Krzyż i usuwanie go z książki pt. Życie

Krzyż i usuwanie go z książki pt. Życie

         Na początku informujemy, że artykuł nasz składa się z następujących rozdziałów:

Krzyż i usuwanie go z książki pt. Życie

Proces usuwania krzyża przez Towarzystwo Strażnica w różnych publikacjach

         W roku 1929 J. F. Rutherford (1869-1942), prezes Towarzystwa Strażnica, napisał specjalną książkę dla Żydów. Nauczano wtedy, że mieli oni, pod kierownictwem patriarchów, zarządzać po Armagedonie całą Ziemią, zmartwychwstałą ludzkością oraz milionami ludzi, którym obiecywano, że już nigdy nie umrą.

         Oto skrótowa relacja o tej publikacji pt. Życie (ang. Life):

„Później materiał z książki Pociecha dla Żydów został włączony do większej książki oprawnej pt. Życie, którą otrzymaliśmy w dniu 15 lipca 1929 roku, aby ją rozpowszechniać głównie wśród Żydów. (...) Tak więc w roku 1929 bardziej interesowano się cielesnymi, obrzezanymi Żydami i więcej zwracano na nich uwagę niż na »owce« z przypowieści Jezusa o owcach i kozłach. Uważano, że te »owce« mają znaczenie drugorzędne w porównaniu z Żydami, a po Armagedonie zostaną zorganizowane pod ich kierownictwem” (Strażnica Nr 1, 1967 s. 8).

         Książkę tę opisaliśmy już w przeszłości w artykule pt. „Życie” Rutherforda i Żydzi. Obecnie wracamy do tego tematu, by zwrócić uwagę na zmiany, jakie w niej zachodziły, szczególnie w kwestii krzyża.

         Korzystamy z edycji, które mają podany rok wydania 1929, albo tylkoCopyrighted 1929 (w ed. polskiej Prawo nakładowe 1929):

......... ed. ang. bez podanego nakładu, 1929;

1,000,000 Edition;

1,570,500 Edition;

Nakład 1,585,500 – ed. polska.

         Być może nakłady ponad 1,5 miliona egzemplarzy były ostatnimi (ang. i pol.), gdyż w roku 1932 Świadkowie Jehowy odrzucili swoje nauki o syjonizmie, Żydach i błogosławieństwach dla nich.

         Polska edycja książki pt. Życie ukazała się dopiero w roku 1932, w którym odrzucono powyższe wykładnie dotyczące Żydów. Cóż za paradoks!

         W październiku 1929 roku w polskim czasopiśmie Strażnica zamieszczono reklamę, ale angielskiej wersji omawianej książki:

„NOWA KSIĄŻKA

Zawiadamiamy Pańskich pomazanych członków, że została wydrukowana nowa książka p. t. Life (życie) w języku angielskim, na którą można nadsyłać zamówienia. Zawiera ona jasne i treściwe poselstwo, które jest wolą Jehowy Onego Wielkiego Życia-dawcy, aby było obwieszczane ludziom na ziemi. Przeto sugestją naszą jest, aby zbory poczyniły zamówienia a także dołożyły starania aby wręczyć do rąk zgłodniałej ludzkości. Cena w detalu $.45.” (Strażnica 15.10 1929 s. 306).

Jeszcze 15 października 1930 roku w polskiej Strażnicy (s. 311) odsyłano czytelników do angielskiej wersji pt. Life (Życie):

         „Zapisek biblijny, tyczący się Hioba, jest dowodem tego. (Zobacz księgę Hioba i wyjaśnienie tego w książce »Życie« wydania ang.)”.

Natomiast w październiku 1932 reklamowano tę publikację jako „nowe dzieło” wydane po polsku:

„Sędzia Rutherford w swem nowem dziele p. t. »Życie« objaśnia i daje nam nieomylny dowód ze Słowa Stwórcy, że Jehowa przygotował dla człowieka możność otrzymania wiecznego życia na ziemi, oraz że ziemia ma być przemieniona w raj” (Złoty Wiek 01.10 1932 s. 300).

         Dlaczego poświęcamy uwagę krzyżowi wspominanemu w tej książce?

         Otóż dlatego, że wydaje się, iż szczególnie w polskiej edycji dokonano zmian, rugując z niej krzyż. Nie zrobiono tego konsekwentnie, ale widoczne są ślady korekt.

Krzyż i usuwanie go z książki pt. Życie

         Ilustracja z krzyżem

         W książce Życie na stronie 198 zamieszczono ilustrację, na której widnieje Chrystus upadający pod dźwiganym krzyżem. Podpis ilustracji: Cena okupu. Nie jest ona naszkicowana przez któregoś z malarzy, ale prawdopodobnie przez jakiegoś pracownika Towarzystwa Strażnica (brak autora).

Zamieszczenie tej ilustracji (i kilku innych) w publikacji kierowanej do Żydów, którzy nie wywieszają i nie używają obrazów, wydaje się niestosowne, tym bardziej że chciano ich tą publikacją nawracać.

         Mało tego, samo przedstawienie krzyża Żydom źle się im kojarzy. Wszak Apostoł Paweł napisał: „my głosimy Chrystusa ukrzyżowanego, który jest zgorszeniem dla Żydów” (1Kor 1:23).

         Ilustracja z Jezusem niosącym krzyż zamieszczona jest we wszystkich znanych nam edycjach angielskich i polskich omawianej książki.

         Słowa „krzyż” i „ukrzyżowanie” w treści książki

         Jak widzieliśmy, w książce pt. Życie zamieszczono ilustrację z widniejącym na niej krzyżem.

         Jednak, jak zauważymy, w edycji polskiej usunięto konsekwentnie słowa „krzyż” i „ukrzyżowanie”.

         Można to zauważyć, porównując edycję angielską i polską tej książki.

         Dla porównania cytujemy też w całości kluczowe fragmenty ze słowami cross i drzewo:

         Jesus was crucified upon the cross; but it is a well-known fact that, contrary to the custom in respect to the victims of crucifixion, not one bone of his body was broken. (Life 1929 s. 216).

         „Jezus zawisł na drzewie, lecz dobrze znanym jest faktem, że wbrew przyjętemu przy zawieszeniach zwyczajowi, ani jedna kość jego ciała nie została złamana” (Życie 1932 [Prawo nakładowe 1929] s. 203).

         W książce tej przywoływane są też dwa fragmenty z Biblii mówiące o ukrzyżowaniu. W tych cytatach biblijnych w obu wersjach językowych zachował się termin mówiący o ukrzyżowaniu. W polskiej edycji są to jedyne miejsca z tym słowem:

Dz 2:23 – ukrzyżowawszy (s. 205; ang. s. 219, crucified);

Dz 2:36 – ukrzyżowali (s. 206; ang. 220, crucified).

         W związku z tym, że w edycji polskiej nie pada wcale słowo „krzyż”, świadczy to o tym, iż Towarzystwo Strażnica zaczęło już wtedy go usuwać. Miało to miejsce w roku 1932.

Choć z drugiej strony widnieje jednak w tej książce ilustracja z Jezusem niosącym krzyż.

         Fakt ten świadczy o niekonsekwencji organizacji Świadków Jehowy.

Proces usuwania krzyża przez Towarzystwo Strażnica w różnych publikacjach

         Może poniższe słowa z nowej publikacji z roku 2023 nieco rozjaśniają wspomniany proces usuwania krzyża:

         „1928-1936:Stopniowe zaprzestanie używania krzyża” (Strażnica maj 2023 s. 18).

         Rzeczywiście możemy zauważyć w publikacjach Świadków Jehowy, szczególnie od końca roku 1931, pewien ‘proces ewolucyjny’, podczas którego krzyż zamienia się w pal.

         Krzyż znika ze strony tytułowej Strażnicy

         Po roku 1928, gdy podobno zaprzestano nosić odznaki z krzyżem i koroną, zabrano się za czasopismo Strażnica:

         „Jakieś trzy lata później, począwszy od wydania z 15 października 1931 roku przestano zamieszczać na stronie tytułowej Strażnicy symbol krzyża i korony” (Dzieje Świadków Jehowy w czasach nowożytnych. Stany Zjednoczone Ameryki. Na podstawie Rocznika Świadków Jehowy na rok 1975 s. 66).

W polskiej Strażnicy miało to miejsce w styczniu 1932 roku.

         „Krzyż” i „ukrzyżowanie” zostają zastępowane innymi słowami

         Zastępowanie „krzyża” i „ukrzyżowania” innymi słowami miało miejsce w polskiej edycji książki pt. Życie, wydanej w roku 1932. Oto te wprowadzone słowa: zabicie, skonanie, uśmiercenie, zawieszenie, drzewo. Patrz omówienie w poprzednim rozdziale.

         Zamiana „krzyża” na „drzewo”

W angielskiej książce pt. Deliverance (1926) można zauważyć, że w edycjach z lat 30. XX wieku w kilku fragmentach „krzyż” (ang. cross) zamieniony został na „drzewo” (ang. tree). W żadnej z tych wersji nie podano roku wydania.

Oto porównanie tekstu dwóch wersji angielskich i polskiej:

         Fragment 1

         „W tym czasie On został nielitościwie przybity do krzyża (...) Podczas gdy wisiał na krzyżu...” (Wyzwolenie 1929 s. 149).

Then he was cruelly nailed to the cross(...) While he was hanging upon the cross (Deliverance 1926 s. 148, 2,765,500 Edition).

Then he was cruelly nailed to the tree(...) While he was hanging npon the tree (DeliveranceCopyrighted 1926 s. 155, 3,023,000 Edition).

         Fragment 2

         „Wartość doskonałego życia ludzkiego została złożona na krzyżu (...) Jezus umarł na krzyżu (...) Jezus umarł aktualnie na krzyżu” (Wyzwolenie 1929 s. 175, 176).

The value of the perfect human life laid down at the cross(...) Jesus died upon the cross(...) Jesus actually died upon the cross (Deliverance 1926 s. 173, 174, 2,765,500 Edition).

The value of the perfect human life, laid down at the tree(...) Jesus died upon the tree(...) Jesus actually died upon the tree (DeliveranceCopyrighted 1926 s. 183, 3,023,000 Edition).

         Na ilustracjach pojawia się pal, choć publikacje podają też informacje o krzyżu

W książce Deliverance o nakładzie 3.023.000 egzemplarzy na stronie 169 pojawia się na ilustracji Jezus na palu.

         W polskich edycjach pt. Wyzwolenie z lat 1928-1929 nie zamieszczono takiej ilustracji.

         Równocześnie książka ta, zarówno polska, jak i angielska, uczy o krzyżu:

„Kiedy Jezus umarł na krzyżu, On był tedy owym wielkim pozaobrazowym Barankiem...” (Wyzwolenie 1929 s. 81).

         When Christ Jesus died upon the cross he was the great antitypical passover lamb... (Deliverance 1926 s. 81, 2,765,500 Edition).

         When Christ Jesus died upon the cross he was the great antitypical passover lamb... (DeliveranceCopyrighted 1926 s. 82, 3,023,000 Edition; 3,380,500 Edition).

         Termin „krzyż” (ang. cross) w starszej edycji angielskiej występuje 13 razy, w nowszej – 8.

         Prócz tego 18 razy występuje w obu wersjach termin „ukrzyżowanie” (ang. crucif*). Tego słowa nie zmieniano.

         W roku 1932 wydano angielską broszurę pt. What is Truth? oraz jej polski odpowiednik Co jest prawda?

         Na ilustracji pojawia się w niej Jezus na palu (patrz s. 56).

Jest to dziwna ilustracja. Przedstawia ona przybitego do pala Chrystusa i bijącą od jego ciała światłość. U Jego nóg stoją: uczony trzymający książkę z napisem Darwin, rzucający zarazem Biblię i patrzący na to pochylony biskup z pastorałem. Między nimi siedzi na książkach małpa. Ilustracja ma tytuł „Teorja o ewolucji czy Chrystus?” (Evolution or Christ?).

         Jak pogodzić ilustrację z roku 1932 z wprowadzeniem nauki o palu w roku 1936?

         Dotychczas wydawało się nam, że ilustracja ta jest jakąś krytyką liberalnych uczonych, którzy odrzucali Chrystusa, Biblię i krzyż (wcześniej niż Świadkowie Jehowy).

         Jednak po przeanalizowaniu innych kwestii związanych z powolnym procesem odrzucania krzyża wydaje się nam, że ilustracja ta była oswajaniem Świadków Jehowy z palem i nową nauką.

         Pomimo tego w broszurze tej nadal pojawiają się słowa „krzyż” (1 raz) i „ukrzyżowanie” (4 razy):

         „Gdy w te prawdy wierzy, mówi potem do niego Jezus: ‘Jeśli chcesz być moim naśladowcą, musisz się samego siebie zaprzeć, swój krzyż wziąć na siebie i mnie naśladować’, co oznacza, że taki człowiek zobowiązuje się odtąd nie kierować się własnemi swemi samolubnemi życzeniami i skłonnościami, lecz wolą Bożą” (Co jest prawda? 1932 s. 24-25).

He believing this, Jesus now says to him: ‘If you will be my follower, you must deny yourself and take up your cross and follow me.’ (What is Truth? 1932 s. 25).

         „Na krótko przed swem ukrzyżowaniem włożył Jezus na swych uczniów obowiązek świadczenia o prawdzie. (...) Tuż przed swem ukrzyżowaniem oświadczył Jezus swoim uczniom, że wstąpi do nieba i tam przygotuje miejsce dla swoich naśladowców, po których powróci we właściwym czasie, aby ich zabrać do siebie” (Co jest prawda? 1932 s. 17).

         Por. ang. ed. jw. s. 17 – crucified; s. 18 – crucifixion.

         „Fałszywie oskarżono go o zdradę stanu, skazano i ukrzyżowano. Imię tej słynnej osobistości było Chrystus Jezus” (Co jest prawda? 1932 s. 43).

         Por. ang. ed. jw. s. 44– crucified.

         „Tuż przed swem ukrzyżowaniem rzekł Jezus: »Maluczko, a świat mnie już więcej nie ogląda«.” (Co jest prawda? 1932 s. 47).

         Por. ang. ed. jw. s. 48 – crucifixion.

         Należy dodać, że w broszurze pt. Co jest prawda? nie padają ani razu słowa „pal” i „drzewo”.

         Ogłoszono, że Jezus nie umarł na krzyżu, ale na drzewie lub palu

         Według Świadków Jehowy rzekomo w roku 1936 ogłoszono, że Jezus umarł na „palu”. Jednak takie słowo nie pojawia się w przywoływanej przez nich książce pt. Bogactwo. Występuje w niej termin „drzewo”. Tę kwestie opisaliśmy w przeszłości w artykule pt. Pal w „Bogactwie”???

         Oto informacje o wprowadzeniu nowej nauki:

„Książka Bogactwo, opublikowana przez Towarzystwo w roku 1936, wykazała jednak, że Jezus Chrystus nie został zgładzony na krzyżu, lecz na pionowym słupie, czyli palu” (Strażnica Nr 10, 1995 s. 20).

„W roku 1936 podano dowody, że Chrystus nie umarł na krzyżu wykonanym z dwu poprzecznych belek, lecz na palu” (Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego 1995 s. 200).

         Pomimo odrzucenia w roku 1936 krzyża, przez kilkanaście lat sporadycznie posługiwano się terminem „ukrzyżowanie”. Oto przykład:

„Ucisk, walka, cierpienia, ukrzyżowania [w ang. crucifixion], sprzeciw ze strony przeciwników, karcenie od Boga, doświadczenie ze strony diabła, przykrości i niedostatki, znoszenie krzywdy dla sumienia – wszystko to wymienia Bibliamówiąc, że miłość to cierpi” (Strażnica Nr 9, 1950 s. 12; ang. 01.12 1949 s. 362).

         Termin związany z „palem” pojawił się znacznie później. Słowa torture stake, impaled, impalement upowszechniły się na dobre w Towarzystwie Strażnica dopiero po wydaniu w roku 1950 własnego Nowego Testamentu, to znaczy New World Translation of the Christian Greek Scriptures.

         Zresztą słowo impaledzostało w roku 2013 odrzucone i zastąpione innymi określeniami:

„Chcąc na przykład uniknąć mylnego wrażenia co do sposobu egzekucji Jezusa – opisywanej dotąd w wersji angielskiej czasownikiem, który najczęściej oznacza nabicie kogoś na ostry pal – użyto zwrotów w rodzaju ‛stracić na palu’ bądź »przybić do pala« (Mat. 20:19, NWT, 2013; Mat. 27:31, NWT, 2013)” (Strażnica 15.12 2015 s. 14).

For example, “impaled” was changed to “executed on a stake” or “nailed to the stake” to avoid giving a wrong impression about how Jesus was executed. (Matt. 20:19; 27:31)(ang. Strażnica 15.12 2015 s. 14).

         W angielskiej wersji Biblii Świadków Jehowy z roku 1984 słowo impaled, w różnych odmianach, w Nowym Testamencie występowało 51 razy. W nowej edycji z roku 2013 ani razu!

         W angielskiej Biblii tak napisano na ten temat (nie ma tych słów w polskim przekładzie):

The English verb “impale” was used in previous versions of this Bible in connection with the execution of Jesus. While this term could refer to the way that Jesus was nailed to the torture stake, it is more often used in reference to the ancient method of execution by running a sharp stake through the body and fixing the victim on it. Since Jesus was not impaled with the torture stake, this revision uses such expressions as “executed on a stake” and “nailed to the stake” with regard to the manner in which Jesus was fastened to the torture stake.—Matthew 20:19; 27:31, 35 (New World Translation of the Holy Scriptures 2013 s. 1722-1723).

Tłumaczenie: Angielski czasownik “impale” używany był w poprzednich wersjach tej Biblii w związku z egzekucją Jezusa. Chociaż termin ten mógłby odnosić się do sposobu, w jaki Jezus został przybity do pala tortur, to jednak częściej używany jest w odniesieniu do starożytnej metody egzekucji polegającej na przeprowadzeniu ostrego pala przez ciało i umocowaniu na nim ofiary. Ponieważ Jezus nie został nabity na pal tortur, niniejsza rewizja używa takich określeń jak ”stracony na palu” i ”przybity do pala” w odniesieniu do sposobu, w jaki Jezus został przymocowany do pala tortur. – Mt 20:19; 27:31, 35.

         Towarzystwo Strażnica przyznaje więc, że ludzie postronni mylnie pojmowali jego naukę o palu. Wiele osób uważało nawet, że naucza ono o wbiciu Jezusa na pal. Źle to też świadczy o ‘tłumaczach’ Towarzystwa Strażnica.

         Jak widzimy, paradoksem było wydanie w roku 1932 polskiej edycji książki pt. Życie specjalnie dla Żydów, gdyż w tym samym roku odrzucono naukę o ich wybraniu przez Boga. Polska wersja być może była już ostatnim wydaniem tej publikacji. Angielska edycja uczyła jeszcze o krzyżu i ukrzyżowaniu Jezusa, natomiast z polskiej usunięto te słowa.

Proces usuwania krzyża i wprowadzania pala był w Towarzystwie Strażnica dość skomplikowany. Robiono to etapami. Czasem usuwano słowo „krzyż”, zastępując je terminem „drzewo”. Innym razem wprowadzano ilustrację z „palem”, zachowując słowa „krzyż” i „ukrzyżowanie”. Albo nadal zachowywano ilustrację z „krzyżem”, a słowo „krzyż” usuwano. Dopiero w roku 1936 definitywnie usunięto słowo „krzyż”, a w roku 1950 termin „ukrzyżowanie”. Zaznaczamy, że w polskich publikacjach było pewne opóźnienie, bo jeszcze w roku 1939 potrafił pojawić się w nich „krzyż”:

„Jezus był bogaty w swoim niebiańskim bycie i stał się człowiekiem, aby ofiarować swoje doskonałe życie ludzkie za życie Adama, stracone wskutek grzechu. Uwolnił zatem przez swoją śmierć Adama i jego potomstwo od wymagań Boskiego prawa i utorował drogę powrotu ludzkości do doskonałego życia w dobrobycie, harmonii i łasce Bożej. W tym celu Jezus umarł na krzyżu” (Nowy Dzień 01.01 1939 s. 908).

         Na zakończenie warto wspomnieć, że i nauka o zbawieniu Adama z cytowanego powyżej polskiego czasopisma z roku 1939 była wtedy nieaktualna. Zmieniono ją w angielskich publikacjach już w roku 1937 (patrz ang. Strażnica 15.08 1937 s. 244).

         Składam podziękowanie J. Romanowskiemu i K. Kozakowi za pomoc w tworzeniu tego tekstu.