 1926, rozpoczęły się błogosławieństwa, które trwają na wieki” (Strażnica 15.02 1930 s. 57 [ang. 15.12 1929 s. 376-377]).
Trzeba tu dodać, że takich różnych wyliczeń roku 1874 Towarzystwo Strażnica miało kilkanaście i zmiana interpretacji jednego, nie oznaczała zaraz odrzucenia omawianej daty. Wszystkie je opisaliśmy w książce pt. Jak w Towarzystwie Strażnica ‘rodziła się’ koncepcja niewidzialnego przyjścia Chrystusa i nauka o roku 1914? (2020), w rozdziale Różne metody wyliczania roku 1874.
Godzenie powrotu Chrystusa w roku 1874 i 1914 w jednej publikacji
Wydaje się, że dzieło pt. Proroctwo, jako pierwsza publikacja Towarzystwa Strażnica, w jakiś sposób chciało pogodzić rok 1874 i 1914. Zobaczmy jak tego dokonano:
„Pismo Św. dowodzi, że wtóra obecność Pana Jezusa Chrystusa rozpoczęła się w roku 1874 po Chr. Odnośne dowody zawarte są w broszurze »Powrót naszego Pana«.” (Proroctwo 1929 s. 72).
„Od roku 1878 do 1918 pomazany lud Boży na ziemi pod zwierzchnictwem Jezusa Chrystusa, obecnego Pana, wykonywał pracę głoszenia poselstwa prawdy...” (jw. s. 209).
„Wielkie proroctwo Jezusa o jego wtórej obecności streszczone jest w doniesieniu (Mateusza 24); a wypełnienie przepowiedzianych wydarzeń rozpoczęło się w roku 1914 i trwa jeszcze dalej” (jw. s. 57);
„»Czas czekania« skończył się w roku 1914 (Psalm 110:1; Do Żydów 10:13), a to oznacza jednocześnie czas końca panowania szatana, któremu odtąd nie zostało już dozwolone bez przeszkód rządzić. W owym czasie wybuchła wojna światowa, w której dopatrzeć się należy wypełnienia się proroctwa o obecności Pańskiej i dokonania świata. (Mateusza 24:7-10)” (jw. s. 89).
Widzimy, jak Towarzystwo Strażnica umiało zadowolić zarówno zwolenników nauki C. T. Russella, co do roku 1874, jak i nowych pozyskanych głosicieli, w kwestii roku 1914. Obie te daty we wskazanej książce mówią o powrocie Chrystusa (patrz też poniżej cytaty z angielskiego czasopisma Złoty Wiek 24.12 1930 s. 218, 220, 222). Czy nie jest to dziwne?
Poniżej zamieszczamy inne publikacje, które uczyły o wspomnianych datach w latach 1929-1930.
Obecność Chrystusa od roku 1874, 1875 lub 1878
W latach 1929-1930 pojawiają się nadal teksty o powrocie Chrystusa w roku
„Ustalając że okres 1335 musi się zakończyć z błogosławionym czasem dla ludu Bożego, to jednak nic takiego nie podpiera faktu że ono się wypełniło w roku 1874, pomimo iż ta data wskazuje na obecność Pana i rozpoczęcie dzieła przygotowania drogi przed Jehową” (ang. Strażnica 15.12 1929 s. 376; tekst według polskiego odpowiednika: Strażnica 15.02 1930 s. 57).
„To było w czasie wczesnego brzasku obecności Pana około 1875, która odświeżając prawdy rozpoczęła przyprowadzać lud Boży” (I.B.S.A. Year Book 1929, tekst do rozważań na 22 kwietnia 1929 r.).
Ten sam tekst powtórzono w roku 1930: I.B.S.A. Year Book 1930, tekst do rozważań na 22 kwietnia 1930 r.).
„Fizyczne fakty wskazują, że światło zaczęło świecić około 1874 roku i od tamtej pory nasiliło się, co oznacza, iż nastąpił początek czasu obecności Pana” (I.B.S.A. Year Book 1929, tekst do rozważań na 18 listopada 1929 r.).
Ten sam tekst powtórzono w roku 1930: I.B.S.A. Year Book 1930, tekst do rozważań na 18 listopada 1930 roku.
„Z nastaniem wtórego przyjścia Pana, około 1875, nastąpiła zmiana działalności. Tam się rozpoczęło przywracanie prawdy” (Strażnica 01.11 1930 s. 326 [ang. 01.09 1930 s. 261-262]).
„(...) od czasu wtórej obecności Pańskiej w 1874, djabeł używał Papieskiego ustroju jako głównego czynnika do sprzeciwiania się Królestwu Bożemu” (Strażnica 15.11 1930 s. 339 [ang. 15.09 1930 s. 275).
Patrz też Strażnica 15.11 1930 s. 341 (ang. 15.09 1930 s. 277).
„Wtóra obecność Jezusa Chrystusa zapoczątkowała się około 1875, gdy on rozpoczął »przygotowywać drogę przed Panem«. Naonczas byli tacy, którzy miłowali Boga i którzy wyglądali przyjścia Chrystusowego” (Strażnica 15.12 1930 s. 372 [ang. 15.10 1930 s. 308]).
W poniższym tekście wprawdzie nie pada słowo „obecność”, ale jest on bardzo podobny do powyższego fragmentu ze Strażnicy:
„W okresie czasu mniejwięcej od roku 1875 do przyjścia Pana do swojej świątyni, anioł, Chrystus, zgotował drogę przed Jehową, aby odbudować Sjon” (Światło 1930 t. I, s. 333).
W roku 1930 pojawił się też pierwszy bezpośredni tekst o roku 1878:
„Dowodem biblijnym jest to, że druga obecność Pana Jezusa Chrystusa rozpoczęła się około roku 1878. Dowód ten jest szczegółowo opisany w broszurze zatytułowanej Powrót naszego Pana” (ang. Złoty Wiek 24.12 1930 s. 218; patrz tez s. 220).
Co ciekawe, w przywołanej broszurze z roku 1925 wcale nie pojawia się rok 1878, ale jest tam rok 1874 i to kilka razy!
Natomiast w tym samym artykule (Understanding Prophecy) z roku 1930, cztery strony dalej, widnieje tekst przeciwstawny, mówiący o roku 1914:
„W języku ścisłym, drugie przyjście Pana datuje się na rok 1914, wraz z wypełnieniem się Jego własnych proroczych słów dotyczących Jego przyjścia, to znaczy: »Naród powstanie przeciw narodowi i królestwo przeciw królestwu« podczas wojny światowej” (ang. Złoty Wiek 24.12 1930 s. 222).
Jak wspomnieliśmy powyżej, w języku polskim wydano w latach 1929-1930 kolejne edycje książki pt. Harfa Boża, która uczyła na wielu stronach o powrocie Chrystusa w roku 1874 (patrz s. 239, 242-245, 249, 252, 279). Są to teksty bardzo podobne, a czasem identyczne, jak cytowane wcześniej z broszury Powrót naszego Pana (1925).
W roku 1929 wydano też kolejną edycję polskiej książki pt. Stworzenie, w której nadal naucza się o roku 1874, tak jak w edycji z roku 1928 (obie edycje mają tę samą datę wydania, tylko różne nakłady: 1.200.000 i 2.195.000):
„Zawiadamiamy niniejszem czytelników Strażnicy, że w miesiącu kwietniu wyjdzie z druku nowa książka w języku polskim p. t. STWORZENIE, na którą zamówienia można nadsyłać” (Strażnica 01.04 1929 s. 98).
Obecność Chrystusa od roku 1914
W latach 1929-1930 pojawiają się, prócz tekstów o powrocie Chrystusa w roku 1874, także fragmenty o Jego „obecności” od roku 1914:
„Było to w roku 1914 kiedy proroctwo to zostało wypełnione przez przyjście tego, który ma prawo i który ma rządzić; zaś w roku 1918 pomazaniec Boży przedstawił się jako Król i Głowa z Syjonu” (Strażnica 15.05 1929 s. 149 [ang. 15.03 1929 s. 85]). Por. prawie identyczne słowa Strażnica 01.11 1929 s. 336.
„Wypadki na świecie i stan radykalny od 1914 roku, które przychodzą pod uwagę (...) udowadniają, że jest to czas wtórej obecności Chrystusa i że Jego panowanie się już rozpoczęło. Król jest już obecny!” (Strażnica 15.03 1929 s. 90 [ang. 01.12 1928 s. 362]).
„Chronologia biblijna podaje, że on począł używać swej władzy w roku 1914. Tę datę potwierdzają również i inne teksty. Uczniowie zapytali się Jezusa, aby im podał znak lub dowód, któryby wskazywał na jego obecność i koniec teraźniejszego złego świata (Mateusz 24:3). W odpowiedzi na ich pytanie Jezus wskazał na rok 1914...” (Strażnica 15.10 1930 s. 314 [ang. 01.06 1930 s. 170]).
„Okres ten skończył się w roku 1914. Jezus przepowiedział, że znakiem końca świata szatańskiego będzie wybuch wojny światowej i rozpoczęcie się towarzyszącego tej wojnie ucisku narodów ziemi (Mateusza 24:3-8). Koniec świata znamionuje też przyjście Chrystusa” (Zbrodnie i nieszczęścia – przyczyna, środki zaradcze 1930 s. 41).
Treść tę kontynuujemy w kolejnych częściach naszego artykułu (następny rozdział to Lata 1931-1932 i stałe występowanie nauki o obecności Chrystusa od roku 1878 i 1914).