Jezus Chrystus a archanioł Michał i "Wnikliwe poznawanie Pism"; (cz. II)

W pierwszej części tego artykułu przedstawiliśmy dawne poglądy Towarzystwa Strażnica związane z imieniem Michał i ilością archaniołów. Omówiliśmy też hasło ‘Archanioł’ ze słownika biblijnego pt. „Wnikliwe poznawanie Pism” (2006) wydanego przez Świadków Jehowy. Tu będziemy kontynuować polemikę z tą publikacją i poszerzymy ją o hasło ‘Michał’.

Oto teksty biblijne, dotyczące archanioła, które najczęściej będziemy przywoływać:

„Wtedy przybył mi z pomocą Michał, jeden z pierwszych książąt” Dn 10:13;

„Nikt zaś nie może mi skutecznie pomóc przeciw nim z wyjątkiem waszego księcia Michała” Dn 10:21;

„W owych czasach wystąpi Michał, wielki książę, który jest opiekunem dzieci twojego narodu” Dn 12:1;

„Sam bowiem Pan zstąpi z nieba na hasło i na głos archanioła, i na dźwięk trąby Bożej, a zmarli w Chrystusie powstaną pierwsi” 1Tes 4:16;

„Gdy zaś archanioł Michał tocząc rozprawę z diabłem spierał się o ciało Mojżesza, nie odważył się rzucić wyroku bluźnierczego, ale powiedział: ‘Pan niech cię skarci!’” Jud 9;

„I nastąpiła walka na niebie: Michał i jego aniołowie mieli walczyć ze smokiem. I wystąpił do walki smok i jego aniołowie” Ap 12:7.

Michał

1) Oto co podaje biblijny słownik Towarzystwa Strażnica o imieniu „Michał” (hasło ‘Michał’):

„MICHAŁ. (któż jest jak Bóg?). Jedyny poza Gabrielem święty anioł wymieniony w Biblii z imienia i jedyny nazwany ‘archaniołem’ (Judy 9)” („Wnikliwe poznawanie Pism” 2006, t. II, s. 42).

Cóż powiemy o tych opiniach? Otóż, jak widzieliśmy w pierwszej części artykułu, imię Michał obok Gabriela, to nie jedyne imiona aniołów wymienione w Biblii. Jest też Rafał, o którym nawet nie wspomniano w słowniku Towarzystwa Strażnica. Ale ponieważ Świadkowie Jehowy odrzucają deuterokanoniczną Księgę Tobiasza, w której ono występuje, więc przypomnijmy im co o niej i innych księgach tego typu podaje ich własny słownik:

„Chociaż greckojęzyczni Żydzi aleksandryjscy z czasem dołączyli owe apokryficzne księgi do greckiej Septuaginty, uznając je chyba za część poszerzonego kanonu świętych pism, to jednak przytoczona powyżej wypowiedź Flawiusza ukazuje, że nigdy nie włączono ich do kanonu palestyńskiego (jerozolimskiego) i że były w najlepszym razie uważane za księgi drugorzędne, niepochodzące od Boga. Z tego względu ok. 90 r. n.e. synod żydowski w Jawne (Jamnia) wyraźnie wyłączył wszystkie takie pisma z kanonu hebrajskiego” („Wnikliwe poznawanie Pism” 2006 t. I, s. 88).

Myślimy, że przy tak ‘ekumenicznej’ opinii Towarzystwa Strażnica o księgach deuterokanonicznych, Świadkowie Jehowy nie będą mieli nam za złe, że cytujemy tu Księgę Tobiasza. My bowiem nie kierujemy się synodem żydowskim z Jawne z 90 roku po Chr., ale tym, że przejęliśmy te księgi od chrześcijan pierwszego wieku, rozproszonych po całym ówczesnym świecie chrześcijańskim, od Aleksandrii po Rzym i inne krańce cesarstwa. Uważamy też, że Towarzystwo Strażnica polemizując z katolicyzmem zdaje sobie sprawę z tego, że my uznając księgi deuterokanoniczne właśnie za kanoniczne, będziemy je cytować w naszym dowodzeniu, jak pozostałe księgi biblijne, które uważamy za natchnione.

Dalej słownik Świadków Jehowy podaje, że Michał jest jako „jedyny nazwany ‘archaniołem’ (Judy 9)”.

Otóż jeśli rzeczy tak się mają, to Towarzystwo Strażnica nie ma prawa Jezusa nazywać „archaniołem”, czy uważać Go za archanioła.

Biblia nigdzie nie nazywa Michała „jedynym” archaniołem. Mało tego, zwie go „jednym z pierwszych książąt [anielskich]” Dn 10:13. Jeśli więc „jednego z pierwszych” utożsamimy z „archaniołem”, to okazuje się, że jest więcej tych „pierwszych”, a więc i archaniołów. Mamy bowiem prawo twierdzić, że słowo „książę” z Dn 10:13 jest odpowiednikiem „archanioła” z Jud 9. Jeśli zaś termin „książę” zastąpimy jego synonimem („archanioł”), który znamy z pełnego objawienia Nowego Testamentu, to uzyskamy takie oto zdanie:

„Michał, jeden z pierwszych archaniołów” lub prościej „Michał jeden z archaniołów”.

Ponieważ w tekście 1Tes 4:16 („na głos archanioła”) nie pada imię Michał, więc Towarzystwo Strażnica nie może stanowczo twierdzić, że on jest „jedynym archaniołem”.

Mało tego, nie ma prawa mówić, że tym archaniołem z 1Tes 4:16 jest Jezus, tym bardziej, że w Jud 9 Michał nazwany jest archaniołem, a nie Chrystus.

Choć nie przeczymy temu, że w 1Tes 4:16 mowa jest o „głosie archanioła” Michała, to jednak przypis do tego wersetu w Biblii Poznańskiej wyraża tylko takie przypuszczenie:

„Jest to jedyne miejsce w pismach Pawła, w których wymienia archanioła. Prawdopodobnie chodzi o archanioła Michała”.

Na ogół uważa się, że Michał jest „siódmym aniołem trąbiącym” z Ap 11:15 (por. Ap 8:2, 1Kor 15:52) i dlatego tekst 1Tes 4:16 łączony bywa z jego osobą.

2) Dalej Towarzystwo Strażnica w swoim słowniku wymienia i cytuje teksty Dn 10:13, 20, 21 i 12:1 (pomijamy te cytaty), a następnie stwierdza:

„Można stąd wysnuć wniosek, że to on był aniołem, który prowadził Izraelitów przez pustkowie (Wj 23:20, 21, 23; 32:34; 33:2). Przemawia za tym również okoliczność, iż ‘archanioł Michał miał zatarg z Diabłem i toczył spór co do ciała Mojżesza’ (Judy 9)” („Wnikliwe poznawanie Pism” 2006, t. II, s. 42).

Cóż powiemy o powyższym. Otóż można zgodzić się z tym, że tym opiekunem Izraela był archanioł Michał (Dn 12:1), choć nie pada tam jego imię, ale utożsamianie anioła z Jezusem, bo o „aniele” jest mowa w tych tekstach, jest już dużym naciąganiem faktów. Chrystus jest, jak Jahwe, ponad wszystkimi aniołami, więc sam nim nie może być. Upewnia nas o tym chociażby tekst Hbr 1:6, który zastosowany jest do Jezusa, a w Ps 97:7 do Jahwe. Oto jego słowa:

„Niech Mu oddają pokłon wszyscy aniołowie Boży! Do aniołów zaś powie...” Hbr 1:6-7.

Inne teksty również zdecydowanie odróżniają Chrystusa od wszelkich aniołów. Oto tylko trzy przykłady:

„Zaklinam cię wobec Boga i Chrystusa Jezusa i wybranych aniołów” 1Tm 5:21;

„Nie aniołom bowiem poddał przyszły świat (...) Wszystko poddałeś pod jego stopy. Ponieważ zaś poddał Mu wszystko, nic nie zostawił nie poddanego Jemu” Hbr 2:5, 8;

„Objawi się Pan Jezus z aniołami swojej potęgi” 2Tes 1:7.

Jeszcze tylko dodajmy, że nie tylko anioł towarzyszył Izraelitom, ale i sam Jahwe (Wj 33:14) i Chrystus (1Kor 10:4). Oto słowa o tym:

„[Jahwe] powiedział: Jeśli Ja osobiście pójdę, czy to cię zadowoli?” Wj 33:14;

„Pili zaś z towarzyszącej im duchowej skały, a ta skała - to był Chrystus” 1Kor 10:4.

3) Oto kolejne słowa z biblijnego słownika Towarzystwa Strażnica:

„Z Pisma Świętego wynika, że imię Michał nosił Syn Boży, zanim opuścił niebiosa, by zostać Jezusem Chrystusem, a także gdy tam powrócił. Jedynie jego nazwano ‘archaniołem’, czyli naczelnym, głównym aniołem. Tytuł ten występuje w Biblii wyłącznie w liczbie pojedynczej. Najwyraźniej więc istnieje tylko jeden wyznaczony przez Boga zwierzchnik czy naczelnik zastępów anielskich” („Wnikliwe poznawanie Pism” 2006, t. II, s. 42).

Komentując te wypowiedzi należy stwierdzić, że słownik ten nie mówi prawdy, albo myli fakty!

Z Pisma Świętego nie wynika bowiem, że Syn Boży nosi imię Michał, zanim opuścił niebiosa. Nie wynika też wcale, że „jego nazwano ‘archaniołem’”, bo przecież w Starym Testamencie nie było nawet słowa „archanioł”. Nie wynika też z Biblii, że Syn Boży po powrocie do nieba „nosił imię Michał”.

Pismo Święte wskazuje jakim imieniem określany jest Jezus przed wcieleniem. Jest to „Logos” czyli „Słowo” J 1:1 por. 1J 1:1.

Dalej Ewangelista mówi, że „Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas” (J 1:14), przybierając imię „Jezus” Mt 1:21, 25.

Dla nas dziś, po objawieniu Nowego Testamentu, imię „Jezus” jest, tak jak dla Pawła, imieniem Syna Bożego nawet z czasu przed wcieleniem:

„To dążenie niech was ożywia; ono też było w Chrystusie Jezusie. On, istniejąc w postaci Bożej...” Flp 2:5-6.

Syn Boży na zawsze pozostał dla nas Jezusem, bo i takim Go przecież poznaliśmy:

„Jezus Chrystus wczoraj i dziś, ten sam także na wieki” Hbr 13:8.

Nawet imiona Jezusa zapowiedziane w Starym Testamencie nie były zapewne niczym nowym u Boga i należały do Niego jeszcze przed wcieleniem, a jedynie pod nimi objawił się ludziom w swym działaniu:

„Nazwano Go imieniem: Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju” Iz 9:5.

Chrystus po swym powrocie do nieba, wbrew słownikowi Towarzystwa Strażnica, znów określony jest imieniem „Słowo”, a nie Michał:

„a imię Jego nazwano: Słowo Boga” Ap 19:13.

Mało tego, po wstąpieniu do nieba Syn Boży sam przedstawia się Pawłowi jako Jezus, a nie Michał:

„Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz” Dz 9:5.

Ten zaś Go pytał: „Kto jesteś Panie?” Dz 9:5.

Umierający Szczepan modlił się do Syna Bożego:

„Panie Jezu, przyjmij ducha mego!” Dz 7:59.

Czyżby według Towarzystwa Strażnica męczennik nie wiedział, że w niebie Syn Boży nie jest już Jezusem, ale jest ponownie Michałem?

Janowi Syn Boży z nieba przedstawił się jako Jezus, a nie Michał:

„Ja, Jezus, posłałem mojego anioła..” Ap 22:16.

Ewangelista zaś napisał:

„Przyjdź, Panie Jezu! Łaska Pana Jezusa ze wszystkimi!” Ap 22:20-21.

Paweł mówi też o „Jezusie Chrystusie” (Ef 1:17), że Bóg „posadził po swojej prawicy na wyżynach niebieskich (...), i ponad wszelkim innym imieniem, wzywanym nie tylko w tym wieku, ale i w przyszłym” (Ef 1:20-21).

Czy imię Michał było, czy jest, jakimś szczególnym imieniem? Przecież pisaliśmy, że „Michał [to], jeden z pierwszych książąt” (Dn 10:13), a nie imię „ponad wszelkim innym imieniem” Ef 1:21.

Jan, choć nie wymienia tu Jezusa z imienia (por. „mają świadectwo Jezusa” Ap 12:17), to jednak odróżnia Michała od Boga i Chrystusa:

„Michał i jego aniołowie mieli walczyć ze Smokiem (...) Teraz nastało zbawienie, potęga i królowanie Boga naszego i władza Jego Pomazańca” Ap 12:7, 10.

Juda Tadeusz pisząc w czasie gdy Jezus był już w niebie stwierdził:

„Wkradli się bowiem pomiędzy was jacyś ludzie (...), a nawet wypierają się jedynego Władcy i Pana naszego Jezusa Chrystusa” Jud 4.

Zupełnie oddzielnie zaś napisał o archaniele Michale (Jud 9), wspominając dawne czasy dotyczące Mojżesza. Czyż nie była to najbardziej odpowiednia chwila, by dodać, jak uczy Towarzystwo Strażnica, że to ta sama osoba?

Jednak mamy bardzo podobny fragment do Jud 9, z którego widać, że nie mówi on (jak Jud 9) o Jezusie, lecz o aniołach. Porównajmy te teksty:

„Tymczasem aniołowie, których siła i potęga jest większa, niewnoszą przeciwko nim przed Pana przeklinającegowyroku potępienia” 2P 2:11;

„Gdy zaś archanioł Michał tocząc rozprawę z diabłem spierał się o ciało Mojżesza, nieodważył się rzucić wyrokubluźnierczego, ale powiedział: ‘Pan niech cię skarci!’” Jud 9.

Myślimy że wystarczy przykładów wskazujących, że nie tego uczy Biblia, czego naucza Towarzystwo Strażnica.

Ale na koniec jeszcze jeden tekst o tym, że Syn Boży w niebie nadal jest „Jezusem”, a nie „Michałem”, oraz „Człowiekiem”, a nie „archaniołem”:

„jeden jest pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus” 1Tm 2:5.

O zarzucie Towarzystwa Strażnica, że tytuł „archanioł” występuje w Biblii tylko w liczbie pojedynczej pisaliśmy w pierwszej części artykułu (rozdział „Archanioł” pkt 2).

Ale to nie wszystko! Dodajmy tu, że wprawdzie w 1Tes 4:16 słowo „archanioł” występuje w liczbie pojedynczej (w oryginale), to jednak polska Biblia Świadków Jehowy wcale tego nie ukazuje. Dlaczego? Bowiem z frazy „z głosem archanielskim” może wynikać też liczba mnoga dla archanioła, podobnie jak w określeniach z „głosem ludzkim”, anielskim czy zwierzęcym.

Jednak Towarzystwo Strażnica nie mogło w swej Biblii użyć słów „na głos archanioła” (jak większość Biblii), bowiem za bardzo by był on tu odróżniony od Pana występującego w tym wersecie:

„Sam bowiem Pan zstąpi z nieba na hasło i na głos archanioła, i na dźwięk trąby Bożej...” 1Tes 4:16.

Co jeszcze można dodać o liczbie mnogiej słowa „archanioł”? Otóż jeżeli, w 1Tes 4:16 archaniołem wymienianym tam nie jest Michał (brak tam imienia), to mamy już w Biblii ich dwóch. Jeden w Jud 9, a drugi w 1Tes 4:16. Jeśli zaś jest ich co najmniej dwóch, to jest to już liczba mnoga.

A co powiemy o powyżej cytowanym stwierdzeniu słownika Towarzystwa Strażnica: „Najwyraźniej więc istnieje tylko jeden wyznaczony przez Boga zwierzchnik czy naczelnik zastępów anielskich”? Otóż nie istnieje, jak się wydaje słownikowi Świadków Jehowy, tylko jeden zwierzchnik zastępów anielskich. Już samo stwierdzenie „Michał, jeden z pierwszych książąt [anielskich]” (Dn 10:13) wskazuje, że tych książąt anielskich, a więc zwierzchników, jest więcej.

Prócz tego Michał, jako „jeden z książąt” (Dn 10:13), miał zapewne przydzielony pewien zastęp aniołów, jak podaje Ap 12:7: „Michał i jego aniołowie”.

Ale ci „jego aniołowie” w rzeczywistości nie należą do niego, ale do Boga „Najwyższego Księcia [‘Książę Książąt’]” Dn 8:25.

O tym, że On jest Wodzem anielskim mówią same Jego tytuły: „Bóg Zastępów” (Ps 80:15), „Jahwe Zastępów” (Iz 1:9), czy „Pan Zastępów” Jk 5:4.

Jezus nawet wspomina, że Bóg sam zarządza zastępami anielskimi:

„Czy myślisz, że nie mógłbym poprosić Ojca mojego, a zaraz wystawiłby Mi więcej niż dwanaście zastępów aniołów” Mt 26:53.

Istnieje mnóstwo tekstów, które mówią o tym, że Bóg rządzi aniołami, którzy wykonują „Jego rozkazy” (Ps 103:20). Oto przykłady: Ps 103:20, 148:2, Mt 4:6, 22:30, Łk 4:10, 12:8-9, 15:10, Hbr 1:6, Ap 22:6.

Ale też Biblia uczy, że Jezus, jak Ojciec, jest właścicielem aniołów, zgodnie ze słowami: „Wszystko bowiem moje jest Twoje, a Twoje jest moje” J 17:10.

Znamy zapewne fragmenty:

„Objawi się Pan Jezus z aniołami swojej potęgi” 2Tes 1:7;

„Syn Człowieczy pośle aniołów swoich...” Mt 13:41;

„Albowiem Syn Człowieczy przyjdzie w chwale Ojca swego razem z aniołami swoimi...” Mt 16:27;

„Pośle On aniołów swoich z trąbą...” Mt 24:31 por. Mt 4:11, 25:31, Mk 8:38, 13:27, Łk 9:26.

Określenie „Michał i jego aniołowie” (Ap 12:7) nie oznacza wszystkich aniołów, bowiem szatan też ma ich ograniczoną ilość („Smok i jego aniołowie” Ap 12:7). Trudno przypuszczać by Bóg przydzielił archaniołowi do tej akcji nieograniczone grono aniołów, raczej tylko jakiś zastęp.

Jezusowi zaś kłaniają się, jak Bogu, „wszyscy aniołowie Boży” Hbr 1:6 por. Ps 97:7.

Zauważmy jeszcze, że nigdzie nie jest napisane, by Michał „posłał” jakiegoś anioła, natomiast takie teksty istnieją o Ojcu i Synu:

„Pan Bóg (...) posłał swojego anioła” Ap 22:6;

„Ja, Jezus, posłałem mojego anioła” Ap 22:16.

4) Oto dalsze słowa biblijnego słownika Świadków Jehowy:

„O tym, że zmartwychwstały Pan Jezus Chrystus jest archaniołem, świadczy werset 1 Tesaloniczan 4:16, gdzie powiedziano, że zstąpi on z nieba ‘z nakazującym wołaniem, z głosem archanielskim’. Nie ulega wątpliwości, iż jego głos nie zostałby określony słowem umniejszającym ogromną władzę sprawowaną przez Chrystusa jako Króla królów i Pana panów (Mt 28:18; Obj 17:14). Gdyby termin ‘archanioł’ nie odnosił się do niego, lecz do jakiegoś innego anioła, wówczas wzmianka o ‘głosie archanielskim’ nie byłaby na miejscu, gdyż nawiązywałaby do głosu osoby ustępującej rangą Synowi Bożemu” („Wnikliwe poznawanie Pism” 2006, t. II, s. 42-43).

Cóż powiemy o tych stwierdzeniach? Otóż dla nas nie wynika z tekstu 1Tes 4:16, że Jezus jest „archaniołem”. My widzimy w tym fragmencie „Pana”, nazwanego też „Chrystusem”, oraz „archanioła”, a także pośrednio mowa jest tu o Bogu („trąba Boża”). Przypominamy słowa tego wersetu:

„Sam bowiem Pan zstąpi z nieba na hasło i na głos archanioła, i na dźwięk trąby Bożej, a zmarli w Chrystusie powstaną pierwsi” 1Tes 4:16.

Jednak Świadkowie Jehowy nie zgadzają się na takie słowa 1Tes 4:16 i oddają je inaczej w swej Biblii, tak aby pasowały do ich wykładni. Dlatego w tabeli zestawimy cztery teksty tego wersetu. Prócz ich przekładu zamieścimy Biblię Gdańską z 1632 r., na której oni wzorowali się (jest to jedyny polski przekład, który im odpowiadał zanim wydali swój tekst), oraz „Grecko-Polski Nowy Testament. Wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi” (ks. prof. dr hab. R. Popowski SDB, dr M. Wojciechowski, Warszawa 1993) i Biblię Tysiąclecia (wyd. III).

Jak widzimy powyższe przekłady różnią się oddaniem słowa związanego z archaniołem.

Wydaje się, że sugerowanie, że fraza „z głosem archanielskim” musi oznaczać, że to Pan jest tym archaniołem jest pewnym nadużyciem, szczególnie gdy chodzi o Biblię Gdańską. Te słowa mogą mówić nam o tym, że Pan przy obecnym okrzyku archanielskim objawi się. Na to wskazują odsyłacze z Biblii Gdańskiej zamieszczone przy słowach 1Tes 4:16. Jest tam podany werset Mt 24:31 („Pośle On swoich aniołów z trąbą o głosie potężnym...”) i 1Kor 15:52 („na dźwięk ostatniej trąby - zabrzmi bowiem trąba - umarli postaną...”). Tłumacz Biblii Gdańskiej, jako protestant, nie wyrażał poglądu, że Jezus jest Michałem, czy archaniołem, więc trudno przypuszczać by tak rozumiał swój własny tekst, jak dziś próbują odczytać go Świadkowie Jehowy. Widać też z tego, że dla nas do zaakceptowania są oba różne teksty, jeśli tylko właściwie się na nie popatrzy i je odczyta. Towarzystwo Strażnica zaś może przyjąć tylko jeden, ten odpowiedni dla niego.

Mało tego, uwspółcześniony w 1881 r. Nowy Testament z Biblii Gdańskiej, aby nie było już żadnych wątpliwości, oddał tekst 1Tes 4:16 następująco:

„Gdyż sam Pan przy okrzyku, przy głosie Archanioła i przy trąbie Bożej zstąpi z nieba, a umarli w Chrystusie powstaną pierwej” („Nowy Testament Pana naszego Jezusa Chrystusa” wyd. Trinitarian Bible Society, London).

Widzimy więc, że fragment ten oddano tak, że można go odczytać i zrozumieć dosłownie tak, jak powyżej sugerowaliśmy.

Nie myślimy, że wołanie i głos archanioła byłyby czymś ‘umniejszającym’ dla Pana, jak twierdzi Towarzystwo Strażnica. Te zjawiska mają być dla nas, a nie dla Jezusa, któremu by miał archanioł dać przyzwolenie na zstąpienie z nieba. On będzie tylko jakby heroldem Pana. Przecież niemożliwe by te hasło o zstąpieniu było dla Syna Bożego, a nie dla ludzi, bo by się okazało, że archanioł wiedział wcześniej „o dniu i godzinie” niż Syn Boży! A to On powiedział: „bo w chwili, której się nie domyślacie, Syn Człowieczy przyjdzie” Mt 24:44 por. Ap 3:3.

Ale nawet gdyby archanioł miał powiadomić Syna Bożego, o Jego zstąpieniu z nieba, to wykonałby tylko polecenie Boga, występując jako poseł między Ojcem a Synem. Aniołowie właśnie takie funkcje pełnią, bo „anioł” (gr. angelos) to „zwiastun”, „wysłannik”.

Ciekawe, że pisząc o ‘umniejszaniu’ Syna Bożego poprzez „głos archanioła”, Towarzystwo Strażnica nie dostrzega drugiej części tego wersetu: „z trąbą Bożą” 1Tes 4:16. Stosując tę samą zasadę by musiało ono uznać w Jezusie Boga, jeśli posiada On to, co należy do Ojca. Dlaczego tu Świadkowie Jehowy nie mówią o ‘wywyższaniu’ Syna Bożego, skoro tam mówią o ‘umniejszaniu’?

Zestawmy jeszcze dwa teksty, które omawiają to samo wydarzenie:

„Sam bowiem Pan zstąpi z nieba na hasło i na głos archanioła, i na dźwięk trąby Bożej” 1Tes 4:16;

„gdy z nieba objawi się Pan Jezus z aniołami swej potęgi” 2Tes 1:7.

Porównując te teksty widzimy, iż aniołowie mają towarzyszyć Panu Jezusowi, a nie że On ma być jednym z nich.

Poniżej w tabeli przedstawiamy porównanie trzech fragmentów tekstu 1Tes 4:16 Towarzystwa Strażnica. Ocenę ich wzajemnej zgodności pozostawiamy zainteresowanym do samodzielnego rozpatrzenia. Dla ułatwienia w tekście angielskim zaznaczamy przez podkreślenie słowa wspólne i identyczne dla obu przekładów.

Ciekawostką jest fakt, że angielska Biblia Świadków Jehowy z referencjami (New World Translation of the Holy Scriptures - With References 1984) podaje w przypisie do 1Tes 4:16, że niektóre nowożytne przekłady hebrajskie (na które oni powołują się wstawiając imię Jehowa do Nowego Testamentu), mają w tym wersecie zamiast terminu „Pan” imię „Jehowa” (także dwukrotnie w 1Tes 4:17)! Wynikałoby z tego, i z nauki Towarzystwa Strażnica (że Pan to archanioł), że Jehowa jest archaniołem Michałem w tym tekście! Zaznaczmy tu, że dwa z czterech powyższych hebrajskich przekładów (oznaczone J7 i J8), to te same według których np. w 1Tes 4:15 Świadkowie Jehowy zamienili frazę „słowo Pańskie” na „słowa Jehowy”. Choć samo Towarzystwo Strażnica nie uważa, że tekst 1Tes 4:16 mówi o Jehowie, to jednak powołuje się często na wątpliwej jakości przekłady z których wybiera to co mu potrzebne.

5) Oto kolejny fragment biblijnego słownika Świadków Jehowy:

„Istnieją jeszcze inne przesłanki potwierdzające, że Michał to w rzeczywistości Syn Boży. Po pierwszej wzmiance o Michale (Dn 10:13) Daniel zanotował proroctwo o ‘czasie końca’ (Dn 11:40), zapowiadające m.in.: ‘A w owym czasie powstanie Michał, wielki książę, który stoi dla dobra synów twego [Daniela] ludu’ (Dn 12:1). Miał wtedy nastać ‘czas takiej udręki, jakiej nie sprowadzono, odkąd się pojawił którykolwiek naród, aż do owego czasu’ (Dn 12:1). W proroctwie Daniela czasownik ‘powstać’ często odnosi się do objęcia przez kogoś tronu lub do innych skutecznych posunięć króla (Dn 11:2-4, 7, 16b, 20, 21). Płynie stąd wniosek, że Michał to Jezus Chrystus, którego Jehowa ustanowił Królem i któremu wyznaczył zadanie zgładzenia wszystkich narodów w Har-Magedonie (Obj 11:15; 16:14-16)” („Wnikliwe poznawanie Pism” 2006, t. II, s. 43).

Co odpowiemy na te ‘zarzuty’? Otóż na początek przypomnijmy słowa, o których tylko napomknięto w powyższym fragmencie: „Michał, jeden z pierwszych książąt” Dn 10:13. Czy zdanie to może w jakikolwiek sposób sugerować, że „Michał to w rzeczywistości Syn Boży” i to „jednorodzony Syna Boży” (J 3:18)?

Owszem, Michał wystąpi w czasach ostatnich, jak podaje 1Tes 4:16 („na głos archanioła”), ale nic nie upoważnia nas do utożsamiania go z Jezusem. Wystąpi on obok Pana, a nie jako Chrystus (o innych wystąpieniach Michała patrz Jud 9, Dn 10:13, 21, Ap 12:7).

Czy słowo „powstać” (‘wystąpi’ Dn 12:1 BT) musi oznaczać w tym wersecie „objęcie przez kogoś tronu”? Przecież Michał jest już według tego fragmentu „wielkim księciem” (Dn 12:1), więc to „powstać” nie tyczy się darowania mu tronu, ale wystąpienia z misją opisaną w 1Tes 4:16. Pisanie zaś, że „Michał to Jezus Chrystus, którego Jehowa ustanowił Królem”, jest już tworzeniem nowych faktów. Syn Boży jeszcze przed stworzeniem świata był „dziedzicem wszystkich rzeczy” (Hbr 1:2), a więc wtedy był już Królem (por. Mt 2:2, Łk 19:38, J 1:49), a nie od jakiegoś konkretnego momentu, który by mu wyznaczyło Towarzystwo Strażnica.

Dodajmy, że Dn 12:1 mówi, że „naród twój dostąpi zbawienia”, a wiemy, że Zbawicielem jest Jezus (Łk 2:11, Flp 3:20, Tt 2:13), natomiast Michałowi nie przypisano nigdzie funkcji zbawczych.

Zauważmy też, że Michał nazwany jest „opiekunem dzieci twojego narodu” (Dn 12:1), a Chrystus jest przecież „dziedzicem” (Hbr 1:2) i właścicielem (J 1:11) wszystkiego tego co ma Ojciec (J 17:10).

6) Oto dalszy fragment biblijnego słownika Towarzystwa Strażnica:

„W Księdze Objawienia (12:7, 10, 12) wymieniono Michała w związku z narodzinami Królestwa Bożego i okresem strasznej niedoli na ziemi: ‘I wybuchła wojna w niebie: Michał i jego aniołowie toczyli bitwę ze smokiem i toczył bitwę smok i jego aniołowie. I usłyszałem donośny głos w niebie, mówiący: Teraz nastało wybawienie i moc, i królestwo naszego Boga i władza jego Chrystusa, ponieważ zrzucony został oskarżyciel braci naszych (...) Dlatego weselcie się niebiosa i wy, którzy w nich przebywacie! Biada ziemi i morzu’. Później ukazano, jak Jezus Chrystus prowadzi niebiańskie zastępy na wojnę przeciwko narodom ziemi (Obj 19:11-16). Miało to oznaczać dla narodów udrękę, którą niewątpliwie można skojarzyć z ‘czasem ucisku’ przepowiedzianym na okres, gdy ‘powstanie Michał’ (Dn 12:1). Skoro Syn Boży ma wyruszyć na wojnę z narodami, rozsądny jest wniosek, że właśnie on wraz ze swymi aniołami stoczył wcześniej bitwę z symbolicznym smokiem, Szatanem Diabłem, i jego aniołami” („Wnikliwe poznawanie Pism” 2006, t. II, s. 43).

Co powiemy o tych stwierdzeniach? Otóż nie będziemy tu przeprowadzać polemiki z całym tym fragmentem Apokalipsy (Ap 12:7-12), bo byłoby to odejście od naszego zasadniczego tematu. Skupmy się tu tylko na osobach opisanych w Ap 12:7-17 i 19:11-17, tzn. we fragmentach wymienionych częściowo przez omawiany słownik.

Zauważmy, że w Ap 12:7 występuje archanioł „Michał”, natomiast w pozostałych miejscach tego rozdziału opisany jest Syn Boży, obdarzony różnymi tytułami i imionami: „Chrystus” (Ap 12:7), „Baranek” (Ap 12:11), „Mężczyzna” (Ap 12:13), „Jezus” (Ap 12:17). Wcześniej nazwany jest On dodatkowo „Synem” i „Dziecięciem” Ap 12:5.

Czy potrzeba jeszcze więcej tytułów, by odróżnić Syna Bożego od archanioła?

Mało tego, Syn Boży nazwany jest też „Wiernym i Prawdziwym” (Ap 19:11), „Słowem Boga” (Ap 19:13) oraz „Królem królów i Panem panów” Ap 19:16.

Czy te wszystkie tytuły mogą być porównywalne z określeniem Michała, jako tylko „jednego z pierwszych książąt” (Dn 10:13)?

Jeśli Świadkowie Jehowy chcą identyfikować osobę Jezusa z Michałem, niech sobie to robią dla siebie, ale niech nie próbują nam wmawiać, że na podstawie powyższych tekstów biblijnych my mamy też wierzyć jak oni, i że jest to jedyna właściwa interpretacja.

Wydaje się, że z braku argumentów biblijnych i tradycji identyfikowania Michała z Jezusem, Towarzystwo Strażnica mogło tylko napisać, że „rozsądny (...) wniosek” pozwala mu przyjąć swoją specyficzną naukę.

Na koniec przedstawiamy w tabeli porównanie Jezusa i Michała. Ilość danych ograniczamy ze względu na Michała, o którym niewiele mamy tekstów bezpośrednich.

Ostatni fragment ze słownika Towarzystwa Strażnica nie wnosi już nic więcej. O dziwo, przyznaje on, że „Jezus zanim stał się człowiekiem, był nazwany ‘Słowem’ (Jn 1:1). (...) Po zmartwychwstaniu zachował imię Jezus (Dz 9:5)” (s. 43). Te stwierdzenia na koniec były potrzebne Towarzystwu Strażnica, by choć trochę być w zgodzie z Biblią, ale też by zaraz dodać do tego, że Syn Boży „Nosił też imię Michał” (s. 43).

My zaś dodajmy do powyższego jeszcze kilka uwag.

Tradycji Izraela obcy był pogląd, że archanioł Michał będzie Mesjaszem. Żydzi wyparli się później Jezusa, a nie Michała.

Nikt na pytania Chrystusa: „Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego?” i „A za kogo wy Mnie uważacie” (Mt 16:13, 16) nie odpowiada, że za Michała.

Nigdy żaden z uczniów Syna Bożego i Jego słuchaczy nie zwracał się do Jezusa „Michale” lub „archaniele”, lecz „Synu Dawida”, „Jezusie, Synu Dawida”, „Panie, Synu Dawida”, „Jezusie, Synu Boga Najwyższego”, „Jezusie, Mistrzu”, „Mistrzu”, „Panie” itd. por. „Mesjasz, Syn Boga żywego”, „Pan mój i Bóg mój” J 20:28.

W wielu tekstach biblijnych aniołowie odróżnieni są od Chrystusa. Nie może więc być On jednym z nich, jak uczy Towarzystwo Strażnica:

Mt 4:11, 13:41, 16:27, 24:31, 24:36, 25:31, 26:53, Mk 1:13, 8:38, 13:27, 13:32, Łk 2:13, 9:26, 12:8-9, 1Kor 4:9-10, 6:3, Ga 3:19, Kol 2:17-18, 2Tes 1:7, 1Tm 3:16, 5:21, Hbr 1:5-8, 13, 2:2-3, 2:5-9, 12:22 1P 1:11-12, 3:22, Ap 5:11-12, 11:15, 14:10, 19:14.

Tu należy się też wyjaśnienie, czemu Mesjasz w Ml 3:1 nazwany jest „Aniołem Przymierza”. Otóż w Biblii słowo „anioł” (gr. angelos) jest wieloznaczne i nie musi określać niebiańskiego zwiastuna. W Ml 3:1 „aniołem” zapowiedziany jest Jan Chrzciciel, który był jednak człowiekiem (Mt 11:10, Mk 1:2, Łk 7:27). Hebrajskie i greckie terminy określające „anioła” występują też w kilku innych miejscach Pisma Świętego i nie oznaczają anioła w pełnym tego słowa znaczeniu. Oto przykłady:

kapłan (Ml 2:7, Koh 5:5);

prorok (Ag 1:13);

lud izraelski (Iz 42:19);

posłowie (1Sm 11:3-4, 16:19);

wywiadowcy (Jk 2:25);

wysłannicy (Łk 7:24);

posłańcy (Łk 9:52).

Jezus jest więc w Ml 3:1 „aniołem” tzn. „Wysłannikiem Przymierza”. On jest „posłanym”, jak bardzo często mówi o Nim Nowy Testament (np. J 3:17).

Na koniec zapytajmy się siebie samych: kim dla nas jest Jezus Chrystus? Czy tylko „jednym z książąt” (Dn 10:13), czy raczej „Królem królów i Panem panów” (Ap 19:16)?

Zadajmy też pytanie Świadkom Jehowy: jak rozumieją to, że według ich nauki Jezus jest tylko „jednym z książąt” (Dn 10:13)?

Pozostałe zarzuty, z innych publikacji Towarzystwa Strażnica, omówiliśmy w książce pt. „W obronie wiary” w rozdziale ‘Chrystus i archanioł Michał’ (www.trinitarians.info lub www.piotrandryszczak.pl). Tu skupiliśmy się tylko na tym, co podaje biblijny słownik Świadków Jehowy.