Wykluczanie dzieci z organizacji Świadków Jehowy w latach 1952-2024 (cz. 2)

Wykluczanie dzieci z organizacji Świadków Jehowy w latach 1952-2024 (cz. 2)

W części drugiej tego artykułu zamieszczamy następujące rozdziały:

Rok 1974 – studium rodziców z wykluczonym dzieckiem nie powinno mieć „charakteru miłego i przyjemnego spędzania czasu”

Lata 1977-1981 – nowy podręcznik dla starszych zboru

Rok 1981 – zasady dotyczące wykluczonych obowiązują też dzieci, które się odłączyły

Rok 1983 – jak dziadkowie mają odwiedzać wnuczęta, gdy rodzice zostali wykluczeni

Rok 1983 i 1989 – „młodociany” ma być traktowany tak jak dorosły winowajca

Rok 1988 – grzeszący młodociani głosiciele nieochrzczeni i ochrzczeni

Rok 1991 – kolejny podręcznik dla starszych zboru i kwestia wykluczania dzieci

Rok 2001 – zachowanie rodziców wobec grzesznego dziecka przed jego wykluczeniem i później

Rok 2002 – powtórzenie fragmentów z lat 1981-2001

Rok 2005 – książka Zorganizowani i wykluczanie dzieci

Rok 2007 – obowiązki rodziców wobec wykluczonych dzieci

Rok 2008 – rodzice „mogą” prowadzić studium biblijne z wykluczonym nieletnim dzieckiem

Rok 2011 – wykluczone dzieci nie podlegają „natychmiast wyrokowi” Jehowy

Rok 2013 – wykluczone dzieci mogą siedzieć w zborze obok rodziców

Rok 2018 – jak dziadkowie mają odwiedzać wnuczęta, gdy rodzice zostali wykluczeni

Rok 2015 i 2020 – zmiany dotyczące dzieci w książce Zorganizowani

Książka Paście..., dla starszych zboru, edycje z lat 2010-2024 i kwestia wykluczania dzieci

Dodatek dotyczący wykluczania dzieci w liście z marca 2024 roku

Rok 1974 – studium rodziców z wykluczonym dzieckiem nie powinno mieć „charakteru miłego i przyjemnego spędzania czasu”

         Zgodnie z nowymi instrukcjami, dziecko wykluczone miało być traktowane przez rodziców inaczej niż pozostałe. Poinformowano też, jak postąpić, gdy dziecko opuści dom i zechce wrócić:

„Rodzice tak samo podlegają nakazowi wychowywania swych dzieci, »stosując karcenie i napominanie Pańskie«, chociażby ich jeszcze niepełnoletni, ale ochrzczony syn (lub córka) doigrał się wykluczenia (Efez. 6:4). A synowie i córki bez względu na osiągnięty wiek mają nadal obowiązek ‚czcić swego ojca i matkę’, choćby jedno z rodziców lub nawet oboje byli usunięci ze społeczności zborowej (Mat. 15:4; Efez. 6:2). Nie będzie nam trudno to zrozumieć, jeśli zważymy, że w myśl Pisma świętego chrześcijanie mają okazywać należny szacunek także przedstawicielom władz politycznych tego świata. – Rzym. 13:1, 7. Rodziny mogą wykonywać swoje biblijne obowiązki, a mimo to nie wykraczać przeciw powziętemu przez zbór postanowieniu co do wykluczenia kogoś z członków danej rodziny. Spełnią ten warunek, jeśli nie będą utrzymywać duchowej wspólnoty z taką osobą. Ale jak na przykład rodzice mają wprowadzać w czyn nakaz wychowywania swych dzieci zgodnie ze Słowem Bożym, gdy któreś z tych dzieci zostało wykluczone ze społeczności? Mogą przy szkoleniu syna czy córki nadal korzystać ze Słowa Bożego lub innych publikacji, które omawiają Biblię, lecz uczynią to w sensie napominania; nie nadadzą temu charakteru miłego i przyjemnego spędzania czasu z dzieckiem, jak to mogą uczynić z innymi dziećmi. Do rodziców należy decyzja, jak rzecz urządzić. Nie musi to oznaczać braku życzliwości w obejściu, ale nie dopuszczą wykluczonego syna albo córki do takiej samej duchowej zażyłości jak inne dzieci. Syna lub córkę należy mimo wyłączenia ze zboru zachęcać do obecności na rodzinnym studium Biblii, aby mogli korzystać z »napominania Pańskiego«” (Strażnica Rok XCV [1974] Nr 22 s. 12).

„Czasem niepełnoletni syn czy córka zostają wykluczeni za niemoralne prowadzenie się i w następstwie tego opuszczają dom. Później dochodzą do opamiętania i proszą o pozwolenie na powrót do domu. Decyzję co do tego, czy wyrazić zgodę, muszą powziąć rodzice, a zwłaszcza ojciec. Jeżeli syn lub córka zgłasza gotowość uszanowania zwierzchnictwa rodziców, ojciec może pozwolić na powrót i wyzyskać ten fakt dla oddziaływania w celu ewentualnego odzyskania syna czy córki. Skoro ów ojciec jest starszym albo sługą pomocniczym, niekoniecznie musi być z tego powodu pozbawiony tej pozycji, dopóki niezmiennie cieszy się szacunkiem zboru. Oczywiście gdyby syn bądź córka chcieli wrócić, nie rezygnując z niemoralnych praktyk, które doprowadziły do wykluczenia, ojciec nie dbałby należycie o duchowe dobro swej rodziny, gdyby zezwolił na powrót do grona rodzinnego takiego rozsadnika duchowej nieczystości. Całkiem słusznie stawiałoby to pod znakiem zapytania jego kwalifikacje do pełnienia jakiejkolwiek odpowiedzialnej funkcji w zborze” (Strażnica Rok XCV [1974] Nr 22 s. 13).

Lata 1977-1981 – nowy podręcznik dla starszych zboru

         W latach 1977-1981 wydano nowy trzytomowy podręcznik dla starszych zboru pt. „Uważajcie na samych siebie i na całe stado” (1977, 1979, 1981).

         Nie porusza on jednak konkretnie tematu wykluczania dzieci.

         Strażnica (ang. 1976; pol. 1977), po opisaniu zachowań bezwstydnej „protestantki” Kasi, podała, co czeka młodych Świadków Jehowy, gdy będą zachowywać się podobnie:

„Młody chrześcijanin, który zachowuje się bezwstydnie, może być wykluczony ze zboru” (Strażnica XCVIII [1977] Nr 12 s. 5).

Rok 1981 – zasady dotyczące wykluczonych obowiązują też dzieci, które się odłączyły

W 1981 roku Towarzystwo Strażnica zaczęło traktować osoby, które „odłączyły się”, tak samo, jak osoby wykluczone:

„Inaczej wszakże przedstawia się sprawa, gdy ktoś sam się odłączy i wyprze prawdziwego chrystianizmu. (...) Jeżeli więc taki były chrześcijanin wolał związać się z ludźmi pozbawionymi uznania Bożego, to będzie rzeczą stosowną, aby w krótkim ogłoszeniu powiadomić zbór, że ów człowiek sam się odłączył i przestał być Świadkiem Jehowy. (...) słusznie powinno się traktować tak, jak tych, co zostali wykluczeni ze społeczności za niegodziwe czyny” (Strażnica Rok CII [1981] Nr 23 s. 9).

         Te same zasady dotknęły również dzieci. Omówiono też ponownie powrót wykluczonego dziecka po odejściu z domu:

„Przedstawione postępowanie ma też zastosowanie w odniesieniu do dziecka, które opuściło dom, a obecnie jest wykluczone lub odłączyło się od zboru. Niekiedy chrześcijańscy rodzice zgadzają się, żeby takie dziecko powróciło na jakiś czas do domu, jeśli zachorowało fizycznie lub nerwowo. Ale w każdym wypadku rodzice powinni rozważyć wszystkie okoliczności. Czy wykluczony syn, który przeszedł na własne utrzymanie, teraz rzeczywiście nie potrafi sobie radzić? A może chciałby powrócić głównie dlatego, że tak byłoby mu wygodniej? Co wiadomo o jego miernikach moralnych i usposobieniu? Czy nie przyniesie do domu »zakwasu«? (Gal. 5:9)” (Strażnica Rok CII [1981] Nr 23 s. 15).

„W razie wykluczenia niepełnoletniego dziecka rodzice będą w dalszym ciągu troszczyć się o jego potrzeby materialne oraz wdrażać je do karności i wpajać mu zasady moralne. Nie powinni jednak prowadzić studium biblijnego bezpośrednio z nim, przy jego czynnym udziale. To wcale nie znaczy, że nie należy wymagać od dziecka obecności na studium rodzinnym. Rodzice mogą przy tym kierować uwagę na fragmenty Biblii lub chrześcijańskie publikacje zawierające rady szczególnie potrzebne temu dziecku (Prz. 1:8-19; 6:20-22; 29:17; Efez. 6:4). Może też siedzieć przy nich na zebraniach chrześcijańskich, na które będą je zabierać w nadziei, że weźmie sobie do serca usłyszane pouczenia biblijne” (Strażnica Rok CII [1981] Nr 23 s. 14-15).

         W roku 1981 podano też zasadę dotyczącą dziecka, które „przeszło na własne utrzymanie”, co nie zawsze musi oznaczać pełnoletności:

„Przedstawione postępowanie ma też zastosowanie w odniesieniu do dziecka, które opuściło dom, a obecnie jest wykluczone lub odłączyło się od zboru. Niekiedy chrześcijańscy rodzice zgadzają się, żeby takie dziecko powróciło na jakiś czas do domu, jeśli zachorowało fizycznie lub nerwowo. Ale w każdym wypadku rodzice powinni rozważyć wszystkie okoliczności. Czy wykluczony syn, który przeszedł na własne utrzymanie, teraz rzeczywiście nie potrafi sobie radzić? A może chciałby powrócić głównie dlatego, że tak byłoby mu wygodniej? Co wiadomo o jego miernikach moralnych i usposobieniu? Czy nie przyniesie do domu »zakwasu«?” (Strażnica Rok CII [1981] Nr 23 s. 15).

Rok 1983 – jak dziadkowie mają odwiedzać wnuczęta, gdy rodzice zostali wykluczeni

         W 1983 roku pojawił się temat dziadków odwiedzających dzieci, których rodzice zostali wykluczeni (po polsku w 1984 r.). Chociaż wnuczęta nie są formalnie wykluczone, ich stałe przebywanie z rodzicami, którzy zostali wykluczeni, sprawia, że ich sytuacja jest trudna:

„Innego rodzaju szkodę ponoszą lojalni chrześcijańscy dziadkowie, jeśli wykluczone zostały ich dzieci. Może mieli w zwyczaju regularne odwiedzanie ich, co im pozwalało nacieszyć się wnuczętami. Teraz jednak rodzice są poza społecznością, ponieważ odrzucili mierniki i drogi Jehowy. Stosunki w rodzinie uległy więc zmianie. Oczywiście dziadkowie muszą rozstrzygnąć, czy niektóre pilne sprawy będą wymagały ograniczonego kontaktu z wykluczonymi dziećmi. Czasami też mogą zaprosić do siebie wnuki. Niestety niechrześcijański bieg życia dzieci stanął dziadkom na przeszkodzie w normalnym przeżywaniu należnych im radości!” (Strażnica Rok CV [1984] Nr 8 s. 28).

         W 2018 roku powrócono do podobnej tematyki, a zwyczaje dotyczące kontaktów rodzinnych stały się bardziej restrykcyjne. Patrz poniżej.

Rok 1983 i 1989 – „młodociany” ma być traktowany tak jak dorosły winowajca

         W roku 1983 i 1989 (ang.), a po polsku w roku 1985 i 1990, Towarzystwo Strażnica wydało znaną książkę organizacyjną. Instruowała ona, że nieletnich winowajców należy traktować tak samo jak dorosłych:

„WYKROCZENIA NIELETNICH

O poważnych wykroczeniach nieletnich będących ochrzczonymi członkami zboru należy powiadamiać starszych. Gdy starsi badają i rozpatrują taką sprawę, byłoby dobrze, żeby oddani Bogu rodzice takiego młodego byli przy tym obecni i współpracowali ze starszymi działającymi w charakterze sędziów, ale niech nie usiłują osłaniać błądzącego dziecka przed niezbędnym skarceniem. Podobnie jak w postępowaniu z dorosłymi winowajcami, starsi z komitetu sądowniczego będą także w sprawie nieletniego dążyć do ponownego sprowadzenia winowajcy na właściwą drogę. Jeżeli jednak młodociany nie przejawia skruchy, należy go wykluczyć ze społeczności” (Zorganizowani do pełnienia naszej służby 1985 s. 141; 1990 s. 150).

Podobne słowa zamieszczono w nowszej książce z roku 2005 pt. Zorganizowani do spełniania woli Jehowy (s. 158).

         W roku 2020 to kontrowersyjne zdanie zostało usunięte. Patrz poniżej.

Rok 1988 – grzeszący młodociani głosiciele nieochrzczeni i ochrzczeni

         Poniższy tekst ukazał się w języku angielskim 15 listopada 1988 roku, a po polsku 15 marca 1989 roku. Omówiono w nim grzechy zarówno nieochrzczonych, jak i ochrzczonych głosicieli:

„Jeżeli jednak nieletnie dziecko uznawane w zborze za nie ochrzczonego głosiciela dopuści się poważnego wykroczenia, sprawą tą muszą się zająć starsi, którzy ‛czuwają nad duszami’ w podległej im trzodzie Bożej (Hebrajczyków 13:17). Ogólnie rzecz biorąc, należy działać w sposób przedstawiony już w niniejszym artykule. Do zbadania danej sprawy można wyznaczyć dwóch starszych. Postąpią słusznie, gdy najpierw porozmawiają z rodzicami (lub jednym z nich) na temat tego, co się wydarzyło, jaka jest postawa dziecka i jakie już poczyniono kroki w celu przywołania go do porządku (por. Powtórzonego Prawa 21:18-21). Jeżeli chrześcijańscy rodzice panują nad sytuacją, starsi mogą jedynie od czasu do czasu zajść do nich, by udzielić stosownych rad, wskazówek oraz serdecznych zachęt. Niekiedy jednak z rozmowy przeprowadzonej z rodzicami wynika, że najlepiej będzie urządzić w ich obecności spotkanie starszych z krnąbrnym podrostkiem. Mając w pamięci ograniczenia i skłonności młodzieży, nadzorcy spróbują pouczyć młodego, nie ochrzczonego głosiciela w duchu łagodności (2 Tymoteusza 2:22-26). W niektórych wypadkach może się okazać, że już nie spełnia wymagań stawianych głosicielom i że w związku z tym należy podać stosowne ogłoszenie. Co potem jeszcze mogą uczynić rodzice na rzecz swego błądzącego dziecka? W dalszym ciągu są za nie odpowiedzialni, nawet jeśli utraciło kwalifikacje wymagane od nie ochrzczonych głosicieli lub już po chrzcie zostało za coś wykluczone ze społeczności zborowej. W dalszym ciągu zapewniają mu żywność, odzienie i dach nad głową, i muszą je też dalej pouczać oraz karcić na podstawie Słowa Bożego (Przysłów 6:20-22; 29:17). Kochający rodzice mogą więc prowadzić z nim domowe studium biblijne, choćby było wykluczone. Być może odniesie najwięcej korzyści i opamięta się, gdy studium to będzie prowadzone z nim samym. Ojciec i matka mogą też postanowić, że ma w dalszym ciągu uczestniczyć w studium całej rodziny. Wprawdzie zeszło na manowce, ale rodzice pragną, by wróciło do Jehowy, jak syn marnotrawny w przypowieści Jezusa (Łukasza 15:11-24)” (Strażnica Nr 6, 1989 s. 20). Patrz też powtórzenie krótkiego fragmentu: Strażnica Nr 8, 1989 s. 29.

Rok 1991 – kolejny podręcznik dla starszych zboru i kwestia wykluczania dzieci

         W roku 1991 wydano nowy podręcznik dla starszych zboru pt. „Zważajcie na samych siebie i na całą trzodę”. Porusza on nie tylko sprawę wykluczania ochrzczonych dzieci, ale i piętnowanie nieochrzczonych głosicieli:

„Nieletnie osoby ochrzczone.

Jeżeli nieletnia osoba ochrzczona popełni jakieś wykroczenie, które zagraża czystości zboru, wyznaczony komitet powinien spotkać się z nią, tak jak się to czyni w stosunku do każdego innego członka zboru. Najlepiej jest spotkać się z młodocianym oraz jego chrześcijańskimi rodzicami; rodzice ponoszą odpowiedzialność za wychowanie go i przysposobienie do życia. W miarę możności starajcie się odwieść taką osobę od złego postępowania (Gal. 6:1). Gdyby się to nie udało, trzeba ją wykluczyć. Kiedy dochodzi do wykluczenia nieletnich, rodzice dalej są odpowiedzialni za ich wychowanie, szkolenie i pouczanie, a nawet prowadzenie z nimi studium biblijnego, gdy mieszkają pod jednym dachem (w89 15.3, s. 20)” („Zważajcie na samych siebie i na całą trzodę” 1991 s. 98).

         „Jeżeli nie ochrzczony głosiciel, który popełnił grzech, jest osobą nieletnią, trzeba się skonsultować z jego chrześcijańskimi rodzicami w celu ustalenia, co oni robią, aby skarcić winowajcę. Może też zajść potrzeba spotkania się z młodocianym w obecności rodziców. Gdyby nie ochrzczony głosiciel nie zdobył się na skruchę i trwał w złym postępowaniu wbrew wszelkim wysiłkom mających na celu udzielenie mu pomocy, można podać ogłoszenie: »[Nazwisko osoby] przestał być głosicielem dobrej nowiny« (w89 15.3, s. 19)” („Zważajcie na samych siebie i na całą trzodę” 1991 s. 99).

Rok 2001 – zachowanie rodziców wobec grzesznego dziecka przed jego wykluczeniem i później

         W 2001 roku w Strażnicy zamieszczono obszerny artykuł o wykluczaniu, poruszając przy okazji kwestię dzieci:

„Rodzice naśladują Jehowę w przejawianiu wielkodusznej cierpliwości, gdy nie rezygnują zbyt szybko z pozyskania błądzącego dziecka. Nie tracąc nadziei, mogą z własnej inicjatywy podtrzymywać lub starać się ponownie nawiązać z nim wymianę myśli. Bez odstępowania od prawych zasad mogą „raz po raz” apelować do dziecka, by powróciło na drogę prawdy.

Gdy nieletnie dziecko zostaje wykluczone

A co zrobić, gdy nieletnie dziecko mieszkające z rodzicami popełnia poważny grzech i z powodu nieokazania skruchy zostaje wykluczone ze zboru? Ponieważ mieszka z rodzicami, w dalszym ciągu są oni odpowiedzialni za pouczanie i karcenie go na podstawie Słowa Bożego. Jak można to robić? (Przysłów 6:20-22; 29:17). Takich pouczeń i karcenia najlepiej byłoby udzielać podczas osobnego studium Biblii. Rodzice nie powinni widzieć jedynie zatwardziałej postawy dziecka – powinni starać się zajrzeć do jego serca. Jakie rozmiary przybrała u niego choroba duchowa? (Przysłów 20:5). Czy da się poruszyć czułą strunę w jego sercu? Jakie wersety można by skutecznie wykorzystać? Apostoł Paweł zapewnia: »Słowo Boże jest żywe i oddziałuje z mocą, i jest ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, i przenika aż do rozdzielenia duszy i ducha, a także stawów i ich szpiku, i jest zdolne rozeznać myśli i zamiary serca« (Hebrajczyków 4:12). Tak więc rodzice mogą uczynić coś więcej, niż tylko mówić dziecku, by zerwało z niewłaściwym postępowaniem – mogą próbować wdrożyć i realizować proces uzdrawiania go pod względem duchowym. Błądzący nieletni musi odzyskać więź z Jehową. Pierwszym krokiem jest ‛okazanie skruchy i nawrócenie się’ (Dzieje 3:19; Izajasza 55:6, 7). Gdy rodzice pomagają w tym mieszkającemu z nimi dziecku, powinni ‛opanowywać się w obliczu zła, z łagodnością pouczając’ nieprzychylnie usposobionego potomka (2 Tymoteusza 2:24-26). Muszą go ‛upominać’ w sensie biblijnym. Grecki odpowiednik tego słowa można też przetłumaczyć na zwrot »dać przekonujący dowód« (Objawienie 3:19; Jana 16:8). W zakres upominania wchodzi zatem danie wystarczających dowodów, by przekonać dziecko o grzeszności jego postępowania. Rzecz jasna nie jest to łatwe. W miarę możliwości rodzice mogą próbować poruszyć serce dziecka wszelkimi środkami, które z biblijnego punktu widzenia są właściwe. Powinni starać się pomóc mu zrozumieć potrzebę ‛nienawidzenia zła i miłowania dobra’ (Amosa 5:15). Być może ‛opamięta się i wyrwie z sidła Diabła’. Do odzyskania więzi z Jehową nieodzowna jest modlitwa. Oczywiście nie należy ‛prosić’ w sprawie osoby związanej niegdyś ze zborem chrześcijańskim, która wyraźnie trwa w rażącym grzechu (1 Jana 5:16, 17; Jeremiasza 7:16-20; Hebrajczyków 10:26, 27). Niemniej rodzice mogą upraszać Jehowę o mądrość potrzebną do sprostania tej sytuacji (Jakuba 1:5). Jeżeli wykluczone dziecko daje dowody skruchy, ale nie ma »wobec Boga swobody mowy«, rodzice mogą się modlić do Niego, żeby – jeśli to jest Jego wolą – znalazł podstawę do przebaczenia młodemu winowajcy (1 Jana 3:21). Słuchanie takich modlitw powinno pomóc dziecku dostrzec w Jehowie miłosiernego Boga (Wyjścia 34:6, 7; Jakuba 5:16). Jeżeli ochrzczone dziecko zostaje wykluczone, od członków zboru oczekuje się, że ‛przestaną się z nim zadawać’ (1 Koryntian 5:11; 2 Jana 10, 11). Może to w końcu pomóc dziecku ‛się opamiętać’ i wrócić do owczarni Bożej, zapewniającej ochronę (Łukasza 15:17). Ale niezależnie od tego, czy tak się stanie, członkowie zboru mogą dodawać otuchy rodzinie wykluczonego. Wszyscy mogą upatrywać sposobności, by okazywać »wzajemne zrozumienie« i być wobec niej »tkliwie współczującymi« (1 Piotra 3:8, 9)” (Strażnica Nr 19, 2001 s. 15-17).

         Oto opis reakcji matki na wykluczenie dziecka:

„Dell jest pionierką pełnoczasową i matką pięciorga dzieci. (...) Niestety, jedna córka Dell została wykluczona ze zboru za niechrześcijańskie postępowanie. Jednak Dell usilnie stara się zachowywać pogodę ducha. »Ufam, że któregoś dnia córka ukorzy się przed Jehową i zapragnie do Niego powrócić« – mówi. «Dziękuję jednak Bogu, że reszta moich dzieci nadal wiernie Mu służy. Radość, jaką odczuwam, jest dla mnie źródłem wielkiej siły«” (Strażnica Nr 13, 2001 s. 13).

Rok 2002 – powtórzenie fragmentów z lat 1981-2001

         W roku 2002 nie wprowadzono żadnych nowych zasad dotyczących wykluczania dzieci. Powtórzono jedynie fragmenty z 1981 i marca 1989 roku, a także odwołano się do Strażnicy z października 2001 roku (patrz Nasza Służba Królestwa Nr 8, 2002 s. 4).

Rok 2005 – książka Zorganizowani i wykluczanie dzieci

         Temat omawiany w latach 1983-1989 i 2015-2020.

Rok 2007 – obowiązki rodziców wobec wykluczonych dzieci

         W roku 2007 określono zasady postępowania rodziców wobec wykluczonego nieletniego dziecka:

„Jeśli ochrzczone dziecko nie okazuje skruchy, zachodzi konieczność udzielenia mu najsurowszego skarcenia, polegającego na wykluczeniu ze zboru. Od tego momentu zakres waszych wzajemnych kontaktów będzie zależeć od wieku dziecka oraz innych okoliczności. Jeżeli dziecko nie jest pełnoletnie i mieszka z wami, rzecz jasna dalej będziecie zaspokajać jego potrzeby fizyczne. Nadal też ciąży na was obowiązek karcenia go i wpajania mu zasad moralnych (Przysłów 1:8-18; 6:20-22; 29:17). Zapewne zechcecie prowadzić z nim studium biblijne, w którym będzie brało czynny udział. Kierujcie jego uwagę na różne wersety z Pisma Świętego oraz publikacje dostarczane przez »niewolnika wiernego i roztropnego« (Mateusza 24:45). Poza tym możecie zabierać dziecko na zebrania i przy nim siedzieć. Wszystko to czyńcie w nadziei, że weźmie sobie do serca rady biblijne” (Strażnica 15.01 2007 s. 20).

Rok 2008 – rodzice „mogą” prowadzić studium biblijne z wykluczonym nieletnim dzieckiem

         W 2008 roku nie pojawił się bezpośredni nakaz prowadzenia studium biblijnego z wykluczonym nieletnim dzieckiem. Poinformowano jedynie, że rodzice „mogą” je prowadzić:

„Jeśli jednak wykluczone zostaje nieletnie dziecko, rodzice w dalszym ciągu są odpowiedzialni za pouczanie go i karcenie. Mogą zatem postanowić, że będą z nim nadal prowadzić studium biblijne (Przysłów 6:20-22; 29:17)” („Trwajcie w miłości Bożej” 2008 s. 208).

         W nowszej książce z roku 2019, omawiając wykluczanie, pominięto fragment dotyczący nieletnich dzieci (patrz Zawsze bądź blisko Jehowy 2019 s. 39-40).

Rok 2011 – wykluczone dzieci nie podlegają „natychmiast wyrokowi” Jehowy

         W roku 2011 ponownie odniesiono się do wypowiedzi z lat 1952-1964, w których niemal ubolewano, że współcześnie nie można „wykonywać wyroków” wobec grzeszących dzieci:

„Nasza miłość do Jehowy musi być silniejsza niż miłość do niewiernego członka rodziny. Obecnie Jehowa nie wykonuje natychmiast wyroku na osobach łamiących Jego prawa. Miłościwie daje im możliwość okazania skruchy. Jak jednak by się czuł, gdyby jacyś rodzice wystawiali Go na próbę, utrzymując nieuzasadnione kontakty z wykluczonym synem bądź córką?” (Strażnica 15.07 2011 s. 32).

Rok 2013 – wykluczone dzieci mogą siedzieć w zborze obok rodziców

         W roku 2013 zmieniono zasadę z 1961 roku, która dotyczyła również wykluczonych dzieci:

„Jeżeli chodzi o zajmowanie miejsc w Sali Królestwa, wydaje się rozsądne, że wykluczone nieletnie dziecko, które zachowuje się spokojnie, mogłoby siedzieć obok rodziców. Skoro nie ma takiego wymogu, żeby osoba wykluczona siadała z tyłu Sali, to nie powinno być przeciwwskazań do tego, żeby wykluczone dziecko siedziało z rodzicami w dowolnym miejscu. Ponieważ rodzice troszczą się o nie pod względem duchowym, z pewnością będą chcieli dopilnować, żeby odnosiło jak największą korzyść z zebrań. Może w tym pomóc siedzenie razem, a nie oddzielnie. A co wtedy, gdy wykluczone dziecko nie mieszka już z rodzicami? Czy to coś zmienia? W przeszłości na łamach tego czasopisma wyraźnie wyjaśniano, jaka jest właściwa chrześcijańska postawa, jeśli chodzi o kontakty z wykluczonym krewnym mieszkającym oddzielnie. (...) Obojętnie czy wykluczony siedzi obok krewnego, czy któregokolwiek innego członka zboru, nie powinno to budzić zastrzeżeń jeśli tylko zachowuje się właściwie. Wprowadzanie ograniczeń, gdzie kto ma siedzieć, mogłoby w różnych sytuacjach wywoływać niepotrzebne problemy. Jeżeli wszyscy obecni, łącznie z wiernymi Bogu krewnymi, starają się respektować biblijne zasady dotyczące wykluczenia i miejsce zajmowane przez wykluczonego nikogo nie gorszy, nie ma potrzeby wprowadzać w tej kwestii żadnych ustaleń. (...) Jest to nowe wyjaśnienie w stosunku do tego, co zostało opublikowane w Strażnicy numer 2 z 1961 roku, strona 16 (wydanie polonijne z października 1953 roku, strona 159)” (Strażnica 15.08 2013 s. 8).

         Chociaż zasada została ogłoszona jako nowa, to już w 2007 roku pojawiały się podobne sformułowania:

„Poza tym możecie zabierać dziecko na zebrania i przy nim siedzieć. Wszystko to czyńcie w nadziei, że weźmie sobie do serca rady biblijne” (Strażnica 15.01 2007 s. 20).

Rok 2018 – jak dziadkowie mają odwiedzać wnuczęta, gdy rodzice zostali wykluczeni

         W 1983 roku pojawił się temat dziadków odwiedzających dzieci, których rodzice zostali wykluczeni (po polsku w 1984 r.). Ponownie do tego tematu powrócono w roku 2018. Nie chodzi o wnuczęta wykluczone, ale o dzieci przebywające z wykluczonymi rodzicami. Wydaje się, że zwyczaje dotyczące kontaktów rodzinnych uległy zaostrzeniu:

„Jedną z najtrudniejszych prób posłuszeństwa dla niektórych rodziców są kontakty z wykluczonym dzieckiem. Pewna matka, której córka została wykluczona i wyprowadziła się z domu, przyznaje: »Szukałam w naszych publikacjach różnych furtek, żeby móc spędzać czas z córką i wnuczką«. Ale mąż życzliwie pomógł jej dostrzec, że nie są już odpowiedzialni za córkę i powinni być lojalni wobec Jehowy” (Strażnica marzec 2018 s. 31).

Rok 2015 i 2020 – zmiany dotyczące dzieci w książce Zorganizowani

         W roku 2015 i 2020 (ang. 2019) Towarzystwo Strażnica wydało książkę organizacyjną pt. Zorganizowani do spełniania woli Jehowy. W nowszej wersji tekstu usunięto fragmenty o identycznym traktowaniu dzieci i dorosłych, co było niekorzystne dla organizacji. Pokazujemy to w tabeli.

         Jak widać, w ciągu 5 lat Towarzystwo Strażnica trochę zmieniło język przekazu, aby nie był zbyt okrutny wobec dzieci.

         Warto dodać, że w tej samej wersji książki z roku 2005 napisano, iż  „byłoby dobrze, gdyby podczas rozpatrywania przez komitet sądowniczy poważnego grzechu osoby nieletniej byli obecni jej ochrzczeni rodzice” (s. 158). Od roku 2015 jest to „wskazane” (patrz powyżej).

         Poprzednia książka z roku 1990 też zawierała fragment, który zrównywał dzieci z dorosłymi. Patrz powyżej.

Książka Paście..., dla starszych zboru, edycje z lat 2010-2024 i kwestia wykluczania dzieci

         Książka pt. ‘Paście trzodę Bożą’ (1 Piotra 5:2) ukazała się po raz pierwszy w języku angielskim w roku 2010 (“Shepherd the Flock of God” – 1 Peter 5:2), a po polsku w 2012. To tajny podręcznik dla starszych zboru, przydatny przede wszystkim podczas przeprowadzania komitetów sądowniczych. W ich trakcie wykluczani są głosiciele, którzy nie okazują skruchy za popełniony grzech. Książki tej nie wymienia żaden skorowidz do publikacji Świadków Jehowy ani żadna inna publikacja. Wspomina się o niej jedynie w listach do starszych zboru przesyłanych przez Biuro Oddziału lub Ciało Kierownicze.

Od 2020 roku książka Paście jest aktualizowana dwa razy do roku, w kwietniu i październiku, także w kwestii wykluczania. Informacja o tych aktualizacjach została przekazana w liście do starszych zboru.

         Już pierwsze wydanie tej książki zawierało między innymi następujące słowa:

Niniejsza publikacja jest własnością zboru. Udostępnia się ją tylko starszym. Gdy ktoś przestaje usługiwać w takim charakterze, powinien zwrócić ją zborowemu komitetowi służby. (...) Nie wolno robić kopii żadnych fragmentów tego podręcznika ani tworzyć jego wersji elektronicznych. (strona tytułowa).

Zamiast analizować wszystkie wersje podręcznika, skupimy się na dwóch - na pierwszym (2012 r.) i ostatnim wydaniu (2024 r.). Znane są nam polskie edycje:

         2012 (ang. 2010), luty 2019, październik 2020, kwiecień 2021, październik 2021, kwiecień 2022, październik 2022, kwiecień 2023, październik 2023, kwiecień 2024.

         Ponadto w październiku 2019 roku wydano DODATEK DO KSIĄŻKI ‛PAŚCIE TRZODĘ BOŻĄ’ (1 PIOTRA 5:2).

         Poniżej zamieszczamy fragmenty ze wspomnianych książek.

         Rok 2012 (ang. 2010)

„Przesłuchiwanie ochrzczonych nieletnich

14. Najlepiej jest spotkać się z młodocianym w obecności jego chrześcijańskich rodziców, ponieważ to oni ponoszą odpowiedzialność za jego wychowanie i szkolenie. Jeśli obwiniony mieszka w domu chrześcijańskich rodziców, ale jest już pełnoletni, starsi zazwyczaj nie będą zapraszać jego rodziców na przesłuchanie. Jednakże jeśli oskarżony mieszkający w domu rodziców osiągnął pełnoletność niedawno i rodzice chcą być obecni na przesłuchaniu, a obwiniony się temu nie sprzeciwia, komitet sądowniczy może ich zaprosić na część przesłuchania” (‘Paście trzodę Bożą’ (1 Piotra 5:2) 2012, rozdz. 6:14).

„61. Jeżeli nieochrzczony głosiciel jest w świetle prawa niepełnoletni,dwaj wyznaczeni starsi powinni najpierw porozmawiać z jego chrześcijańskimi rodzicami. Ustalą, co zaszło, jakie jest nastawienie dziecka oraz jakie działania podjęli rodzice. Jeśli rodzice panują nad sytuacją, dwaj starsi nie muszą się spotykać z ich dzieckiem. Będą jednak co jakiś czas rozmawiać na ten temat z rodzicami, udzielając im pomocnych rad, konkretnych wskazówek i życzliwych zachęt.

62. Gdy nieochrzczony głosiciel dopuścił się poważnego wykroczenia, dwaj wyznaczeni starsi sporządzą notatkę z opisem sprawy. Sekretarz dołączy ją do innych zapisków sądowniczych przechowywanych w aktach zboru.” (‘Paście trzodę Bożą’ (1 Piotra 5:2) 2012, rozdz. 5:61-62).

         Rok 2024 (kwiecień)

         Z czasem w cytowanej książce pojawiało się coraz więcej opisów sytuacji dotyczących małoletnich, nieletnich lub niepełnoletnich. Głównie skupiano się na molestowaniu dzieci, a więc nie dotyczyło to ich jako oskarżanych, ale ofiar. Te informacje mogłyby być materiałem dla innego typu artykułu.

         Oto rozszerzony opis, w stosunku do roku 2012 (pomijamy edycje 2019-2023), dotyczący wykluczania ochrzczonych dzieci i karania nieochrzczonych:

„55. Jeżeli nieochrzczony głosiciel jest niepełnoletni, dwaj starsi powinni porozmawiać z jego rodzicami będącymi Świadkami Jehowy. W trakcie rozmowy ustalą, co się stało, jakie jest nastawienie dziecka oraz jakie działania korygujące podejmują rodzice. Jeśli rodzice panują nad sytuacją, starsi mogą uznać, że nie trzeba zapraszać dziecka na taką rozmowę. Będą co jakiś czas kontaktować się z rodzicami, żeby udzielić im pomocnych rad, konkretnych wskazówek i życzliwych zachęt. (Jeśli nieletni dopuścił się wykroczenia natury seksualnej, zobacz rozdział 14, akapity 29 i 30).” (‘Paście trzodę Bożą’ (1 Piotra 5:2) kwiecień 2024, rozdz. 12:55).

„PRZESŁUCHIWANIE OCHRZCZONYCH NIEPEŁNOLETNICH I MŁODYCH PEŁNOLETNICH

15. Z młodą osobą najlepiej spotkać się w obecności jej rodziców będących Świadkami Jehowy, bo to oni ponoszą odpowiedzialność za jej wychowanie i szkolenie. Jeśli obwiniony mieszka w domu rodziców będących Świadkami Jehowy, ale jest już pełnoletni, starsi zazwyczaj nie będą zapraszać jego rodziców na przesłuchanie. Jeżeli jednak oskarżony osiągnął pełnoletność niedawno i nadal mieszka w domu z rodzicami, to mogą oni chcieć być obecni na przesłuchaniu. Jeśli obwiniony się temu nie sprzeciwia, komitet sądowniczy może ich na nie zaprosić (zob. 14:29)” (‘Paście trzodę Bożą’ (1 Piotra 5:2) kwiecień 2024, rozdz. 15:15).

„NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIA NATURY SEKSUALNEJ MIĘDZY MAŁOLETNIMI

29. Co powinni zrobić starsi, gdy do niewłaściwych zachowań o charakterze seksualnym dochodzi między osobami małoletnimi? Jak napisano wcześniej, dwaj starsi powinni niezwłocznie zadzwonić do Działu Prawnego, nawet jeśli sprawa dotyczy dwóch osób małoletnich. Małoletni, którzy pozwalają sobie na niewłaściwe zachowania o charakterze seksualnym, na ogół nie są uważani przez zbór za osoby uwikłane w seksualne wykorzystywanie dziecka. Jednak niezależnie od wieku tych małoletnich takie postępowanie jest czymś poważnym i może nawet uzasadniać wszczęcie przez zbór działań sądowniczych. Grono starszych powinno współpracować z rodzicami, żeby upewnić się, że małoletni otrzymują duchową pomoc. Jeśli starsi mają pytania dotyczące konkretnej sytuacji, powinni zadzwonić do Działu Służby (zob. 15:15).

30. Gdy ochrzczone osoby małoletnie pozwalają sobie na seksting, starsi, kierując się rozeznaniem, muszą ustalić, czy wykroczenie jest na tyle poważne, że uzasadnia podjęcie przez zbór działań sądowniczych. Pomocne informacje można znaleźć w „Pytaniach czytelników” zamieszczonych w Strażnicy z 15 lipca 2006 roku. Uważnie przeanalizujcie te myśli, zanim uznacie, że ochrzczony małoletni jest winny rażącej nieczystości lub rozpasania (zob. 12: 14-17). Jeżeli ochrzczony małoletni mimo udzielanych mu wcześniej rad trwa w niewłaściwym postępowaniu, to w większości wypadków podejmuje się działania sądownicze. Jednak każdy przypadek należy oceniać indywidualnie. We wszystkich sytuacjach grono starszych powinno współpracować z rodzicami, żeby upewnić się, że małoletni otrzymują duchową pomoc. Gdyby starsi mieli pytania dotyczące konkretnej sytuacji, powinni zadzwonić do Działu Służby.” (‘Paście trzodę Bożą’ (1 Piotra 5:2) kwiecień 2024, rozdz. 14:29-30).

„7. Kiedy starsi dowiedzą się, że ktoś jest oskarżany o wykorzystanie dziecka, wtedy dwaj z nich powinni niezwłocznie zadzwonić do Działu Prawnego po poradę prawną, aby mieć pewność, że trzymają się przepisów dotyczących zgłaszania władzom takich przypadków. Zadzwonić należy nawet wtedy, gdy zarówno ofiara, jak i sprawca czynu są małoletni” (‘Paście trzodę Bożą’ (1 Piotra 5:2) kwiecień 2024, rozdz. 14:7).

„10. Pornografia dziecięca i seksting. Jeżeli starsi dowiedzą się o związanej ze zborem dorosłej osobie, która kiedykolwiek miała coś wspólnego z pornografią dziecięcą, dwaj starsi powinni niezwłocznie zadzwonić do Działu Prawnego. Podobnie powinni postąpić, gdy się dowiedzą, że jakiś dorosły lub nieletni związany ze zborem uprawia seksting z osobą małoletnią. Starsi nie muszą informować Działu Prawnego o sytuacji, gdy seksting uprawiają między sobą dorośli.” (‘Paście trzodę Bożą’ (1 Piotra 5:2) kwiecień 2024, rozdz. 14:10).

Dodatek dotyczący wykluczania dzieci w liście z marca 2024 roku

         W audycji telewizyjnej z 15 marca 2024 roku pt. Sprawozdanie Ciała Kierowniczego nr 2/2024 omówiono między innymi kwestię wykluczania nieletnich dzieci.

https://www.jw.org/pl/biblioteka/materialy-wideo/#pl/mediaitems/StudioNewsReports/docid-1112024005_1_VIDEO

         Prócz tego opublikowano specjalne zarządzenie w formie listu pt. Zmiany w sposobie zajmowania się poważnymi grzechami w zborze, które zawiera te same informacje, choć nieznacznie zmienione.

         Jak poinformowano, materiał zawarty w tych źródłach w przyszłości zostanie ujęty w zaktualizowanych podręcznikach:

         „W stosownym czasie zmiany te zostaną uwzględnione w zrewidowanych wersjach książek ‘Paście’ i Zorganizowani” (Zmiany w sposobie zajmowania się poważnymi grzechami w zborze marzec 2024, s. 2).

         Materiału tego nie zamieszczono jeszcze w Paście... z kwietnia 2024 roku, dlatego omawiamy to zagadnienie oddzielnie. W kolejnym liście powtórzono, że treści te ukażą się, gdy będzie wydana nowa wersja wspomnianej książki na październik 2024 roku:

         „Ogólne. Zmiany w sposobie zajmowania się poważnymi wykroczeniami, przedstawione w filmowym Sprawozdaniu Ciała Kierowniczego nr 2/2024 będą uwzględnione w przyszłym zrewidowanym wydaniu książki ‘Paście’.” (Ogłoszenie i przypomnienia kwiecień 2024 s. 1, Dla starszych).

W poniższym obszernym fragmencie dotyczącym nieletnich, wyraźnie widać, że teraz wykluczenie ma być ostatecznością, stosowaną jedynie wtedy, gdy rodzice nie są w stanie poradzić sobie ze swoją pociechą:

„Co, jeśli poważnego wykroczenia dopuścił się ochrzczony małoletni (poniżej 18 roku życia)?”

8. Kiedy poważne wykroczenie popełnił ochrzczony małoletni, spotka się z nim w obecności jego chrześcijańskiego(-ch) rodzica(-ów) lub opiekuna(-ów) prawnego(-ych) dwóch starszych (nie komitet). Starsi będą przejawiać cierpliwość, starając się z pomocą rodziców zrozumieć nastawienie małoletniego. Dowiedzą się również, jakie kroki poczynili rodzice, żeby pomóc swojemu dziecku.

9. Jeśli małoletni przejawia właściwe nastawienie i pozytywnie reaguje na pomoc rodziców, dwaj starsi mogą uznać, że nie ma potrzeby, by małoletni i jego chrześcijański(-cy) rodzic(e) lub opiekun(owie) prawny(-i) spotkali się z komitetem. Starsi będą okresowo kontaktować się z rodzicami, aby się upewnić, że małoletni otrzymuje potrzebną pomoc duchową.

10. Jeżeli wykroczenie małoletniego stało się lub przypuszczalnie stanie się szeroko znane, można podać w zborze następujące krótkie ogłoszenie: »Starsi zajęli się sprawą [imię i nazwisko osoby]«. Dwaj starsi mogą też nałożyć na daną osobę jakieś tymczasowe ograniczenia – na przykład nie będzie mogła odpowiadać na zebraniach oraz przedstawiać zadań ćwiczeniowych na zebraniu w tygodniu. W miarę odzyskiwania przez nią zdrowia duchowego dwaj starsi powinni bezzwłocznie uchylać te tymczasowe ograniczenia.

11. Jeśli mimo pomocy ze strony dwóch starszych i chrześcijańskiego(-ch) rodzica(- ów) lub opiekuna(-ów) prawnego(-ych) małoletni dalej będzie źle postępował, to z małoletnim i jego chrześcijańskim(i) rodzicem(-ami) lub opiekunem(-ami) prawnym(i) spotka się komitet. Jeżeli małoletni nie okaże skruchy, zostanie usunięty ze zboru.

12. Co z małoletnimi, którzy obecnie są wykluczeni? Komitet, który był zaangażowany w wykluczenie, może się spotkać z małoletnim i jego chrześcijańskim(i) rodzicem(-ami) lub opiekunem(-ami) prawnym(i), żeby zobaczyć, jak sobie radzi. Jeśli małoletni zerwał z grzesznym postępowaniem i przejawia właściwe nastawienie oraz pozytywnie reaguje na pomoc rodzica(-ów) lub prawnego(- ych) opiekuna(-ów), można podać ogłoszenie, że małoletni został przyłączony. Starsi nałożą na niego tymczasowe ograniczenia – na przykład nie będzie mógł odpowiadać na zebraniach oraz przedstawiać zadań ćwiczeniowych na zebraniu w tygodniu. Następnie dwaj starsi z tego komitetu będą obserwować postępy duchowe małoletniego, żeby stosownie do nich można było uchylić ograniczenia. Jeśli małoletni jest odstępcą lub propaguje złe postępowanie, komitet nie spotka się z nim i jego chrześcijańskim(i) rodzicem(-ami) lub opiekunem(-ami) prawnym(i). Jeśli małoletniego wykluczył komitet z innego zboru, starsi powinni się trzymać wskazówek z książki 'Paście', rozdział 19, akapity 13-16.

13. Co z osobami, które zostały wykluczone jako małoletnie, ale obecnie są już dorosłe?Takie osoby mogą odwiedzać starsi, gdy starają się dotrzeć do wykluczonych (zob. akapit 17).

         W sierpniu 2024 roku opublikowano te wytyczne w Strażnicy. W opisie pod ilustracją podano:

„Jeśli poważnego grzechu dopuścił się małoletni, z nim i jego chrześcijańskimi rodzicami spotkają się dwaj starsi (zobacz akapit 18)” (Strażnica sierpień 2024 s. 24).

         Następnie podano szersze omówienie:

„A co, jeśli poważnego grzechu dopuścił się ochrzczony małoletni (poniżej 18 roku życia)? Starsi wyznaczą ze swojego grona dwóch braci, którzy spotkają się z nim i jego chrześcijańskimi rodzicami b. Dowiedzą się, co zrobili rodzice, żeby pomóc swojemu dziecku okazać  skruchę. Jeśli małoletni przejawia właściwe nastawienie i pozytywnie reaguje na pomoc rodziców, ci dwaj starsi mogą uznać, że nie trzeba podejmować dodatkowych działań. Przecież to właśnie rodzice odpowiadają przed Bogiem za wypływające z miłości karcenie dzieci (Powt. Pr. 6:6, 7; Prz. 6:20; 22:6; Efez. 6:2-4). Starsi będą co jakiś czas upewniać się, czy rodzice zapewniają małoletniemu potrzebną pomoc duchową. Co jednak wtedy, gdy ochrzczony małoletni dalej postępuje niewłaściwie? W takim wypadku z nim i jego chrześcijańskimi rodzicami spotka się komitet starszych” (Strażnica sierpień 2024 s. 24-25).

Dwa akapity dalej napisano:

„Niestety, czasami chrześcijanin nie chce okazać skruchy. W takiej sytuacji musi zostać usunięty ze zboru” (jw. s. 25).

         Ciekawe jest to, że ani podczas audycji, ani w cytowanym liście nie pada sformułowanie „komitet sądowniczy”.

         Używano w zamian określeń:

         komitet;

         komitet braci (tylko w filmie);

         komitet odwoławczy.

         Czyżby to zapowiadało jakąś zmianę w nomenklaturze Świadków Jehowy?

         Takie zmiany już były w przeszłości, bo pierwotnie, w latach 1952-1960, ów dzisiejszy „zborowy komitet sądowniczy” (ang. congregation’s judicial committee – ang. Strażnica 01.02 1961 s. 96) nazywany był „komitetem zborowym”:

         „Nadzorcy nie potrzebują czekać, aż dokonany zostanie jawny czyn, aby dopiero potem porozmawiać z daną osobą bądź zawezwać ją przed komitet zboru [ang. congregation’s committee] i ustalić warunki próby albo pozbawić społeczności” (Strażnica Nr 14, 1959 s. 11 [ang. 15.06 1959 s. 371]).

W polskim odpowiedniku wspomnianej angielskiej Strażnicy z roku 1961 użyto starego określenia „komitet zboru” (Strażnica Nr 15, 1963 s. 12).

         Później pisano o „komplecie sędziowskim” („Słowo Twoje jest pochodnią dla nóg moich” 1971 [ang. 1967] s. 97), „komitecie prawnym zboru” – 4 razy (Strażnica Nr 4, 1964 s. 10), „zborowym komitecie osądzającym” (Strażnica Nr 9, 1965 s. 12) czy „komitecie rozsądzającym w zborze” (Strażnica Nr 14, 1965 s. 4; Strażnica Nr 6, 1967 s. 6; Strażnica Nr 8, 1967 s. 10):

         W polskiej Strażnicy nazwa „zborowy komitet sądowniczy” pojawia się po raz pierwszy dopiero w roku 1968 (Strażnica Nr 17, 1968 s. 6).

         Czy czekają nas znów zmiany nazewnictwa u Świadków Jehowy? Czas pokaże. Być może usunięcie słowa „sądowniczy” ma ‘ocieplić’ wizerunek owych „braci wykluczających” i samego „komitetu”.

         Powyższa zmiana oraz inna stały się faktem w sierpniu 2024 roku:

„Wcześniej tę grupę braci nazywaliśmy komitetem sądowniczym. Ponieważ jednak sądzenie to tylko jeden z aspektów ich zadania, nie będziemy już używać tego określenia. Będziemy po prostu mówić o komitecie starszych” (Strażnica sierpień 2024 s. 21, przypis).

„O takich osobach nie będziemy już mówić, że zostały wykluczone. W myśl słów Pawła z 1 Listu do Koryntian 5:13 będziemy mówić, że zostały usunięte ze zboru. Nie będziemy też mówić o przyłączeniu do zboru, tylko o ponownym przyjęciu” (Strażnica sierpień 2024 s. 27, przypis).

         Na tym kończymy przytaczanie tekstów z czasopism i książek Świadków Jehowy. Przytoczone przez nas cytaty nie są wszystkimi dotyczącymi wykluczania dzieci z organizacji. Należą one jednak do najważniejszych tekstów, które wskazują też skorowidze do publikacji Towarzystwa Strażnica.

         W naukach Towarzystwa Strażnica dotyczących wykluczania małoletnich dzieci można zauważyć zmiany w interpretacji i stosowaniu tej praktyki. Przez kilka lat podkreśla się, że głównie rodzice decydują o wychowaniu i ‘temperowaniu’ dzieci, a później następuje zmiana. Wtedy przypomina się im, że to przede wszystkim starsi w zborach i komitet sądowniczy decydują o dyscyplinowaniu nieletnich.

         Być może zmiany w podejściu do wykluczania małoletnich dzieci wynikają z reakcji opinii publicznej na karcenie dzieci w danym okresie. Gdy w mediach zaczynają pojawiać się artykuły i wywiady dotyczące wykluczania nieletnich i stosowania wobec nich literalnej rózgi, to niedługo potem zmienia się ‘prawodawstwo’ Towarzystwa Strażnica i następuje ‘poluzowanie’ zasad. Po jakimś czasie kolejna publikacja ponownie wprowadza bardziej restrykcyjne zasady. W latach 1952-2024 Towarzystwo Strażnica wielokrotnie powtarzało ten manewr.

         Informujemy, że wcześniej szeroko opisywaliśmy tematykę wykluczania w następujących artykułach:

Wykluczenie z organizacji Świadków Jehowy – od kiedy, kogo, za co? (cz. 1-2);

Odłączenie się – kiedy wprowadzono i co oznacza ten termin w organizacji Świadków Jehowy? (cz. 1-2);

„Witanie się” z wykluczonymi według Towarzystwa Strażnica;

Skrucha – czy uznawana przez zborowy komitet sądowniczy Świadków Jehowy?

Czy u Świadków Jehowy istnieją jakieś formy spowiedzi?

Słowa Listu Jakuba 5:16 o „wyznawaniu grzechów” a Towarzystwo Strażnica;

Wyznawanie grzechów w Towarzystwie Strażnica i w pierwszych wiekach chrześcijaństwa;

Sankcje nakładane przez Świadków Jehowy na osoby usunięte ze zboru i odłączające się (cz. 1-2) [ukaże się wkrótce].

Sankcje nakładane na głosicieli powracających do organizacji Świadków Jehowy po wcześniejszym wykluczeniu [ukaże się wkrótce].

         Na zakończenie składam podziękowanie J. Romanowskiemu i K. Kozakowi za pomoc w tworzeniu tego tekstu.