Biblia Świadków Jehowy i „słup sygnałowy”
Biblia Świadków Jehowy i „słup sygnałowy”
Towarzystwo Strażnica różnie w swojej historii określało narzędzie, na którym Mojżesz wywyższył miedzianego węża na pustyni.
Prawdopodobnie aż do roku 1936 uważało ono, że był to krzyż. Później organizacja ta zmieniała kilka razy zdanie.
Oto rozdziały, z których składa się nasz artykuł:
Wąż na krzyżu
Wąż na palu
Wąż na „słupie sygnałowym”
Wąż na „słupie”
Czy „słup sygnałowy” zapowiadał pal?
Wąż na krzyżu
W książce, wydanej w roku 1914 pt. Stworzenie czyli historja biblijna w obrazach, na stronie 34 zamieszczono ilustrację zawierającą miedzianego węża na krzyżu! Poniżej znajduje się w niej taki oto opis:
„Z rozporządzenia Bożego Mojżesz wywiesił węża miedzianego Izraelitom, którzy chcieli być wyleczeni, polecono, aby spoglądali ku temu wężowi” (Stworzenie czyli historja biblijna w obrazach 1914 s. 34).
Tę samą ilustrację, pokazującą węża na krzyżu, przedstawiono też w czasopismach z roku 1926, w których publikowano omawianą książkę w odcinkach (w latach 1925-1929); patrz Złoty Wiek 15.10 1926 s. 143; Złoty Wiek 01.11 1926 s. 159.
Czasem też Towarzystwo Strażnica pisało o „słupie” i wężu (np. Strażnica 01.04 1926 s. 107).
Prócz tego zamieszczono w tej książce kilka ilustracji przedstawiających Jezusa na krzyżu (Stworzenie czyli historja biblijna w obrazach 1914 s. 12, 69 i s. 88 [por. Złoty Wiek 01.01 1929 s. 15]). O krzyżu nauczano w niej następująco:
„Proroctwo które zwiastowało »Pokój na ziemi a w ludziach dobre upodobanie« jeszcze się nie wypełniło, ale się zbliża. Narodzenie Chrystusa było pierwszym do tego stopniem; Śmierć na krzyżu była drugim” (Stworzenie czyli historja biblijna w obrazach 1914 s. 55; por. Złoty Wiek 01.09 1927 s. 479).
„Następnego dnia, gdy był krzyżowany zawołał: ‘Wykonało się’. Jego Chrzest rozpoczął się w Jordanie, a wykonał na krzyżu” (Stworzenie czyli historja biblijna w obrazach 1914 s. 57; por. Złoty Wiek 01.10 1927 s. 511).
Wąż na palu
Później, przez wiele lat, Towarzystwo Strażnica nauczało, że Mojżesz wywyższył węża na „palu”, choć Chrystusa nazwano „słupem sygnałowym”:
„Ów wąż na palu przedstawiał tego, który zesłany był z nieba i uczyniony dla nas ofiarą za grzechy, to jest Jezusa Chrystusa jako człowieka. (...) Chrystus Jezus został w ten sposób symbolicznie przedstawiony jako słup »sygnałowy« celem wyobrażenia tego, jak on wysunięty będzie na widok jako Zbawca ludzkości” (Strażnica Nr 16, 1948 s. 4 [ang. 15.01 1948 s. 21]).
„Ów wąż z miedzi, którego Mojżesz zawiesił na palu, obrazował jedyniespłodzonego Syna Bożego, który zstąpił na ziemię i był tu znany jako »Syn człowieczy«. Oznaczało to, że on również miał być upalowany czyli przytwierdzony do słupa, będąc według wszelkich zewnętrznych pozorów złoczyńcą, podłym, płaszczącym się grzesznikiem, podobnym jakiemuś płazowi” (Co religia uczyniła dla ludzkości? 1951 rozdz. X, par. 17 [What Has Religion Done for Mankind? 1951 s. 147]).
Wąż na „słupie sygnałowym”
W roku 1953 Towarzystwo Strażnica rozpoczęło wydawać swój Stary Testament po angielsku, czyli tak zwane Pisma Hebrajskie. Pierwszy z tomów obejmował Księgę Liczb. W niej właśnie użyto po raz pierwszy określenie „słup sygnałowy” (ang. signal pole):
Lb 21:8-9 - Then Jehovah said to Moses: “Make for yourself a fiery snake and place it upon a signal pole. And it must occur that when anyone has been bitten, he then has to look at it and so must keep alive.” Moses at once made a serpent of copper and placed it upon the signal pole; and it did occur that if a serpent had bitten a man and he gazed at the copper serpent, he then kept alive (New World Translation of the Hebrew Scriptures, Volume I, 1953; por. New World Translation of the Holy Scriptures - With References 1984).
W polskim przekładzie, wydanym po wielu latach, słowa te oddano następująco:
Lb 21:8-9 - Wtedy Jehowa powiedział do Mojżesza: „Sporządź sobie ognistego węża i umieść go na słupie sygnałowym. A gdy ktoś zostanie ukąszony, ma na niego spojrzeć i dzięki temu pozostanie przy życiu”. Mojżesz niezwłocznie wykonał miedzianego węża i umieścił go na słupie sygnałowym; a jeśli wąż kogoś ukąsił, ten zaś utkwił wzrok w miedzianym wężu, to pozostawał przy życiu (Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata 1997).
Również w publikacjach Świadków Jehowy pisano przez całe lata o „słupie sygnałowym”:
„W końcu, dzięki wstawiennictwu Mojżesza, Jehowa poleca mu zrobić ognistego węża miedzianego i umieścić go na słupie sygnałowym” („Całe Pismo jest natchnione przez Boga i użyteczne” 1965 cz. I, s. 37; por. „Całe Pismo jest natchnione przez Boga i pożyteczne” 1998 s. 33-34).
O „słupie sygnałowym” Świadkowie Jehowy nauczali aż do roku 2013:
„Gdy Izraelici okazali skruchę i Mojżesz wstawił się za nimi, Jehowa kazał mu sporządzić wizerunek węża i umieścić go na słupie sygnałowym” (Wnikliwe poznawanie Pism 2006, t. 2, s. 49).
„Gdy Mojżesz wstawił się za ludem, Jehowa polecił mu sporządzić „ognistego węża” i umieścić go na słupie sygnałowym” (jw. s. 248).
„Gdy okazali skruchę, polecił Mojżeszowi zrobić wizerunek węża i zawiesić go na słupie sygnałowym (nes). „Mojżesz niezwłocznie wykonał miedzianego węża i umieścił go na słupie sygnałowym; a jeśli wąż kogoś ukąsił, ten zaś utkwił wzrok w miedzianym wężu, to pozostawał przy życiu” (Lb 21:5-9). Ów słup sygnałowy najwyraźniej stał w ustalonym miejscu, niewątpliwie na podwyższeniu, żeby Izraelici pokąsani przez węże mogli go widzieć” (jw. s. 807).
Jehowa „słupem sygnałowym”
Ale to nie wszystko, gdyż Towarzystwo Strażnica naucza też, że imię Jehowy związane jest ze „słupem sygnałowym”:
„JEHOWA-NISSI (...) Nazwa ta znaczy »Jehowa jest moim słupem sygnałowym«, jeśli nissí wywiedzie się od słowa nes (»słup sygnałowy«)” (Wnikliwe poznawanie Pism 2006, t. 1, s. 924).
„Mojżesz zbudował ołtarz po zwycięstwie nad Amalekitami i nazwał go Jehowa-Nissi (»Jehowa jest moim słupem sygnałowym«) (Wj 17:15, 16)” (Wnikliwe poznawanie Pism 2006, t. 2, s. 262).
Podobnie Świadkowie Jehowy napisali w swej angielskiej Biblii w przypisie:
Przypis do Wj 17:15 - “Jehovah-nissi,” meaning “Jehovah Is My Signal [Pole],” by deriving nis·si′ from nes, “signal pole”; (New World Translation of the Holy Scriptures - With References 1984; por. New World Translation of the Hebrew Scriptures, Volume I, 1953).
Jehowa „Masztem Sygnałowym”
Interesujące jest to, że kiedyś Świadkowie Jehowy pisali, w polskiej publikacji, że Jehowa jest „Masztem Sygnałowym”, a nie „słupem sygnałowym”:
„»(...) Potem Mojżesz zbudował ołtarz, który nazwał Jahwe [Jehowa]-Nissi, gdyż mówił: ‚Ponieważ podniósł rękę na tron Jahwe, dlatego trwa wojna Jahwe z Amalekitą z pokolenia w pokolenie’.« — Księga Wyjścia 17:8-16. (Nazwa »Jehowa-Nissi« znaczy: »Jehowa moim Masztem Sygnałowym«). Historia wskazuje, że potrzeba było wielu pokoleń, a nawet całych stuleci, aby wytępić ostatnich Amalekitów, tradycyjnych nieprzyjaciół ludu Bożego. Jednakże nic nie zdołało pokrzyżować wymierzonego przeciw nim postanowienia Jehowy. A zatem historia dowodzi, że lepiej jest gromadzić się wokół Jehowy jako naszego Masztu Sygnałowego niż szukać pomocy u wrogów Jehowy i Jego ludu. Postąpimy tak, jeżeli Go będziemy znali” („Narody mają poznać, że ja jestem Jehowa” – Jak? 1974 s. 16).
Ciekawe jest to, że Towarzystwo Strażnica w sprawie „słupa sygnałowego” nigdy nie odwołało się do jakichś słowników biblijnych czy innych przekładów Pisma Świętego, które by potwierdzały jego pomysł. Czyżby takowych leksykonów i Biblii nie było?
Wąż na „słupie”
W roku 2013 Towarzystwo Strażnica wydało nową wersję swojej angielskiej Biblii. Została ona w wielu miejscach zmieniona, także w interesujących nas miejscach.
We fragmencie Lb 21:8-9, gdzie przez cała lata znajdowały się słowa o „słupie sygnałowym” (ang. signal pole), usunięto termin „sygnałowy” (ang. signal)!
Oto słowa z tego nowego przekładu:
Lb 21:8-9 - Then Jehovah said to Moses: “Make a replica of a poisonous snake and put it on a pole. Then when anyone has been bitten, he will have to look at it in order to keep alive.” Moses at once made a serpent of copper and put it on the pole, and whenever a serpent had bitten a man and he looked at the copper serpent, he survived. (New World Translation of the Holy Scriptures 2013).
Przypominamy też tekst ze starszego angielskiego przekładu:
Lb 21:8-9 - Then Jehovah said to Moses: “Make for yourself a fiery snake and place it upon a signal pole. And it must occur that when anyone has been bitten, he then has to look at it and so must keep alive.” Moses at once made a serpent of copper and placed it upon the signal pole; and it did occur that if a serpent had bitten a man and he gazed at the copper serpent, he then kept alive (New World Translation of the Hebrew Scriptures, Volume I, 1953; por. New World Translation of the Holy Scriptures - With References 1984).
Ciekawe co się takiego stało, że Świadkowie Jehowy zmienili pogląd w tej kwestii?
Co takiego wydarzyło się w biblistyce, że organizacja ta skorygowała swoją Biblię?
Interesujące jest też to, że w innych miejscach swej Biblii Towarzystwo Strażnica wprowadziło określenie „słup sygnałowy” do swego przekładu (lub częściej do przypisów), którego we wcześniejszych przekładach nie było (prócz przypisu do Wj 17:15). W dawniejszych przekładach występowało tylko słowo „sygnał”.
Oto te miejsca, w których zmieniono interesującą nas frazę:
tekst biblijny: Iz 30:17; Iz 31:9;
przypisy: Iz 5:26; Iz 11:10, 12; Iz 13:2; Iz 18:3; Iz 49:22; Iz 62:10;
przypisy: Jr 4:6; Jr 4:21; Jr 50:2; Jr 51:12; Jr 51:27.
Widzimy z powyższego, że Towarzystwo Strażnica tak jak zmienia swoje nauki, tak i dokonuje korekt w swojej Biblii.
Czasem nowa nauka wyprzedza wprowadzany tekst Pisma Świętego, a innym razem naukę Świadków Jehowy dostosowuje się do nowszego Przekładu Nowego Świata.
Czy „słup sygnałowy” zapowiadał pal?
Świadkowie Jehowy twierdzą czasem, że słowa „A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak potrzeba, by wywyższono Syna Człowieczego” (J 3:14, Biblia Tysiąclecia), oznaczają, jakie miało być narzędzie zbrodni. Tymczasem Ewangelista akcentuje w tym fragmencie fakt „wywyższenia”, a nie rodzaj narzędzia. Gdyby chodziło mu o to ostatnie, to by po prostu je wymienił z nazwy.
Ciekawe, że w roku 2004 Towarzystwo Strażnica napisało, iż „słup sygnałowy” wyobrażał „pal”:
„Dlaczego umieszczenie na słupie sygnałowym miedzianego węża trafnie wyobrażało przyszłe zawieszenie na palu Jezusa Chrystusa? (Gal. 3:13; 1 Piotra 2:24)” (Mój zbiór opowieści biblijnych 2004, Pytania do studium książki, pytanie do rozdziału 41 [brak numeracji stron]; w edycji z roku 1981 nie zamieszczono tych pytań).
Jeśli „słup sygnałowy” mógł wyobrażać „pal”, to dlaczego nie mógł zapowiadać krzyża?
Przecież czym innym jest „słup sygnałowy” a czym innym jest pal jako narzędzie kary.
Zresztą Towarzystwo Strażnica samo kiedyś przez wiele lat pisało, że wąż na słupie zapowiadał Chrystusa na krzyżu:
„Uzdrowienie przez uwierzenie w tego wywyższonego węża, było reakcją czysto boską (...) Niezliczone tysiące patrzyło na ukrzyżowanego Jezusa i wierzyło Słowu Bożemu odnośnie Jego, jako jedynego, przez którego biczowanie oni zostali uleczeni” (Strażnica 15.08 1924 s. 254).
„Wszystkie cierpienia Jezusa były przepowiedziane w Piśmie Świętym. Ukrzyżowanie było obrazowo przedstawione w podwyższeniu miedzianego węża na puszczy” (ang. Strażnica 15.03 1914 s. 5421 [reprint]).
„Pan oświadczył, że On sam był pozafigurą onego węża miedzianego podwyższonego na puszczy – że będąc ukrzyżowanym, On, który nie zaznał grzechu, został uczyniony przekleństwem za nas, przestępców. Z objaśnienia podanego przez naszego Pana poznajemy tę wielką prawdę wykazaną w tej figurze; mianowicie, że jedyny sposób, jaki Bóg przygotował ku przywróceniu ludziom wiecznego żywota, jest przez przyjęcie Chrystusa – tak, nawet więcej niż to, bo przyjęcie Chrystusa ukrzyżowanego” (ang. Strażnica 15.08 1907 s. 4048 [reprint]).
The serpent on the pole represented Christ on the cross (ang. Strażnica 01.11 1902 s. 3101 [reprint]).
„Ten wąż był z miedzi, co jest typem na ludzką naturę. Przez to przedstawił Bóg w tym typie, że człowiek Chrystus Jezus będzie podwyższony na krzyżu jako ofiara za nasze grzechy” (ang. Strażnica 01.08 1895 s. 1849 [reprint]).
Patrz też ang. Strażnica 15.09 1913 s. 5316 (reprint); ang. Strażnica 01.03 1928 s. 76.
Widzimy z tego, że to co dziś dla Świadków Jehowy niewyobrażalne, iż wąż na słupie zapowiadał krzyż, to kiedyś było przez nich propagowane i nauczane.